Venezuela'dan Türkiye'ye petrol daveti
Türkiye önemli bir konuğu ağırlıyor. Venezuela Dışişleri Bakanı Yván Gil Pinto, İstanbul'da. Konuk Bakan, Türk mevkidaşı Hakan Fidan ile görüşmesinden önce CNN TÜRK'ten Büşra Arslantaş'ın sorularını yanıtladı. Türkiye'nin Venezuela'da buğday üretmek için çalışmalara hız verdiğini anlatan Pinto, petrol alanında Türk şirketlerin yatırımlarına dikkat çekti. "Altın ve elmas için de katkı verebilirsiniz. Savunma alanında da işbirliğine açığız" dedi. İşte Ahmet Akpolat'ın görüntülediği o özel röportaj...
Sayın Bakan, 28 Mayıs seçimleri vesilesiyle Cumhurbaşkanı Erdoğan'a dünyanın dört bir yanından tebrik mesajları geldi. Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro da Erdoğan'ın yemin töreni için bizzat Türkiye'ye gelen yabancı liderler arasında yer aldı. Hatta öncesinde telefonla Erdoğan'ı tebrik edip, "Kardeşim, ilişkilerimizi pekiştiren bir zafer bu" ifadelerini kullandı. Bu sıcak mesajlara bakılırsa 28 Mayıs seçim sonuçları Venezuela için ne anlama geliyor? Sayın Maduro, Erdoğan'a özel bir mesaj gönderdi mi bu ziyaretiniz vesilesiyle?
- İki ülke arasındaki ilişki son yıllarda büyük bir gelişim gösteriyor. İlişkiler asıl olarak 2017 yılında Sayın Maduro'nun Ankara'ya gelişi ile hız kazandı. O noktadan sonra kardeşçe ilişkilerimiz iyice gelişti. Bir karma komisyon kuruldu. Türk yatırımcılar Venezuela'ya gitmeye başladılar. Uluslararası politikada ortak görüşlerimiz var. O yüzden ikili ilişkilerde şu ana kadar görülmemiş bir düzeye ulaştığımızı söyleyebiliriz. İki ülke arasındaki ticaret hacmi geçen yıl 1.2 milyar dolara ulaştı. Bu giderek daha fazla artacak. Ayrıca turizm, tarım, enerji gibi alanların da dışında THY üzerinden günlük uçuşlarımız var İstanbul ile Karakas arasında. Bu iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiyi de aşan, iki başkan arasında kardeşçe bir ilişki var. Seçimlerden sonra Türk halkını yapmış olduğu tercihten dolayı, Sayın Erdoğan'ı seçtiği için kutluyoruz. Ve ileriki yıllarda bu iki ülke arasındaki ilişkilerin daha fazla gelişeceğini umuyoruz.
MADURO'DAN ERDOĞAN'A MESAJ
Sayın Bakan, birazdan Türk mevkidaşınız Hakan Fidan ile görüşeceksiniz. Çantanızda hangi dosyalar, öneriler, talep ve teklifler var?
- Hakan Fidan ile yapacağımız bu görüşmenin çok önemli olduğunu düşünüyoruz ilişkilerimizdeki devamlılığı sağlama açısından. Şu ana kadar iki ülke arasındaki ilişkilerde önemli bir hukuki altyapı oluşturuldu. Daha önce yapmış olduğumuz anlaşmalar var. Yatırımları kolaylaştırmak amacıyla ticaret anlaşması yapıldı. Ayrıca çifte vergilendirmeye önleme anlaşması yapıldı. Son olarak da yatırımları koruma anlaşması yapılıyor. Bu alanda önemli bir adım atacağız. Ayrıca bu görüşme aracılığıyla Sayın Maduro'nun Sayın Erdoğan'a vereceği bir mesajı ileteceğim. İki ülke arasındaki enerji sektörü, hizmet sektörü, ulaşım sektöründeki iş hacmini geliştirmek istiyoruz. Ayrıca uluslararası alanda dünyada çok hızlı değişimler oluyor. Bu konuda iki stratejik ortak olarak daha uygun bir şekilde kendimizi uyarlamak için görüş alışverişlerimizi hızlandırmamız gerekiyor.
VENEZUELA'DAN TÜRK ŞİRKETLERE ÇAĞRI
Sayın Bakan Sayın Maduro'nun Sayın Erdoğan'a gönderdiği mesajı biraz daha açalım isterseniz. İkili ilişkilerde hangi alanlarda potansiyel var? Özellikle de enerji, maden ve savunma sanayinde işbirliği ne durumda? Altın petrol ticaretine yönelik yeni planlar var mı? Türk İHA-SİHA'ları dünyada çok meşhur. Venezuela'nın böyle bir ilgisi, satın alma planı var mı?
