SON DAKİKA
Hemen kendinizi test edin! Bunu yapamayanlar yandı: '1 dakikada 14 kelime üretemiyorsanız...'
Birçok kişi unutkanlıktan yakınıyor. Fakat bu durum en çok 65 yaş üzerinde görülen ‘Alzheimer’ hastalığının ilk uyarılarından biri de olabilir. Belirlenen 1 harften 1 dakikada 14 kelime üretmek ya da istenilen bir saati sayfaya çizmek gibi basit testlerle unutkanlığın seviyesi ölçülebilmektedir. İşte detaylar…
Beta-amiloid ve tau proteinlerinin beyin hücrelerinde birikmesi nedeniyle sinir hücreleri ölmeye başlar. Bu da hafıza kaybına ve günlük aktiviteleri yerine getirememeye yol açar. Alzheimer denilen bu dejeneratif beyin hastalığı nedeniyle kişi zamanla düşünme, öğrenme ve hatırlama yetisini kaybeder. Uzmanlar, 3 boyutlu bir küp ya da bir saati kağıda çizdirerek unutkanlığın şeklini ve boyutunu belirleyebilmektedir.
Öte yandan zaman zaman birçok kişi isimleri unutabilir. Fakat hafızadaki kelimeleri çağıramamak Alzheimer hastalığına ilişkin dikkat çeken bir belirtidir. Bu durumda uzmanlar, belirledikleri 1 harfi söyleyip hastadan 1 dakika içinde 14 kelime üretmesini istemektedir.
Yapılan açıklamalara göre kişinin kısa sürede beynindeki kütüphaneyi güncelleyebilmesi beklenmektedir. Bir başka deyişle, endişeyle de olsa 1 dakikada 14 kelime üretememek değerlendirilmesi gereken önemli bir husustur.
Alzheimer hastalığının nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve yaşam tarzı faktörlerinin etkileşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Bu hastalığın gelişiminde genetik yatkınlık önemli bir rol oynar. Özellikle APOE genindeki belirli varyasyonlar Alzheimer riskini artırabilir.
Yaşlanma Alzheimer riskini artırır. İlerleyen yaşla birlikte beyindeki yapısal ve işlevsel değişiklikler hastalığın gelişmesini kolaylaştırabilir.
Beyin hasarı veya tekrarlayan inflamatuar süreçler de Alzheimer riskini artırmaktadır.
Uzmanların yaptıkları açıklamalara göre; dengesiz beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, obezite, yüksek tansiyon, diyabet gibi faktörler de Alzheimer riskini artırabilmektedir.
Sigara içme, aşırı alkol tüketimi gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durulması gerektiğini belirten uzmanlar, bağışıklık sistemi problemleri veya otoimmün hastalıkların da Alzheimer riskini artırabileceğini belirtiyor.