Uzmanlar kuduz vakalarına dair uyardı: Isırılma sonrası hangi önlemler hayat kurtarır?
Kuduz belirtileri, Bitlis’te köpek tarafından ısırılan çocuğun ardından sorgulanmaya başladı. "Kuduz belirtileri neler? Tedavisi var mı ve kuduz bulaşıcı mı?" sorularını araştıran kişilere, Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bahadır Ceylan yanıt verdi. CNN TÜRK muhabiri Buse Deviren, kuduz hastalıkları hakkında bilinmesi gerekenleri Prof. Dr. Bahadır Ceylan'a sordu.
Kuduz nedir? Nedir önemi? Isırılma sonrasında ne kadar kısa sürede müdahale edilmeli?
Prof. Dr. Bahadır Ceylan:
"Kuduz tabi birçok vahşi hayvan ve evcil hayvandan bulaşabiliyor. En çok bizim gördüğümüz kediler ve köpekler. Köpeklerin ısırmalarıyla, kedilerinde tırmalamaları ve ısırmalarıyla size bulaşabiliyor. Yüzde yüz önlenebilir bir hastalık ama oluştuğunda yüzde yüz ölümcül bir hastalık. Ancak şunu söyleyebilirim ki sabunlu suyla bol suyla akan suyun altında o yarayı yıkarsanız, kuduz bir hayvan tarafından ısırılsanız bile yüzde 90 önleyici etkisi var. O yüzden bu ilk aşamada il basamak olarak yapılması gereken en önemli şey. Bunun hemen ardından bir sağlık kuruluşuna başvurmanız lazım.
Bu hastanelerden birine başvurduğunuzda hemen orada size bir omzunuzdan kuduz aşısını diğer omuzunuzdan da kuduz virüsüne karşı geliştirilmiş antikorlarını uygulayacaklar. Kuduz aşı ve kuduz serumuyla beraber kuduz olma ihtimaliniz neredeyse yok."
-Peki bu çocuğumuz neden hayatını kaybetti? Geç haber verildiği için mi?
Prof. Dr. Bahadır Ceylan:
"Kuduz bir hayvan tarafından ısırıldığınız zaman, virüs ısırılan bölgede kaslar içerisinde çoğalıyor. O virüs sinirlerin içerisine girdiği anda artık bunun geri dönüşü yok. O virüs o sinirlerin içerisine girdiği zaman ona dokunamıyoruz. Sinirler içerisinde beyne ulaşarak ensefalite sebep oluyor."
-Bir kuduz köpek ısırdı ya da kedi tırmaladı. Ne kadar bir sürenin geçmemesi gerek?
Prof. Dr. Bahadır Ceylan:
"Kesin bir süre yok. Isırılan bölgeye bağlı. Eğer ki ısırılan bölge beyne uzak bir bölgeyse bu bir yıl bile sürebilir. Mesela ayağınızdan ısırıldınız. Baldırınızdan ısırıldınız. Beyne uzak bir bölge olduğu için daha uzun sürede kuduz oluyorsunuz. Bir yılı bile bulabiliyor. Ama boyundan ısırıldınız diyelim. Boyundan, kafadan, yüzden ısırıldınız. Beyne çok yakın olduğu için kuluçka süresi üç dört güne bile inebilir. Mesela elinizin parmaklarından ısırılırsanız sinir yoğunluğu çok fazla olduğu için virüs hemen sinirin içine gireceği için kuduzun kuluçka süreside kısalıyor ve daha çabuk kuduz oluyorsunuz. Kaba etinizden ısırılırsanız, oradaki sinir yoğunluğu çok az olduğundan kuduz olma ihtimaliniz tabiki azalıyor. Yaralanan dokuların harabiyetinin derecesi de önemli. Çok sayıda ısırık varsa, bol miktarda doku hasara uğramışsa tükürükten bol miktarda virüs bulaşacağı için kuduzun kuluçka süresi kısalacaktır. Vakanın sağlık kuruluşuna mümkün olduğunca hızlı bir şekilde başvurması gerekiyor."