- Her bir bakanlık kendi sektörleriyle birlikte çalışıyor, her iki tarafın bakanlıkları da. Enerji alanında örnek vermek gerekirse, bildiğiniz gibi Venezuela dünyadaki en büyük petrol rezervlerine sahip ülke. O yüzden bu çok temel bir konu iki ülke arasında konuşulan. Tabi Venezuela hepimizin bildiği gibi ABD'nin yaptırımlarının kurbanı olmuş durumda. Buna karşılık biz bu yaptırıma rağmen bazı çalışma mekanizmaları oluşturuyoruz. Önemli Avrupa şirketleri, hatta ABD şirketleri ve Latin Amerika şirketleri petrol alanında Venezuela'da yatırım yapmaya ve çalışmaya başladılar. Tabi ki Türk şirketleri de bu alanda yatırıma geliyorlar. Doğalgaz alanında da çok büyük potansiyeli var. Önemli bir rezervimiz var bu kanıtlanmış durumda. Altın ve elmas konusunda gerek Türk devlet şirketleri veya özel şirketler, hem bunların çıkartılması anlamında hem de zaten başlamış olan madencilik çalışmalarına hizmetler götürerek bu işe katkıda bulunabilirler. Venezuela ekonomisi geçen yıl yüzde 15 büyüdü. Bu yıl yüzde 5'lik bir büyüme bekleniyor. Her alanda Venezuela'da yatırım yapma zamanı. Sayın Maduro'nun Sayın Erdoğan'a gönderdiği mesaj, aslında her zamanki dayanışma, birlikte çalışmaya devam etme arzusunu tekrarladı. Ticareti birlikte geliştirmek için her iki başkan bir hedef koymuşlardı. Bunun için elimizden geleni yaptığımızı tekrar kendisine ileteceğiz. Savunmayla ilgili olarak bu tabi ki iki ülkenin savunma bakanlıklarının konuştuğu bir konu. Hassas bir konu olduğu için benim bilgim yok çok fazla. Daha kapalı yürütülüyor. Ama biz bu konuda çalışmaya açık olduğumuzu rahatlıkla belirtebiliriz.
VENEZUELA TÜRK YATIRIMLARI KORUYACAK
Sayın Bakan bugün yatırımların korunması anlaşması imzalanacak öyle değil mi? Onu biraz daha açalım. Ticaret hacminde hedef nedir? Madem Maduro'dan böyle bir mesaj var, Türk şirketlere nasıl kolaylıklar sağlanacak? Çağrınız nedir?
- Bu Türkiye ile Venezuela arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilmesine yönelik üçüncü anlaşma. Birinci anlaşma, çifte vergilendirmenin önlenmesi anlaşmasıydı. Ticaret anlaşması diğer bir anlaşmaydı. Şimdi ise yatırımların korunması anlaşması yapıyoruz. Bunun önemini anlatmak için şöyle söyleyebiliriz ki son 20 yıldır Venezuela bu anlaşmaları, yatırımların korunması anlaşmalarını nadiren imzalıyor. Bu, Türk iş insanlarına ne kadar önem verildiğini gösteriyor. Bu anlaşama neyi içeriyor? Aslında isminden de anlaşılacağı gibi yatırım yapan Türk firmalarına verilen garantiler bu. Onların orada yaptıkları yatırımların, varlıkların korunması amacıyla herhangi bir anlaşmazlık çıktığı zaman bunun çözümüne ilişkin bazı pratik mekanizmalar oluşturuluyor. Türk iş insanlarına nasıl bir mesaj vermek istiyoruz? Onlara diyoruz ki tam zamanı Venezuela'da yatırım yapmak için. Çünkü Venezuela 20-30 yıl sürecek bir büyüme dönemine giriyor ve tam da Türk iş insanlarının yurtdışındaki yatırımlarını çeşitlendirdiği, farklı sektörlerde yatırım yaptığı bir dönemde gerçekleşiyor. Hedef olarak da kısa vadede iki ülke arasındaki ticaret hacmini 3 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz.
Sayın Bakan siz daha önce Tarım Bakanlığı da yapmıştınız. O yüzden bu konuya hakim olacağınızı düşünerek sormak isterim. Yaklaşık 1 yıl kadar önce Türkiye'nin bir önceki Tarım Bakanı Vahit Kirişçi, Türkiye'nin Venezuela'da buğday üretimi yapacağını açıklamıştı. Teklifin Venezuela tarafından geldiğini söylemişti. Son durum nedir? Var mı somut bir gelişme bu konuda?
- Geçen yıl Türkiye'den Tarım Bakanlığı'ndan Sayın Bakan'ın başında bulunduğu bir delegasyonla önemli görüşmeler gerçekleştirmiştik. Orada Türk tarafı Venezuela'da sadece buğday değil, pek çok tahıl ürününün Venezuela'da nasıl yetiştiğini ve ne şartlarda yetiştiğini inceleme fırsatı bulmuşlardı. Amaçları, Venezuela'da üretip Türkiye'ye ihracat yapmaktı. Şu anda ticari bir strateji tasarlıyoruz. Ve bu yapacağımız yatırımların korunması anlaşması bu stratejiye hizmet edecek, onun önemli bir ayağını oluşturacak. Bu saydığınız konu dışında ayrıca et, tropik meyve, kahve gibi Venezuela'da çokça üretilen ürünlerin de Venezuela'da üretilip Türkiye'ye gönderilmesi söz konusu. Önümüzdeki aylarda bu yapmış olduğumuz yatırımların korunması anlaşması sonrasında bu işlerdeki ilerlemeleri de somut bir şekilde göreceğiz.
