Taş taş üstünde kalmadı! İstanbul’un unutulmaz depremleri: '1766 ve 1894 felaketleri'

İstanbul, tarih boyunca birçok doğal afetle sarsılmış, ancak bazı depremler şehrin kaderinde derin izler bırakmıştır. 1766 ve 1894 yıllarında yaşanan büyük İstanbul depremleri, hem mimari hem de toplumsal yapı üzerinde önemli etkiler yaratmış, bu olaylardan alınacak dersler, günümüz İstanbulu için hala büyük önem taşımakta.22 Mayıs 1766'da meydana gelen 7.1'lik deprem, İstanbul'u ve çevresini sarsmış, büyük yıkıma yol açmıştır. Şehrin dört bir yanında hissedilen sarsıntılar, Marmara Denizi'nde tsunamiler oluşturmuş, sayısız bina yıkılmış ve en az 4 bin kişi hayatını kaybetmiştir. Deprem, özellikle camiler, hamamlar ve saraylar gibi önemli yapıları harabeye çevirmiştir. Depremin ardından İstanbul'da büyük bir kaos yaşanmış, binlerce insan evsiz kalmış ve temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanmıştır. Ekonomik faaliyetler ciddi şekilde aksarken, halk dayanışma örnekleri sergileyerek şehri yeniden inşa etme çabalarına girişmiştir. O dönemin Osmanlı yetkilileri, yeni yapıların daha sağlam inşa edilmesi için adımlar atmıştır. 10 Temmuz 1894 tarihinde meydana gelen 7.0 şiddetindeki deprem, İstanbul'un modernleşme sürecinde büyük bir darbe olarak kaydedilmiştir. Özellikle şehrin tarihi yarımadasında büyük hasara yol açan deprem, binlerce binayı yerle bir etmiş,1349 kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur. Depremden sonra oluşan yangınlar, yıkımın boyutunu daha da artırmıştır. 1894 depremi, İstanbul'da büyük bir sosyal ve ekonomik buhran yaratmıştır. Evsiz kalan halk, geçici barınma alanlarına yerleştirilmiş, şehirde salgın hastalıklar baş göstermiştir. Ekonomik faaliyetler durma noktasına gelirken, şehrin yeniden inşası için büyük bir çaba sarf edilmiştir. Bu süreçte, modern inşaat tekniklerinin benimsenmesi ve şehir planlamasında daha sağlam adımlar atılması gerektiği anlaşılmıştır. 1766 ve 1894 depremleri, İstanbul'un doğal afetlere karşı kırılganlığını gözler önüne sermiştir. Bu tarihi felaketler, günümüz İstanbulu için önemli dersler içermektedir. Deprem riski altında bulunan İstanbul için modern yapı teknikleri, deprem erken uyarı sistemleri ve toplumsal bilinçlendirme çalışmaları, bu tür felaketlerin etkilerini en aza indirmek için kritik öneme sahiptir. Geçmişte yaşanan bu büyük felaketler, İstanbulun daha dirençli ve hazırlıklı bir şehir olması gerektiğini hatırlatmaktadır. Doğal afetlere karşı hazırlıklı olmak, hayat kurtarır ve şehirlerin gelecekteki felaketlere daha dayanıklı hale gelmesini sağlar.İstanbul, tarihinden aldığı derslerle, gelecekte olası depremlere karşı daha dayanıklı ve hazırlıklı olmalıdır. Unutulmamalıdır ki, doğal afetlere karşı hazırlıklı olmak, şehirlerin ve insanların hayatlarını korumanın en etkili yoludur.