Petrol fiyatları 9 yılın zirvesinde! Savaş gerilimi sonrası süreç nereye gidiyor?
Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları Rusya'nın Ukrayna saldırısı nedeniyle yaptırımların genişleyerek enerji sektörünü de içine alabileceği endişesi ile 9 yılın zirvesini gördü. Her geçen gün petrol fiyatlarında artış yaşanıyor. Üstelik sadece petrol değil, altında da artışlar yaşanıyor. Peki, savaşın seyri petrol ve altına nasıl yansıyacak? Detay haberimizde izleyelim...
PETROL FİYATLARI 9 YILIN ZİRVESİNDE
Petrol fiyatları 9 yılın zirvesini gördü. ICE'de brent petrolün varil fiyatı 2013 yılı şubat ayından bu yana ilk kez 119 dolar seviyesinin üzerine çıktı ve 119,84 dolar seviyesini gördü. Mayıs vadeli brent petrol, şu sıralarda düne göre 2,97 dolar artışla 115,82 dolar seviyesinde. Nymex'de Batı Teksas petrolü de 116,50 dolar seviyesine kadar yükseldi. Şu sıralarda düne göre 3,72 dolar artışla 114,39 dolardan işlem görüyor. Sadece petrol değil, güvenli liman altın da savaşla birlikte yükselişe geçti.
Aslında enerji ve altın, 2020 yılından itibaren salgınla birlikte harekete geçti. Şimdi savaşın çıkmasıyla gerilim daha da arttı. Enerjideki artış, Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte zirveyi gördü. Diğer emtia fiyatları da savaşla birlikte yukarı yönde harekete geçti. Peki, Rusya-Ukrayna savaşının gidişatı enerji ve emtia piyasasına nasıl etki edecek? Zirveyi gören enerji ve emtia düşüşe mi geçecek, yoksa yukarı yönde hareket devam mı edecek? Ekonomist Sefer Şener ve Prof. Dr. Murat Ferman'a sorduk. İşte yorumları...
SAVAŞ GERİLİMİ SONRASI SÜREÇ NEREYE GİDİYOR?
EKONOMİST SEFER ŞENER
Rusya-Ukrayna savaşının gerilimi ile birlikte son bir haftalık dönemde de 93-94 dolar seviyelerinde olan petrol fiyatları, şu an itibari ile 120 dolarlara yaklaşmış, 120 dolarları bulmuş seviyede. Yani nereden bakarsanız bakın son bir haftalık dönemde bile savaşın etkisi ile birlikte yüzde 20’ye yakın petrol fiyatlarında bir artış gerçekleşti. Her zaman için jeopolitik riskler, savaş riski, pandemi riski, hastalık riski, doğal afet riski vs. olağanüstü koşullar olduğunda, mutlak suretle bundan ilk etkilenen emtia fiyatlarıdır, petrol fiyatlarıdır, enerji fiyatlarıdır, altın fiyatlarıdır, gıda fiyatlarıdır.
Özellikle 2020 yılından itibaren pandeminin tüm dünyada hakim olmaya başlaması, o dönemde 42-43 dolarlarda olan petrol fiyatlarını bugün geldiğimiz noktada 110 dolar seviyelerine kadar taşımıştır. Yani pandeminin etkisi ile 42-43 dolarlarda olan petrol fiyatları, bu yılın başı itibari ile 90-95 dolarlara kadar yükselmiştir. Yani çok büyük oranda artış gözükmektedir. Bunun anlamı özellikle arz sıkıntısı, tedarik sıkıntısı, pandemin etkisiyle birlikte enerji fiyatlarının yüksek oranda arttığını görüyoruz.