- Buğday üretimi için planladığınız strateji nedir? O zaman Bakan Kirişçi, "100 kilo buğday üretin, 70'ini alın. Kendiniz dışarıda değerlendirin, 30'unu bize bırakın yeter dedi Venezuela" demişti.
- Türkiye'den bakanlığın geldiği dönemde daha çok teknik ve genel çerçeve üzerinde konuşulmuştu. Şu anda hangi aşamadayız derseniz, şu anda somut proje aşamasındayız yani ticari anlamda. Bu az önce sözünü ettiğiniz yüzde oranları konuşuluyor, ayrıca topraklar inceleniyor, hangi tip toprağa ne kadar yatırım yapılması gerektiği konuşuluyor. Bir de tabi Venezuela'da üretilecek ürünlerin uluslararası fiyatların altında olması gerekiyor ki çekici olsun. O koşullar oluşturulmaya çalışılıyor. Şu an Türkiye'den Tarım Bakanlığı'ndan teknisyenler Venezuela'da. Birkaç ay içinde bu konuda daha somut bazı adımlar göreceksiniz. Buğday bizim için yeni bir ürün, bu yüzden onun incelemeleri zaman alıyor.
"TÜRKİYE DÜNYANIN DENGESİ İÇİN ÖNEMLİ"
Yeniden dış politikaya dönecek olursak… Ukrayna'da yaklaşık 17 aydır devam eden savaş, birçok ülkeyi farklı boyutlarıyla etkiliyor. Hem Rusya hem de Ukrayna ile yakın ilişkilere sahip olan Türkiye ise bu savaşın bir an önce son bulması için çokça çabaladı, çabalamaya da devam ediyor. Geride bıraktığımız süreçte tarafları bir araya getirdi, esir takasını sağladı, Montrö'yü uyguladı. Şimdilik son bulan tahıl koridorunun kurulmasına ve anlaşmanın defalarca uzatılmasına öncülük etti. Türkiye'nin takdir toplayan bu pozisyonuna dair sizin değerlendirmeniz nedir?
- Türkiye temel bir aktör. Ve sadece Ukrayna konusunda değil, dünyanın dengesi, stabilitesi açısından çok önemli bir aktör. Venezuela her zaman çok merkezli, çok kutuplu bir dünyayı savundu. Türkiye'yi ise her zaman yükselen bir güç olarak gördü. Ukrayna savaşı konusunda da Türkiye önemli rol oynadı ve hala oynayabilir. En son tahıl anlaşması konusunda Ukrayna tarafı sorumluluklarını yerine getirmedi maalesef ama Türkiye sadece tahıl koridoru konusunda değil, bu savaşta çok daha etkin bir rol oynayabilir. Biz bu savaşın bir an önce diplomatik bir yolla bitmesini ve son sözü silahların söylememesini istiyoruz.
"KARDEŞLİK BU DEMEK, HER ZAMAN YANINIZDAYIZ"
Son olarak 6 Şubat depremlerinden hemen sonra Türkiye'ye ilk yardım eli uzatan ülkelerden biri oldu Venezuela. Hemen 2 gün içinde arama-kurtarma ekibi gönderildi ki Türk halkı bunu takdirle karşıladı, hafızasına kazıdı. O günlere dair neler söylemek istersiniz?
- Tabi ki Türkiye'de yaşanan bu deprem çok acı bir olay. Venezuela bu konuda dayanışmasını, desteğini, sevgisini ve kardeşlik duygularını hiçbir zaman esirgemedi Türkiye'den. Sınırlı kapasitemizle her zaman Türk halkının yanında olduk ve benzer bir olay olursa gene Türk halkının yanında olacağız. Tıpkı Türkiye'nin kovid salgını ilk çıktığı dönemde ilaç göndermesi, ekipman göndermesi gibi. Zor dönemimizde nasıl bizim yanımızda olduysa, Venezuela da aynı şekilde Türkiye'nin yanında oldu ve olacaktır. Zaten kardeşlik de bu demektir, zor dönemlerde dayanışma.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
İran’da neden “başkentin Tahran'dan taşınması” gündemde? Pezeşkiyan: Zaman kaybediyoruz, başka seçeneğimiz yok!
NASA'nın geleceği Musk'ın elinde mi? Uzmanların endişesi büyük: Sonunu getirebilir...
SON DAKİKA! Nükleer tehdit Avrupa'da bu maddeye talebi patlattı (Ukrayna'nın ABD ve İngiliz füzelerine karşılık Rusya’dan balistik füze!)
İzlanda'daki yanardağ 7. kez uyandı
Ukrayna'dan Rusya'ya kritik hamle: ATACMS ve Storm Shadow füzeleri kullanıldı