SON DAKİKA
10 SORU 10 YANIT | ÇAY NE ZAMAN İÇİLMELİ, NASIL DEMLENMELİ? Tiryakiler buraya! Besin değerinden iyi geldiği hastalıklara... İŞTE ÇAY DOSYASI
Sabah, öğle, akşam günün her saati büyük bir keyifle içilen yerel ürünümüz çay ihracatta en güçlü olduğumuz ürünlerden biri. Peki severek tükettiğimiz çay ile ilgili ne kadar bilgi sahibisiniz? İşte milli içeceğimiz çayla ilgili en merak edilen 10 soru 10 cevap... Dilara Koçak yazdı...
15 Aralık Uluslararası Çay Günü’ydü. Çay, Türk toplumunda günün her anının eşlikçisi. Çaya zaman koymayı sevmeyen bir ülkeyiz. Çayın olmadığı bir kahvaltı veya bir toplantı masası düşünülemez.
Öyle ki Dünya çapında çay tüketimine bakıldığında Avrupa birincisi olduğumuz da bunu doğruluyor.
Ama en önemlisi çay bizim için yerel bir ürün, dışa bağımlılığımızın olmadığı aksine ihracatta en güçlü olduğumuz ürünlerden biri.
Ben de bugün kültürümüzün bir parçası, milli içeceğimiz çay ile ilgili en çok merak edilen 10 sorunun cevabını paylaşmak istedim.
Bir çay bardağı demleme siyah çayda 40-60 miligram kafein bulunuyor. Fakat kahveye göre bir artısı var. Kahve kafein içeriği ile direkt uyarıcı etkiye sahip iken çay hem kafein hem de theanine içeriği ile bunu daha dengeli bir şekilde sağlıyor.
2 Çay demiri bağlar mı?
Evet, özellikle bitkisel gıdalarda bulunan ham demiri bağlayabilir. Demir emilimini artırmanın en iyi yollarından biri ise yanında C vitamini içeren besinlere yer vermek. Çayınızı açık ve limonlu içmeye özen gösterin. Mevsim meyvelerinden turunçgilleri de sofranıza ekleyin.
Beslenme değeri açısından sabahları siyah çay vazgeçilmezinizse açık tercih etmeye gayret edin. Gün içinde de hemen yemek sonrası değil, öğünlerinizden bir saat sonra içmeye özen gösterin.
4 Siyah, yeşil ve beyaz çay arasındaki fark nedir?
Beyaz çay, yapraklar gençken toplanır ve hemen işlenir. Siyah çay soldurulur, fermente edilir ve kurutulur. Aynı bitki, yeşil ve beyaz çay yapmak için kullanılır, sadece işlemi farklıdır.
Yapılan bazı araştırmalara göre günde dört, beş fincan içilen şekersiz yeşil çayın mitokondriyal aktivite ve metabolik hızı artırmaya yönelik etkisi var. Bu etki içerisindeki antioksidanlardan kaynaklanıyor. Yüksek tansiyon veya hipertiroidiniz yoksa denemeye başlayabilirsiniz.
6 Çay, suyun yerine geçer mi?
Hiçbir besin veya içecek suyun yerine geçmez. Aksine fazla miktarda kafein tüketiminin diüretik etki nedeniyle sıvı kaybını artırarak yine ödem problemine yol açabileceğini de unutmayın. İçtiğiniz her fincan çay, kahvenin yanına bir bardak da su eklemeyi ihmal etmeyin.
Demlenme süresi en az 15-20 dakika olmalı. Alt suyun kaynamaması ve kısık ateşte olması ise bir diğer önemli adım. Bu sayede çayınızın acılaşması ve çabuk bayatlamasını önlemiş olursunuz.
8 Çay uykusuzluk yapar mı?
Siyah çayda yaklaşık 40-60 mg kafein olduğu göz önünde bulundurulduğunda kafein konusunda günlük 300-400 mg’ın üzerine çıkmamakta fayda var. Eğer kahve tüketiminiz de varsa bir fincan filtre kahvede 100-120, Türk kahvesinde 60-80 mg kafein var, örneğin üç, dört çay bardağı çay, bir, iki fincan kahve gibi düşünebilirsiniz. Elbette kafeine hassasiyet kişiden kişiye göre değişiyor ama uyku problemleri için açık ve limonlu içmeye özen gösterin.
Gebelik döneminde kafein alımını günlük maksimum 200 mg olması hedeflenir. Bu nedenle iki, üç fincanın üzerine çıkmamaya özen gösterin. Elbette yine şekersiz, limonlu ve açık bir çay tercih etmeniz önemli.
10 Çay tüketimi hangi hastalıkları azaltabilir?
Yapılan araştırmalara göre ılımlı miktarda tüketilen çay diyabet, sindirim ve kalp hastalıkları riskini azaltma ile ilişkili olabilir. İngiltere’de yapılan bir araştırmada yedi yıldan uzun süre bireylerin çay tüketim alışkanlıkları değerlendirilmiş ve günde iki fincana kadar çay içen bireylerin daha az içen veya hiç içmeyenlere göre kalp krizi veya felçten ölüm riski yüzde 19 daha düşük bulunmuş.