Aynı zamanda diğer emtiaların fiyatlarında biz çok ciddi anlamda yükseldiğini görüyoruz. Yani hem alüminyumda hem bakırda hem paladyumda hem de aynı zamanda altın fiyatlarında da altın ons fiyatlarında da son bir haftalık dönemde ciddi artışların olduğunu gördük. Yüzde 15'in üzerinde son bir haftalık dönemde hem altın hem de diğer kıymetli metallerin artış gösterdiğini görüyoruz. Tabi bunun temel sebebi açıkçası küresel anlamda risk görüldüğü anda, sıkıntılı durum görüldüğü, anda jeopolitik riskler görüldüğü anda, güvenli liman olarak daha çok emtialara yönelim başlayacaktır. Altın fiyatlarının bu yüzden son bir haftalık dönemde, hem altının hem bakırın hem demirin hem de paladyumun son bir haftalık dönemde risk konusunun artmasıyla birlikte güvenli liman görüldüğü için bu emtialara yönelimin artığını, dolayısıyla bu emtiaların fiyatlarında yüzde 15'in üzerinde arttığını görmekteyiz.
Bu algının hafiflemesiyle birlikte anlaşmaya yaklaşıldığı zaman, savaş olasılığı azaldığı zaman, bu emtia fiyatlarının da yeniden geriye çekilmelerinde yaşanabileceğini göz önüne almak gerekir diye düşünüyorum.
IŞIK ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. MURAT FERMAN
Ve tabi belirsizlik dozunun artı tüm dönemlerde altın her daim güvenli liman unvanını, en yakın duran eleman olarak, finansal varlık olarak bir alternatif olarak ön plana çıktı. Altın, pandemi döneminden önce dolarla beraber onunla mücadele eden veya onun alternatifi düşünüldüğünde ilk akla gelen enstrümanlardan biriydi. Ancak pandemi ile beraber altın fiyatlarında yukarı yönde hareketlenmeler olduğu zaman, içerisinde normalleşme yolu ilk reaksiyon ve şok etkisini geçmesinden sonra adaptasyon süreci ile birlikte dolar pirim yapmaya, altın bir parça gerilemeye başladı.
Petrolde hem fiziki tedarik koşulların riske edilmesi, Karadeniz'de taşımacılık riski bulunuyor ve diğer yaptırımlar çerçevesinde petrol fiyatlarının doğal gaz fiyatlarının artacağın belli. Pandemi sonrasında özellikle petrol fiyatlarında ortaya çıkan savaş riskleri, çatışma risklerinin getirdiği yeni bir tablo var. Uzunca bir süredir 100 doların altında kalan iki haneli manşetlerle ilerleyen petrol, birden bire 100 doların üzerine çıktı. Hatta savaşın uzadığı her dakikada ortaya çıkan her yeni yaptırım halkasından bu petrol fiyatının, manşetin yukarıya doğru adeta ittirileceğini, adeta aşağıdan baskıyla yukarıya doğru hareket ettirileceğini öngörmek gerekir.
Altın metaller arasında soy bir metal olarak ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Ama gümüşten, paladyumdan, nikelden, bakırdan, alüminyumdan, kobalttan ayrı düşünülemez. Dolayısıyla bu madenlerin bazılarında dünyada bir numarada, bazılarında dünyada iki numaralı tedarikçi olup hepsinin fiyatlanmasında söz sahibi olan Rusya'nın, hiç şüphesiz fiyatları yukarı yönlü bir konjektür içerisine girdiğini de söyleyelim. Bu maden fiyatları yukarı doğru çıktıkça, altında da yukarı yönlü desteğin ötesinde, aşağı yönlü hareketlerin engelleneceği öngörmemiz mümkün.
Dolar ve altın fiyatlarının aksine petrol, gittiği yere pek fazla alışmayabilir. Yukarı yönlü hızlı hareketler yaptığı gibi aşağı yönlü hareketler yapabilir. Ama sıcak çatışmanın da belirsizliği sürdüğü bir ortamda hareket, petrolde daima yukarı yönlü olacaktır. Yakın bir dönemde 100 doların altında bir petrolü beklemek gerçekçi olamaz.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
Para konusunda hiç yanılmayan milyarder Warren Buffett'tan şaşırtan karar! 2025 yılında parasını ne yapacak?
Emekli olmak isteyen eksiği nasıl tamamlar? Yüzde 30 kayıp yaşamamak için bu detaya dikkat...
24 Aralık BİM Salı aktüel ürünler kataloğu! BİM market indirimli ürünler listesinde neler var?
SON DAKİKA... Altın yükselişe geçecek mi? Kritik veri bekleniyor
Piyasalarda gözler faiz kararına çevrildi!