Türkleri hedef alan 'Gece Yarısı Ekspresi'nin 42. yılı

"Gece Yarısı Ekspresi" filmi... 1970'li yıllarda Türkiye, bu filmde yaratılan "kötü Türkiye ve Türk insanı" imajına karşı mücadele etti. 1970 yılında Türkiye'den esrar kaçırmak üzereyken yakalanıp tutuklanan ve 5 yıl sonra cezaevinden firar eden Amerikalı genç Billy Hayes'in kaleme aldığı romanın çarpıtılarak filmleştirilmesinin üzerinden tam 42 yıl geçti. Peki, o filmde ele alınan konunun gerçek hikayesi neydi? Detaylar inceleme haberimizde...

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

BEYAZPERDEYE YANSIYANLARLA GERÇEKLER ÖRTÜŞMÜYORDU

İmralı cezaevinden firar eden Amerikalı Billy Hayes'in kaleme aldığı Gece Yarısı Ekspresi romanının film hali ilk kez 42 yıl önce, Mayıs 1978'de Uluslararası Cannes Film Festivali'nde gösterildi. Ancak beyazperdeye yansıyanlar gerçeklerle örtüşmüyordu.

ABD'Lİ BILLY HAYES 1975'TE İMRALI CEZAEVİ'NDEN KAÇTI

Billy Hayes, 1970 yılında kız arkadaşıyla tatile geldiği Türkiye'den ayrılırken Yeşilköy Havaalanı'nda satın aldığı esrarı yurt dışına kaçırmak isterken yakalandı ve gözaltına aldı. Hayes, yargılama sürecinin ardından 30 yıl ağır hapse mahkum edildi ve sağmalcılar cezaevine gönderildi.

1972 yılında hapishanede yaşadığı bir olaydan dolayı psikolojik sorunlar yaşadığı gerekçesiyle Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'ne transfer edilen Amerikalı mahkumun yeni yeri, İmralı Adası'ndaki İmralı Cezaevi oldu. İmralı'dan kaçmayı takıntı haline getiren Hayes, bir gece sahildeki küçük bir sandala atladı ve 6 saat kürek çekerek firar etti.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

TÜRKİYE'DE TUTUKLANAN HAYES'İN HİKAYESİ ÇARPITILDI

Dünya ve Türkiye, filmleri aratmayan o kaçışı konuşuyordu. Billy Hayes, 1975 yılında cezaevinde geçirdiği 5 yılı konu alan bir roman yazmaya başladı. Hayes'in Gece Yarısı Ekspresi adını verdiği roman, dünyaca ünlü senarist/yönetmen Oliver Stone tarafından beyazperdeye taşındı. Ancak kitabın konusu filmde çarpıtıldı. Batılıların zihnindeki Müslüman-Türk imajının kurgulanması temellerine oturtulan film, Türk-Amerikan ilişkilerindeki ikinci büyük gerilimi oluşturan 'haşhaş ekimi' krizinden sonra 70'li yılların sonunda çekildi. Büyük çoğunlukla Türkiye'de geçmesine rağmen İstanbul Valiliği'nin filme ev sahipliği yapmayı reddetmesi üzerine, filmin tamamı Malta'da çekildi.

TÜRK DEĞERLERİNE KARŞI MANİPÜLATİF SÖYLEMLER

Film, Türklere karşı uluslararası kamuoyunda ırkçı bir yaklaşıma neden oldu. Çünkü Türklerin hepsi kötü olarak karakterize edildi. Değerlere yönelik manipülatif söylemlere yer verildi. Türkiye'nin imajına ciddi zarar verdi.

TÜRKİYE'Yİ KARALAYAN FİLM 2 OSCAR KAZANDI

Türkiye'de büyük tepki çeken o film, yayınlandığı yıl 6 dalda Oscar'a aday oldu. En iyi uyarlama senaryo ve en iyi film müziği dallarında ödül kazandı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

"OLIVER STONE ÖYKÜDEN ÜRKÜTÜCÜ BİR TÜRKİYE ÇIKARDI"

Hikayenin yazarı Hayes, yıllar sonra Türklerin düşürüldüğü durumdan filmin senaristi Oliver Stone'u sorumlu tuttu. "Oliver Stone, bu öyküden son derece ürkütücü bir Türkiye ile canavar görünümlü Türkler çıkardı" dedi.

