Elche Leydisi'nin çözülemeyen gizemi

İspanya'nın Elche kentinin iki kilometre güneyindeki La Alcudia'daki bir mülkte yüz yılı aşkın bir süre önce bir kadına ait kireçtaşından yapılmış sıra dışı bir büst bulundu.Elx Leydisi diye de bilinen (İspanyolcası la Dama de Elche) bu heykel M.Ö. 4. yüzyıla tarihlenmesine rağmen işçiliği nedeniyle Helenistik etkileri de işaret etmekte. 4 Ağustos 1897'de Manuel Campello Esclapez adlı genç bir işçi tarafından bulundu. Ancak kaydı yapan Pere Ibarra, eseri Antonio Macia'nın bulduğunu yazdı. Macia'da La Alcudia civarında çalışan bir işçiydi. Sonuçta mülkün sahibi olan Manuel Campello Anton heykelin de sahibi oldu. 56 santimetre yüksekliğindeki büstteki kadının elit kesimden olduğu düşünülüyor. Başın iki yanında bulunan tekerlek benzeri şekiller Elche Leydisi'nin Star Wars karakteri Prenses Leia'ya benzetilmesine yol açıyor. Kadının kimliği günümüzde de gizemini koruyor. Heykelin bir mezarlık yeri için yapılmış olabileceği ve bir tanrıça tasviri olabileceği de düşünülüyor. Bir ara da bir İberya Prensesi olduğu yönünde spekülasyonlar yapıldı ancak kanıt bulunamadı.Diğer bir iddia ise bu büstün daha büyük bir figürün parçası olduğu yönündeydi. Teknik ve üslup bakımından Helenistik dönemden etkilendiği düşünülen heykel keşfinden sonra evin balkonuna konuldu. 26 gün sonra ise Fransız arkeolog Pierre Paris'e o zamanın parasıyla 4 bin franka (bugünün parasıyla 20 euro'ya denk geliyor) satıldı ve Paris'teki Louvre Müzesi'ne götürüldü. 27 Haziran 1941'de dönemin Fransız hükümetiyle Franco yönetimi arasında yapılan müzakereler sonucu heykel Madrid'deki Prado Müzesi'ne getirildi. 1971'den bu yana ise heykel yine Madrid'deki İspanya Ulusal Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor. Elche yerel yönetimi ise heykelin şehre geri getirilmesi için bir kampanya yürütüyor.Elche Leydisi'nin kim olduğu halen bilinmiyor. Ancak İberya kültüründe bunu anımsatan iki heykel daha bulunuyor. Bunlar Baza Leydisi ve Cabezo Luceroz. Yine de şu ana kadar elde edilen bilgiler Elche Leydisi'nin kimliğini ortaya çıkarmadı. Elche'deki kazılar ise sürüyor. Heykelin bulunduğu bölgede İberyalılar, Romalılar ve Vizigotlar'un uygarlıkları bulunuyor. Yapan kişi Elche'de yaşayan bir İberyalı ya da Yunan sanatçı olabilir. Heykelin yapımında kullanılan kireçtaşı 12 milyon yıl öncesine tarihleniyor. Heykelin arkasında bir delik bulunuyor. Buraya ölülerin küllerinin konulmuş olabileceği düşünülüyor. Ancak bütün bunlar sadece tahminden ibaret.