Şeytanın Sözlüğü

Sözcüklerin anlamına dair aklınızda ne varsa silin! Onların anlamını bir de Şeytanın Sözlüğü'nden bakın! Amerikalı gazeteci, yazar ve hicivci Ambrose Bierce’in 1911’de yayımlanan kült eseri Şeytanın Sözlüğü, geçtiğimiz günlerde Metis Yayınları’nca yeniden yayımlandı. Özge Duygu Gürkan'ın çevirisiyle okura ulaşan Şeytanın Sözlüğü yüz yıl önce öylece kullandığımız sözcük ve kavramların üstündeki perdeyi kaldırıp ardındaki gerçekliği çıplak bir şekilde ortaya koyuyor ve bunu da çok başarılı hicvediyor. İşte Şeytanın Sözlüğü'nden tanımlar...

Haberin Devamı

1/75

2/75

Haberin Devamı

açmaz

3/75

Prensip sahibi olmanın getirisi.

adalet

4/75

Bağlılığı, hizmetleri ve ödediği vergiler karşılığında devletin vatandaşa sattığı katkılı bir meta.

Haberin Devamı

adanmışlık

5/75

Hafif ölçekli bir akıl hastalığı. Çeşitli nedenleri olabilir; örneğin aşktaki adanmışlılığa kan fazlalığı, dindekineyse kronik hazımsızlık yol açar.

ağız

6/75

Erkekte, ruhun giriş kapısı; kadında, yüreğin çıkış kapısı.

Haberin Devamı

aydınlanma

7/75

Hayatın geç bir aşamasında, budalanın teki olduğunuzu keşfetmek.

aziz

8/75

Ölmüş bir günahkârın gözden geçirilip rötuşlanmış hali.

Haberin Devamı

baba

9/75

Henüz avlanmayı öğrenemediğimiz dönemde hayatta kalmamızı sağlamak için doğanın tedarik ettiği levazım subayı.

başkan

10/75

Siyasi haydutlardan oluşan bir partinin liderleri tarafından, ganimeti aralarında paylaştırması amacıyla seçilmiş geçici bir şef.

Haberin Devamı

beceri

11/75

Aptallarda zekâ yerine geçen şey.

beyaz yalan

12/75

Henüz tecrübe kazanıp olgunlaşmamış yalan. Müzmin bir yalancının hakikate en çok yaklaştığı nokta; tuhaf yörüngesinin yerberisi.

Haberin Devamı

cemaat

13/75

Bir hipnotizma deneyinin katılımcıları.

cep

14/75

Saiklerin beşiği ve vicdanın mezarı. Kadında bu organ yoktur, dolayısıyla saiksiz hareket eder; vicdanı ise defnedilmediğinden daima canlı kalır ve başkalarının günahlarını itiraf eder.

Haberin Devamı

cumhuriyet

15/75

Parasını ödeyebilecek olan herkese eşit adaletin uygulandığı bir yönetim biçimi.

çiy

16/75

Gece terinin toprağa uyarlanmış hali. Taze yabanmersinlerini ve özlem dolu şairleri beslesin diye icat edilmiştir.

Haberin Devamı

deha

17/75

Genel anlamda, kişiye kabul edilebilir bir şekilde hayranlarının üstünden geçinme ve sürekli sarhoş dolaşıp ayıplanmama imkânı tanıyan zihinsel üstünlük.

deist

18/75

Tanrı’ya inanan ama Şeytan’a tapma hakkını saklı tutan kimse.

Haberin Devamı

dilbilimci

19/75

Başkalarının dilleri hakkında kendininkinden daha çok şey bilen kimse.

dilenmek

20/75

Bir şeyi, verilmeyeceğine duyulan inançla doğru orantılı bir samimiyetle istemek.

Haberin Devamı

din

21/75

Umut ve Korku’nun, Cehalet’e Meçhul’ün doğasını açıklayan kızı.

ekonomi

22/75

İhtiyacınız olmayan bir fıçı viskiyi, bakmaya gücünüzün yetmediği bir ineğin fiyatına satın almak.

Haberin Devamı

erkek

23/75

Türlerin pek saygı duyulmayan, gözardı edilebilecek cinsi.

eşek

24/75

Güzel bir sesi olan ama müzik kulağı olmayan bir halk şarkıcısı.

