Cari açıkta düşüş sürüyor

Petrol fiyatları geriliyor, cari işlemler açığı da düşüyor. Türkiye'nin petrol faturası 3 ayda yüzde 40 azaldı. Ancak cari denge üzerinde turizmin olumsuz etkisi Nisan'dan itibaren artabilir. Ödemeler dengesinde bir ilginç durum da kaynağı belirsiz para girişi. İlk çeyrekte Türkiye'ye 3 milyar dolar kaynağı belli olmayan para girdi.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, cari açık Mart ayında beklentilere paralel 3.68 milyar dolar olurken, ilk çeyrek itibarıyla açık 7.88 milyar dolar olarak gerçekleşti. Verilere göre 12 aylık kümülatif açık Şubat ayındaki 30.58 milyar dolardan 29.49 milyar dolara geriledi.

Cari işlemler açığı, bir önceki yılın Mart ayına göre yaklaşık 1.1 milyar dolar azalırken, TCMB düşüşün gerekçelerini şöyle açıkladı:

"Ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 1.3 milyar dolar azalarak 3.57 milyar dolara düşmesi ve birincil gelir dengesi açığının 482 milyon dolar azalarak 723 milyon dolara gerilemesi etkili oldu."

Cari açıktaki düşüşte dış ticaret açığındaki daralma etkili olurken, dış ticaret açığındaki daralmanın ana nedeni ise Türkiye'nin enerji maliyetindeki azalma oldu.

Türkiye'nin ithalatında yıllardan beri en büyük kalem olan enerji ithalatı yılın ilk üç ayında bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 40.6 azalışla 6.48 milyar dolara geriledi. Mart ayında bu kalemde yaşanan düşüş ise yüzde 40.1 oldu ve Mart'ta 2.21 milyar dolarlık enerji ithalatı yapıldı.

Reuters'ın 20 ekonomistin katılımıyla yaptığı ankete göre cari işlemler dengesinin Mart ayında 3.68 milyar dolar, yıl sonunda ise 32.9 milyar dolar açık vermesi bekleniyordu.

Analistler ve hükümet yetkilileri petrol fiyatlarındaki düşüşün cari dengeye desteğinin sürmesini beklese de Rusya ile yaşanan gerginlik ve içerideki güvenlik endişelerinin sezonun açılması ardından turizm kanalıyla cari dengeyi olumsuz etkileyeceğini öngörüyor.

Kümülatif açıktaki aşağı yönlü trendin ana kaynağının enerji ithalatında süregelen düşüş olduğunu belirten Finansbank Ekonomisti Deniz Çiçek, "Önümüzdeki dönemde turizm gelirlerindeki kayıp artacak ve bunun dış denge üzerindeki etkisi belirginleşecek. Bu gelişmeler de hesaba katıldığında cari açığın GSYH'ya oran olarak yüzde 4.3'e denk gelen 32 milyar dolar ile yılı tamamlamasını bekliyoruz" dedi.

Şimşek: "Daralsa bile açık hâlâ önemli bir seviyede"

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek bugün yaptığı konuşmada, Türkiye'nin büyük bir cari açık sorunu olduğunu belirterek, daralsa bile açığın hâlâ önemli bir seviyede olduğunu söyledi.
"Cari açık daralsa bile önemli bir seviyede"
Önceki konuşmalarında da cari açığın genel olarak bakıldığında düşüş eğiliminde olduğunu söyleyen Şimşek, turizm gelirlerindeki düşüş nedeniyle bu yıl cari açığın GSYH'nın yüzde 3.9'una indirilmesi hedefini yakalamanın zor olabileceğini belirtmişti.

Şimşek, "Cari açığı bu yıl yüzde 4'ün altına çekmeyi düşünüyorduk ama turizm sektöründeki gelişmeler buradaki iyileşmeyi sınırlayabilir" demişti.

Turizmdeki gelişmeler cari açık hedefini zora sokabilir

Türkiye'nin turizm gelirleri bu yılın ilk çeyreğinde Rusya ile gerilim ve intihar saldırıları kaynaklı güvenlik endişeleri nedeniyle yüzde 16.5 azaldı.

Güncel OVP'ye göre cari açığın 2016 yılını 28.6 milyar dolar ile tamamlaması beklenirken, bu rakam GSYH'nın yüzde 3.9'una denk geliyor.

Verinin ayrıntılarına bakıldığında net hata ve noksan kaleminde Şubat ayında görülen 3 milyar dolarlık girişin ardından Mart'ta da 1.1 milyar dolar giriş yaşandı ve böylece Ocak ayındaki çıkışlar da dahil edildiğinde ilk çeyrek itibarıyla bu kalemdeki giriş 2.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Resmi rezervler ise Mart'ta 1.5 milyar dolar arttı.

Parasal olmayan altın kalemi altında, net altın ihracatı bir önceki yılın Mart ayına göre 46 milyon dolar azalarak 775 milyon dolar oldu. Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler ise bir önceki yılın aynı ayına göre 381 milyon dolar azalarak 721 milyon dolara geriledi.

Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 505 milyon dolar azalarak 673 milyon dolar oldu.

Doğrudan yatırımlar azaldı

Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler ise, bir önceki yılın aynı ayına göre 144 milyon dolar azalarak 650 milyon dolar oldu.

TCMB verilerine göre ödemeler dengesinde portföy yatırımlarında 2.69 milyar dolar tutarında net giriş kaydedildi. Alt kalemler itibarıyla yurtdışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında sırasıyla 999 milyon dolar ve 512 milyon doları net alım yaptığı görüldü.