Tarihte bugün: 14 Nisan

Bir Alman şirketine 1910'da ısmarlanan Galata Köprüsü 1912'de hizmete girdi. Köprüden geçiş 1930'a kadar paralı olarak sağlandı. 'Müruriye' denilen geçiş parasını, önlükler giyen tahsildarlar topluyordu.

Haberin Devamı

İdari olarak Beyoğlu'nun bir parçası olan Galata, Tophane, Azapkapı va Galata kuleleri arasında kalan yerleşim yerinin adıdır Galata.

Osmanlı, Haliç'e 'Haliç-i Dersaadet', Boğaz'a 'Haliç-i Bahri Siyah' (Karadeniz Boğazı) derdi. Galata, Haliç'le Boğaz'ın kesiştiği noktadır.

Antik çağdaki adı 'Sykai' ya da 'Sykaena' (incirlik) olan Galata, kimi kaynaklarda 'Sykudis' olarak geçer.

Bu dönemde Galata'nın surlarla çevrili küçük bir kasaba olduğu, bir kilisesi, bir hamammı, bir tiyatrosu, beş değirmeni, 400 hanesi, 40 şehir muhafızı bulunduğu yazılır.

'Gala' sözcüğü Rumca 'süt' anlamına gelir. Galata'nın adının semtteki süthanelere gönderme yaparak türetildiği söylenirse de bu görüşü destekleyen tarihsel destekler bulunamıştır.

Galata'nın İtalyanca 'denize inen yol' anlamına gelen 'galata' kelimesinden de türemiş olması muhtemeldir.

Ortodoksların, Katolikleri 'Galus' olarak adlandırması, Galata'nın bir Katolik kasabası olması ve Anadolu'da Katoliklerin yaşadığı yerlere 'Galatea' denilmesi, semtin adının kökenine ilişkin diğer bir görüştür.

I. Justinianus, I. Konstantinus'un dördüncü yüzyılda yaptırdığı Galata surlarını tamir ettirmiş, semt bu nedenle kısa süre için 'Justiniana' ya da 'Justiniapolis' olarak anılmıştır.

Galata'nın parlak dönemi 12'nci yüzyılda buraya bazı ayrıcalıklarla yerleşen Cenovalılar ile başlar. Bölge bir ara Venediklilerin eline geçer. 13'üncü yüzyıldan sonra bölge Cenovalıların egemenliğinde bir Latin kolonisidir.

Galata çeşitli mezheplere, tekkelere, dinsel ayrımlara bağlı Müslüman, Rum Ortodoks, Ermeni (Gregoryen, Katolik, Protestan), Süryani, Keldani, Yuahudi (Romanyot, Karay, Seferad, Aşkenaz), Arap, Çingene, Sırp, Arnavut, Ulah, Cenopvalı, Venedikli, Fransız, Levanten topluluklarıyla zengin bir dinler, diller mozaiği oluşturur.

19'uncu yüzyılda nüfus artınca yerleşim yukarı doğru kayar, zaman içinde Beyoğlu kurulur. Galata'yı çevreleyen ve Galata Kulesi'nde uç noktaya ulaşan surlar Osmanlılarla birlikte yıkılır ve zaman içinde çok az kalıntı kalır.

Gemicilerin ve limanların semti olması nedeniyle aynı zamanda bir eğlence merkezi haline gelen Galata sık yangınlarla sürekli yenilenir.

Yabancı devlet temsilcilerinin, reformcu sultanların Beyoğlu'na ağırlık vermesiyle büyük kamu binalarına sahip olamaz. Yine de Galata her köşesinde tarihsel bir gizemi barındırmaya devam eder.

Tarih boyunca Haliç'in iki yakasını Galata köprüleri birleştirmiştir. Bizans tarihçileri, Haliç üzerindeki ilk köprünün I. Justinianus (altıncı yüzyıl) devrinde yapıldığını, adının 'Aghios Khalinikos Köprüsü' olduğunu yazar.

Yeri tam olarak bilinmemekle birlikte, 12 kemerden oluşan bu taş köprünün Eyüp-Sütlüce arasında olması ihtimali yüksektir.