Haberin Devamı

ev

25/75

Son çare olarak gidilecek yer – bütün gece açıktır.

fragman

26/75

Edebiyatta, yazarının bitirme kabiliyeti gösteremediği bir kompozisyon.

Haberin Devamı

gelin

27/75

Önünde uzanan mutlu yaşam ihtimalini ardında bırakmış olan kadın.

gerçekten

28/75

Görünüşe göre.

Haberin Devamı

güzellik

29/75

Bir kadının, âşığını büyüleme ve kocasını dehşete düşürme gücü.

halk

30/75

Yasamaya ilişkin meselelerde görmezden gelinebilecek etken.

Haberin Devamı

hava durumu

31/75

Belli bir andaki iklim koşulları. Zerre kadar ilgilenmedikleri halde insanlar sürekli hava durumundan konuşur, çünkü bu alışkanlığı hava durumuyla yakından ilgilenen uzak atalarından miras almışlardır. Resmi meteroloji bürolarının kurulup yalanlar üzerinden varlıklarını sürdürmesi, hükümetlerin bile ağaçlarda yaşayan iptidai atalarımız tarafından ikna edilebileceğini kanıtlar niteliktedir.

hikâye

32/75

Çoğunlukla gerçek olmayan bir anlatı. Ne var ki aşağıdaki hikâyelerin gerçek olmadığı tatminkâr bir şekilde kanıtlanamamıştır.

Haberin Devamı

Hygieia

33/75

Yunan mitolojisinde sağlık tanrıçası – bulaşmanın sağlıklı olduğu tek tanrıça.

ızdırap

34/75

İleri derecede bedensel tiksinti. Buna karşılık gelen zihinsel duruma “darmadağın olmak” denir.

Haberin Devamı

iffet budalası

35/75

Terbiyeli tutumunun arkasına saklanmış muhabbet tellalı.

iki kere

36/75

Olması gerekenden bir fazla.

Haberin Devamı

insan

37/75

Olduğunu sandığı şeyi büyük bir esriklik içinde düşünmekten, olması gereken şeyi gözden kaçıran bir hayvan. En önde gelen uğraşı diğer hayvanları ve kendi türünü öldürmektir; fakat kendi türü o kadar tutarlı bir hızla çoğalmaktadır ki dünyanın yaşamaya elverişli tüm bölgelerini ve Kanada’yı istila etmiştir.

intihal

38/75

Yüz kızartıcı bir öncül ve saygın bir ardıldan oluşan yazınsal tesadüf.

Haberin Devamı

Jüpiter

39/75

Yunanların ve Romalıların gülünç bir şekilde evrenin efendisi olduğuna inandıkları mitolojik varlık.

kader

40/75

Olayları kontrol ettiği öne sürülen kuvvet. Bilhassa sürekli hata yapan insanlar tarafından başarısızlıklarını haklı çıkarmak amacıyla sık sık anılır.

Haberin Devamı

karar vermek

41/75

Bir dizi etkiden daha baskın olan başka bir dizi etkiye boyun eğmek.

kayıtsız

42/75

Şeyler arasındaki farklara yeterince duyarlı olmayan.

Haberin Devamı

kibar

43/75

Duygularını gizleme sanat ve pratiğinde yetenekli (kimse).

korsan

44/75

Deniz siyasetçisi.

Haberin Devamı

lord

45/75

Amerikan toplumunda, seyyar satıcıdan yüksek bir statüye sahip İngiliz turistlere verilen unvan. “Lord” kelimesi bazen Tanrı’ya hitap ederken de kullanılır, ama bunun genellikle gerçek bir hürmetten ziyade yağcılık olduğu düşünülür.

maraz

46/75

Ruhu bir başka acımasız dünyaya hazırlayan uyum sağlama süreci.

Haberin Devamı

metropol

47/75

Taşralı zihniyetinin kalesi.

mevduat

48/75

Bir bankayı mali açıdan desteklemek için yapılan katkı.

