Devrimden hemen önce İranlı kadınlar

1979'da gerçekleşen İran Devrimi ülkede her şeyi değiştirdi. Bundan en çok etkilenen kadınlar oldu.

Haberin Devamı

/

Devrimle birlikte İran'da kadınlar için vücudu gösteren elbiseler giymek yasaklandı, saçların örtülmesi zorunluluk haline geldi.

/

Devrimden önce ise kadınlar makyaj yapabiliyor, mücevher takıyor, saçlarını boyayabiliyordu.

Haberin Devamı

/

Üstelik kıyafetleri hem detaylarla süslü hem de renklilerdi.

/

İranlı kadınlar hem moda hem de devlet düzenlemesinde, kendilerini çeşitli şekillerde ifade etmeye karar verdiler.

Haberin Devamı

/

Bir “İranlı kadın”, geleneksel olarak, toplumsal normlara göre belirlenmiş ve toplumdaki her kadın için geçerli, önceden tanımlanmış kıyafetleri ve dış görünüşü takip ediyordu.

/

Örneğin; bir Kaçar dönemi oryantalistinin gözlemleri şöyle:“İranlı kadınların saçları çok süslüydü ve asla kesilmezdi. Neredeyse hepsinin saçı kızıl veya mavi-siyah renge boyalıydı. Saçlarının doğal hali de parlak siyahtı fakat sade saça önem vermezlerdi. Mavi gözlü kadınlar da vardı fakat kahverengi göze sahip olmak neredeyse bir kural gibiydi. Yuvarlak yüz ve koyu ten rengi (namak olarak anılıyor) çok beğeniliyor ve mükemmel güzelliğin koşulları olarak görülüyordu. Kaşlar kalınlaştırılır, birbirine yaklaşana kadar boyanırdı ve geri kalan makyaj tamamen özgür renkler kullanılarak tamamlanırdı.”

Haberin Devamı

/

Kullandıkları baş örtüsü, Farsça “rusari”, olarak anılıyordu.

/

Hükümet çalışanları ve üniversite öğrencileri yaygın olarak “maghnae” denilen bir baş örtme tarzı uyguluyorlardı.

Haberin Devamı

/

Maghnae; “başını sarmaşık tarzında örtmek” anlamına geliyor; İran’da genellikle üniversite kampüslerinde ve diğer kamu kurumlarında zorunlu olarak kullanılıyordu.

/

Kadınlar sürekli olarak toplumsal gereksinimlerin sınırlarını zorluyor ve İran Devrimi’ne kadar, daha fazla siyasi ve ekonomik haklar elde ediyorlardı. Kadınlar, devrimin her aşamasına ciddi anlamda katıldılar

Haberin Devamı

/

Ancak, Ruhollah Khomeini‘nin İslam Cumhuriyeti kurduğu aylar içerisinde birçok önemli hak kadınların elinden alındı.

/

Khomeini’nin iktidara geçmesiyle kadınlar, hükümet politikalarını protesto etmeye başladılar.

Haberin Devamı

/

2003 yılında Pahlavi döneminde Shirin Ebadi, İran’ın ilk kadın avukatı, insan haklarının geliştirilmesine yönelik çabaları ile Nobel Barış Ödülü‘nü kazandı. Sonraki yıllarda İranlı kadınlar, bilim, sanat, edebiyat alanlarında ve İran Sineması’nda önemli bir yere sahip oldular.

/

İran Araştırma Bakanlığı‘na göre 1998-99 öğretim yılında profesörlerin yaklaşık yüzde 6’sı, doçentlerin yüzde 8’i, doçent profesörlerin yüzde 14’ü ve yardımcı doçentlerin yüzde 14’ü kadındı. Bununla birlikte, doğa bilimlerindeki tüm öğrencilerin yüzde 56’sını kadınlar oluşturuyordu; ayrıca her 5 tıp öğrencisinden 1’i kadındı.

Haberin Devamı

/

İran’daki üniversite öğrencilerinin toplamının, yüzde 49,8’i kadındı. 2005 yılında Mahmud Ahmedinejad‘in Cumhurbaşkanı seçilmesiyle, Batı medyası kadın haklarının reddedildiğini iddia etti. Fakat, 2009‘da yapılan yeni seçimde Ahmadinejad‘ın seçilmesinden sonra, ilk kadın bakan atandı.

/

1979 İran Devrimi’nden sonra İran, İslam Cumhuriyeti oldu. Devrim sonrası gelen kurallar ile İranlı kadınlar bazı alanlarda daha fazla fırsata sahip olurken, bazı alanlarda da daha fazla kısıtlamalara maruz kaldılar. Devrimin çarpıcı özelliklerinden biri, monarşinin yıkılmasına yol açan gösterilerde büyük ölçüde rol oynayan kadın katılımıydı. Kadınlar için eğitim kültürü, devrim zamanlarında kuruldu. Böylece, devrimden sonra da çok sayıda kadın, sivil hizmete ve yüksek öğretime girdi; ayrıca 1996’da 14 kadın, İslami Şûra Meclisi‘ne seçildi. 2016‘da yapılan son seçimde ise 1979’daki İslam Devrimi’nden bu yana en fazla sayıda kadın aday meclise girmeye hak kazandı. Seçim sonuçlarına göre parlamentodaki 290 milletvekilinin 17’si kadın oldu.