YASAKLI FİLM TÜRKİYE'DE İLK KEZ 1993'TE GÖSTERİLDİ

Başka ülkelerde gösterime girmemesi gerektiği vurgulanan Gece Yarısı Ekspresi uzun yıllar Türkiye'de yasaklıydı. İlk kez 1990'larda HBB tarafından Türk televizyonlarında gösterildi. O yıllarda Gece Yarısı Ekspresi fitili yeniden ateşlenmiş oldu.

"ŞİMDİ OLSA O FİLMDE YER ALMAZDIM"

Türkleri hedef alan filmin yönetmeni Alan Parker, yıllar sonra verdiği demeçte filmin çarpıtıldığını adeta itiraf etti. "Şimdiki aklım olsa o filmde yer almazdım" dedi.

SENARİST STONE 2004'TE TÜRKİYE'YE GELDİ, ÖZÜR DİLEDİ

Yılar sonrab filmin senaristinden yönetmenine, geri adımlar peş peşe geldi. 1978'te Türklere karşı bir skandala imza atan Oliver Stone, 2004'te Türkiye'ye geldi. Dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Mumcu ile görüştü ama öncesinde Türk basınında Stone'un özür mektubu yayınlandı. O mektupta, "Yaklaşık 30 yıl önce Gece Yarısı Ekspresi filminin yayınlanmasının ardından yaşanan yanlış anlaşılmalardan ve Türkiye'de pek çok kalbin kırılmış olmasından dolayı üzüntü ve pişmanlık duymaktayım" ifadelerine yer verildi.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

"KÖTÜ TÜRKİYE İMAJINA KARŞI BELGESEL HAZIRLIYORUM"

Stone'dan 3 yıl sonra Türkiye'yi ziyaret eden, bu kez de hikayenin gerçek kahramanı Billy Hayes oldu. Hayes, İstanbul'a 2. İstanbul Demokrasi ve Küresel Güvenlik Konferası'na katılmak için 7 günlük özel izinle geldi. Türkiye'den ayrılırken havaalanında konuşan Hayes, çarpıtılan hikayesinin yarattığı kötü Türkiye imajını düzeltmek için yeni bir belgesel hazırlığında olduğunu söyledi.

29 EKİM 2014'TE ABD'DE GÖNDERE TÜRK BAYRAĞI ÇEKTİ

Her fırsatta yaşananlardan dolayı üzüntüsünü dile getiren ve Türklerden özür dileyen Hayes, 29 Ekim 2014 günü, Türkiye'ye bir jest yaptı. Cumhuriyet Bayramı kutlamaları kapsamında ABD'nin New York kentinin finans merkezi Wall Street'te Türk bayrağı göndere çekti. "Türkler tarafından kucaklanmak çok duygulandırıcı" dedi.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

"TÜRKİYE FİLMDE GÖSTERİLEN GİBİ DEĞİL"

Amerikalı Billy Hayes, o törenden bir gün sonra Türkiye'de ilk kez bir canlı yayına katıldı ve CNN TÜRK ekranlarında "Türkiye filmde anlatılan gibi değil" dedi.

YARATILAN KÖTÜ TÜRKİYE İMAJI DÜZELTİLMEYE ÇALIŞILDI

Bill Hayes'in Türkiye'den ayrılırken söylediği oldu. Hayes'in Türkiye'den özür dilemek ve yanlış anlaşılmaları ortadan kaldırmak amacıyla hazırladığı Gece Yarısı Dönüyor: Billy Hayes ve Türkiye'nin Hikayesi isimli belgesel, 2016'da Kanadalı Yönetmen Sally Sussman tarafından beyazperdeye aktarıldı. Belgesel, dönemin ses getiren filmi Gece Yarısı Ekspresi'ni, Billy Hayes'i, onun yazdığı kitabı ve filmin öyküsünü içeriyordu. Ve belgeselde daha önce yaratılan kötü Türkiye imajı düzeltilmeye çalışıldı.