Haberin Devamı

muhafazakâr

49/75

Halihazırdaki kötülüklere tutkun olan devlet adamı. Muhafazakâr, mevcut kötülükleri başkalarıyla ikame etmek isteyen liberalin zıddıdır.

nezaket

50/75

Başkasına niyet size kısmet olan bir kurşunu sıkan kişiden, yolunun üstünde durduğunuz için özür dilemeniz.

Haberin Devamı

nükte

51/75

Bir tür tuz. Amerikalı mizahçılar bu tuzu kullanmadığından entelektüel yemekleri son derece yavandır.

ordu

52/75

Düşmanı cezbedip ülkeyi istila etmesine neden olabilecek her şeyi silip süpürmek aracılığıyla bir ulusu savunan tüketici sınıfı.

Haberin Devamı

öğrenim

53/75

Uygar milletleri etkisi altına alan bir cehalet türü (vahşilerden bulaşan Cehalet ile karıştırılmamalıdır). Bkz. Saçmalık.

palavracı

54/75

Retorik bağımlısı.

Haberin Devamı

para

55/75

Bize sadece kendisinden ayrılırken faydası dokunan bir nimet. Kültürün kanıtı ve kibar çevrelere girmeyi sağlayan pasaport.

prensip

56/75

Çok fazla kişinin çıkarla karıştırdığı şey.

Haberin Devamı

rakip

57/75

Bizim arzuladığımız şeyin aynısını arzulayan alçağın teki.

sos

58/75

Uygarlığın ve aydınlanmanın şaşmaz işareti. Sosu olmayan bir halkın bin tane kötü huyu vardır, sosu olan bir halkınsa sadece dokuz yüz doksan dokuz.

Haberin Devamı

sözlük

59/75

Bir dilin gelişip serpilmesini engelleyen, onu katı ve elastikiyetsiz kılan habis bir edebi araç.

şimdiki zaman

60/75

Sonsuzluğun, hayal kırıklığı ile umut arasındaki bölümü.

Haberin Devamı

tahammül

61/75

İçten içe bir intikam planı hazırlarken saldırılara uysallık ve sabırla katlanma yetisi.

tanış

62/75

Borç alacak kadar iyi tanıdığımız ama borç verecek kadar iyi tanımadığımız kimse. Arkadaşlığın, karşı taraf yoksul ya da silik olduğunda uzak, zengin ya da ünlü olduğunda yakın olarak nitelenen mertebesi.

Haberin Devamı

tarih

63/75

Çoğu budala olan askerlerin ve çoğu düzenbaz olan liderlerin yol açtığı, çoğu önemsiz olan hadiselerin çoğu yanlış olan anlatımı.

tebrik

64/75

Kıskançlığın medeni şekli.

Haberin Devamı

tembellik

65/75

Bizden düşük seviyeli birinin mazur görülemeyecek bir şekilde istirahat halinde bulunması.

tırtıl

66/75

Böcekler âleminin kapitalist ferdinin hayata atılmadan önceki hali.

Haberin Devamı

uygunsuz

67/75

Çıkarlarımıza hizmet etmeyen.

uzun ömür

68/75

Ölüm korkusunun alışılmadık ölçüde uzun bir süreye yayılması.

Haberin Devamı

ürün

69/75

Tuhaf insanların şehirdışındaki izbe yerlerde “yetiştirdiği” balkabağı, domuz yağı falan gibi şeyler.

vasıflılık

70/75

Cumhurbaşkanının terzisinin kuzeni olmak.

Haberin Devamı

vatansever

71/75

Parçanın çıkarlarını bütünün çıkarlarından üstün gören (kimse).

vicdan

72/75

Midede görülen ve beynin gri maddesini etkileyerek zihinde ihtilafa yol açan marazi bir durum.

Haberin Devamı

yeniden düşünmek

73/75

Çoktan verilmiş bir kararı gerekçelendirmeye çalışmak.

yol

74/75

Kişiyi sıkıcılığı artık dayanılmaz raddeye gelen bir yerden, gitmenin nafile olduğu başka bir yere götüren ince uzun kara parçası.

Haberin Devamı

zihin

75/75

Beyin tarafından salgılanan gizemli bir madde. En önemli aktivitesi kendi doğasını anlama çabasından ibarettir – nafile bir teşebbüs, zira kendisini anlamak için kullanabileceği tek şey yine kendisidir.