Erken emekli olmanın 8 formülü! Uzman isim CNN TÜRK'te tek tek anlattı
Erken emeklilik şartları milyonlarca çalışan tarafından merak ediliyor ve araştırılıyor. EYT yasası ile birçok kişi erken emekli olurken, kapsam dışında kalanlar içinse formüller ortaya çıktı. Peki, erken emeklilik için formüller neler? CNN TÜRK ekibinden Kübra Aydın, Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya'ya sordu.
Özgür Kaya'ya göre erken emekliliğinin formülleri şöyle:
- Birincisi EYT. 8 Eylül 1999 tarihi öncesi sigortalı olan vatandaşlarımız, EYT kapsamında emeklilik haklarını elde ettiler.
- İkincisi askerlik borçlanması. Bazı durumlarda sigorta başlangıcını geri çektiği gibi bazı durumlarda da prim gün sayısı eksik olan vatandaşlarımızın çalışma imkanı yoksa, borçlanma yapmak suretiyle emeklilik günlerine saydırma imkanı elde edebilirler.
- Üçüncüsü doğum borçlanması. Bu da 2008 yılından bu yana kadınlarımıza sağlanan önemli bir kazanımdır. Kadınlar üç çocuğa kadar yani 3x70=2160 gün borçlanma yapmak suretiyle daha erken yaşta emekli olma imkanına sahip olabiliyor.
- Dördüncüsü ise yurt dışında bulunan vatandaşlar, yurt dışında bulundukları süreleri, erkekler çalıştıkları süreleri, kadınlar da hem çalıştıkları veya çalışmamış olsalar da ev hanımı olarak bulundukları süreleri borçlanmak suretiyle Türkiye'de sigortalılıklarına saydırabiliyor ve emekli olabiliyorlar.
- Beşincisi ise malulen emeklilik. Burada da 1800 gün koşulu aranmakta. 10 yıllık sigortalılık süresi ve 1800 günü tamamlayan sigortalılar, eğer çalışma gücü kaybında yüzde 60 ve üzeri iş gücü kaybı söz konusu ise malulen emekli olabiliyorlar. Daha erken yaşta emekli olma imkanını elde etmiş oluyorlar.
- Altıncı sırada ise vergi indirimi diye adlandırdığımız sakatlık kanunu kapsamında prim gün sayısını ve hizmet süresini tamamlayıp yaş şartına tabi olmaksızın emekli olma imkanını elde edebiliyorlar.
- Yedinci sırada ise fiili hizmet zammı dediğimiz yıpranma var. Örneğin basın sektöründe çalışanlar ya da su altında, emniyet teşkilatında, silahlı kuvvetlerde, ağır sanayide çalışanlar, çalışmış oldukları her 1 yıla belli yıpranma payı almak suretiyle normal çalışanlardan daha erken emekli olma imkanını elde edebiliyorlar.
- Sekizinci sırada ise engelli çocuğu bulunan anneler var. Bu da 2008 yılından sonra engelli çocuğu bulunan annelerimiz, çocuklarını SGK'ya bildirdikleri taktirde, her bir çalışmanın karşılığı 360 gün olmasına rağmen 90 gün de SGK kendilerine veriyor. 450 gün çalışmış gibi günlerine ilave ediliyor. Bu eklenen sayı ile yaş hadlerinden aşağıya düşürülmüş oluyor. 10 yılda 3 yıla yakın bir avantaj sağlamış oluyor. 53 yaşında emekli olacak bir kadın, 50 yaşında emekli olma imkanını elde etmiş oluyor.