Geçmişten günümüze '19 Mayıs'lar nasıl kutlandı?

19 Mayıs 1919. O tarihi günden sonra '19 Mayıs'lar nasıl kutlandı? Nasıl bayram ilan edildi? Hangi törenlerde hangi ilginç görüntüler yaşanmıştı? İşte '19 Mayıs'ların tarihçesi...

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Bir söyleşisinde "Ben 19 Mayıs'ta doğdum" demişti. 1919'da bir ülkenin doğuşu için Samsun'a attığı o ilk adımlar, o ülkenin gençliğine de armağan oldu.

Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı, 1927 yılında önce Samsun'da yerel olarak kutlanmaya başlandı. Adı Gazi Günü'ydü. Bir yıl sonraysa 1928'den itibaren Türkiye'nin dört bir yanında Jimnastik Şenlikleri olarak kutlandı.

Samsun'a nasıl çıktılar?

1935 yılına gelinmişti. 19 Mayısların Beşiktaş'ın kurucularından Ahmet Fetgeri Aşeni tarafından Gençlik ve Spor Bayramı adıyla kutlanılması önerildi. Atatürk onay verdi. Ve Mustafa Kemal Atatürk, vefatından 6 ay önce 19 Mayıs 1938'de Ankara'da adına 19 Mayıs Stadı verilen o statta son kez Ankaralıların karşısına çıktı. Başkentililere bir 19 Mayıs günü veda ediyordu.

Ve 20 Haziran 1938'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilen ulusal bayram ve genel tatillerle ilgili 2739 sayılı kanuna ek olarak Gençlik ve Spor Bayramı ilan edildi. Hazırlanan kutlama talimatnamesinde şunlar yazılıydı:

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

"Büyük kurtarıcı büyük ebedi şef Atatürk'ün Türk vatan ve istiklalini kurtarmak üzere Samsun'da Anadolu toprağına ayak bastıklarının yıldönümü olan 19 Mayıs günü bütün Türkiye için Gençlik ve Spor Bayramı kabul edilmiştir. Bu bayram yurdun her tarafında yüksek önem ve ehemmiyetine yaraşır bir şekilde kutlanacaktır."

Atatürk'ün çocuk sevgisi

Ve 19 Mayıs, Gençlik ve Spor Bayramı adıyla ilk kez Atatürk'ün ölümünde bir yıl sonra 19 Mayıs 1939'da kutlandı. Kurduğu ülkeyi emanet ettiği gençlik o yıl o kutlamalarda Gençlik Marşı'nı söylüyordu.

İkinci Dünya Savaşı yıllarıydı. Kapıdaki savaşın etkisiyle 19 Mayıslarda askeri gösteriler ön plana çıktı.

Ve 19 Mayıs 1945 günü. Türkiye'de siyasetin ve sistemin değişeceği o gün o törenlerde ilan edildi. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, çok partili hayata geçişin ilk sinyalini o gün o törende şu sözlerle verdi:

"Harp zamanlarının ihtiyatlı tedbirlerel üzum gösteren darlıkları kalktıkça, memleketin siyaset ve fikir hayatında demokrasi prensipleri daha geniş ölçüde hüküm sürecektir"

Askerin Atatürk sevgisi gündem oldu

1940'lı ve 50'li yıllarda da 19 Mayıslar kutlanmaya devam etti. Ankara'daki kutlamalarda Kara Harp Okulu ve Hasanoğlan Köy Enstitüsü öğrencileri ön plandaydı. İstanbul'da ise Kuleli Askeri Lisesi, Deniz Lisesi ve İstanbul Kız Lisesi öğrencileri gösterilerde başroldeydi.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

19 Mayıslar yıllarca statlarda kutlanmaya devam etti. 1979'da ise sahadaki coşku tribünlere de sıçradı. Ve ilk kez o yıl tribünlerde farklı koreografiler yapıldı.

O tarihi 19 Mayıs 1919 gününden yıllar sonra Mustafa Kemal o günü, Samsun'u ve o hep inandığı gençliği şu cümlelerle tarif edecekti:

"Ben Samsun'u ve Samsun halkını gördüğüm zaman, memlekete ve millete ait bütün düşünce ve kararlarımın yerine getirilebileceğine dair bir defa daha kuvvetle inanmıştım. Samsunluların hal ve durumlarında gördüğüm, gözlerinden okuduğum vatanseverlik ve fedakarlık; ümit ve tasavvurlarımı olumlu bir inanca götürmeye yetmişti. Bütün ümidim gençliktedir. Her kafanın anlamaktan aciz olduğu yüksek bir varlıktır gençlik."