Ağır hasarlı binalarda kusurlar ne?

Depremin vurduğu Gaziantep’in Islahiye ilçesinde bini aşkın bina deprem anında yıkıldı. Binlerce yapı ise ağır hasar aldı. Peki yıkılan binalarda kusur neydi? Hangi uygulamalar binaların yıkılmasına sebep oldu? CNN TÜRK muhabiri Merve Tokaz ve kameraman Mehmet Onur Islahiye'de yıkılan binalarla dolu sokaklarda Prof. Dr. Abdulkadir Çevik ile soruların yanıtlarını aradı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Binlerce insan yaşadıkları binalarda hayatlarını kaybettiler. Peki binalar nasıl yıkıldı? Ayakta kalan nasıl oldu da ayakta kaldı?

Yıkımlarda en çok demir türü ve beton kalitesi etkili oldu. Perde duvarı olmayan yapılar depremde sınıfta kaldı. Donatı hataları da binalardaki yıkımın başlıca sebepleri arasında. Kaliteli yapılar ise henüz inşaat halinde olsalar bile kendini gösteriyor.

Prof. Dr. Abdulkadir Çevik konu ile ilgili olarak şu ifadeleri kullandı;

“Mesela şu binada görüyorsunuz. Bu da ağır hasarlı bir bina ve binada girişte gördüğünüz bir perde duvarda bir patlama meydana gelmiş. Balon şekilde görüyorsunuz. Bakın donatılar patlamış ve donatılarda burkulma meydana gelmiş. Bombelenme yani artık bu fonksiyonunu kaybetmiş yani bir deprem olduğunda bu taşımayacak.

Burada özellikle 2000 öncesi binaların çok riskli olduğunu söylememiz gerekiyor. Çünkü 2000 yılından önce hazır beton zorunlu değildi ve elle beton dökülüyordu. Elle beton dökümünde ise dayanım açısından büyük sorunlar çöküyordu.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Demir’in beton ile kenetlenmesi dediğimiz bir kavram var. Şöyle söyleyebiliriz donatı ve beton birlikte çalışması için kenetlenmesi gerekiyor. İşte gördüğümüz bu nervürlü demirler bunları sağlıyorlar. 2000 yılından önce biz düz demirler kullanıyorduk ve bu düz demirlerin depremlerde çok büyük hasar kaynağı olduğu tespit edildi. 99 depreminde nervürlü demir zorunlu hale geldi.

Perde duvar dediğimiz uzun kolonlar neden önemli? Çünkü deprem kuvvetlerinin yüzde 75’ini perde duvar karşılıyor ve bu perde duvar fonksiyonunu kaybettiği zaman binanın taşıyıcılığı hiçbir şekilde kalmıyor.

Gördüğünüz etriyenin donatıları perde duvarı sarsılması için yüz 35 derece sargı bükümlü yapılması gerekirken bu genelde yapılmıyor. İşçilik bağlamında ve durumda perde durumda bu kolonlarda patlama meydana geliyor.

Yönetmeliklere uygun bir tasarı yaptığınızda malzeme kaliteniz düzgün olduğunda ve demir işçiliği doğru olduğunda binalarınızın İslahiye’de bile olsa depreme karşı dayanıklı olduğunu ve ayakta kaldığını görüyoruz.”