Fatih Sultan Mehmet de İstanbul kuşatması sırasında Haliç'e bir köprü yaptırmıştır. Demir halkalarla birbirine bağlanmış ve üzerine kalın kalaslar çakılmış dev fıçılardan oluşan bu köprü Ayvansaray-Kasımpaşa arasındaymış.

Nişancı Mehmet Paşa bu köprünün fıçılardan değil, yan yana demirlenmiş ve kirişlerle birbirine bağlanmış gemilerden oluştuğunu söyler.

Galata Köprüsü için ilk girişim II. Beyazıt döneminde yapıldı. Leonardo da Vinci, padişahla temasa geçerek bir Haliç Köprüsü tasarımı sundu.

Gerçekleştirilmesi teknik olarak imkansız görülen bu tasarımın üzerinden 350 yıl geçtikten sonra ilk Galata Köprüsü, 1845 yılında, Sultan Abdülmecid zamanında Bezm-i Alem Valide Sultan tarafından yaptırıldı.

Köprüye 'Cisr-i Cedid', 'Valide Köprüsü', 'Yeni Köprü', 'Büyük Köprü', 'Yeni Cami Köprüsü', 'Güvercinli Köprü' adları takılmıştı. Günümüzde yalnızca Galata Köprüsü olarak bilinmektedir.

1863, 1875 ve 1912 yıllarında yenilenen Galata Köprüsü, 1912'de açılan son köprü, 1992'de yandı. Yanan köprü onarıldıktan sonra Balat-Hasköy arasına yerleştirildi ve Karaköy-Eminönü arasındaki eski köprü yerine modern bir köprü yapıldı.

Günün diğer önemli olayları

1865: ABD Başkanı Abraham Lincoln bir suikastçı tarafından öldürüldü.

1900: Paris Uluslararası Fuarı açıldı. Fuarda Osmanlı Pavyonu da yer aldı.

1928: Eski Ticaret Bakanı Ali Cenani Bey, bakanlık bütçesinin kullanılmasında usulsüzlük yaptığı gerekçesiyle dokunulmazlığı kaldırılarak Yüce Divan'a verildi.

1931: İspanya'da Kral XIII. Alfonso tahttan çekildi ve cumhuriyet ilan edildi.

1947: Güreşçi Yaşar Doğu Avrupa Şampiyonu oldu, milli takım Avrupa üçüncülüğünü kazandı.

1987: Türkiye, Avrupa Ekonomik Topluluğu'na tam üyelik için resmen başvurdu. Türkiye'nin AET'ye tam üyelik başvurusu Devlet Bakanı Ali Bozer tarafından Belçika Dışişleri Bakanı ve AET Dönem Başkanı Leo Tindemans'a verildi.

1992: Başbakan Turgut Özal'a silahlı saldırıda bulunan ve 20 yıl hapis cezasına çarptırılan Kartal Demirağ, şartlı tahliyeden yararlanarak serbest kaldı.

Haberin Devamı

1994: ABD jetleri, Irak'ın kuzeyinde, üç Türk subayının da bulunduğu iki helikopteri yanlışlıkla düşürdü.

1994: Refah Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ın grup konuşması hakkında Devlet Güvenlik Mahkemesi, Ankara Cumhuriyet ve Yargıtay başsavcılıkları üç ayrı soruşturma açtı.

1999: NATO savaş uçakları yanlışlıkla Kosovalı Arnavut mültecilerin konvoyunu bombaladı, 75 kişi öldü.

2000: Rusya nükleer savaş başlığı sayısının indirimini öngören Start-II anlaşmasını onayladı.

2005: Gazeteci ve yazar Esen Ünür 63 yaşında Ankara'da vefat etti.

Tarihte bugün arşivi

Ocak ayı arşivi
Şubat ayı arşivi
Mart ayı arşivi
Nisan ayı arşivi
Mayıs ayı arşivi
Haziran ayı arşivi
Temmuz ayı arşivi
Ağustos ayı arşivi
Eylül ayı arşivi
Ekim ayı arşivi
Kasım ayı arşivi
Aralık ayı arşivi