Ünlü Rus ekonomist CNN TÜRK'te: Batı yaptırımı Rusya'yı nasıl etkiledi?

Gelişmekte olan ülkelerin uluslararası konularda daha çok söz sahibi olması hedefiyle 2006 yılında Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin tarafından kurulan ve gitgide genişleyen BRICS, halihazırda dünya ekonomisinin yüzde 28'ine tekabül ediyor. Peki, Türkiye de BRICS'e katılır mı? Hayata geçireceği söylenen 'BRICS para birimi' doların yerini alabilir mi? Batı yaptırımları, BRICS'in önde gelen üyesi Rusya'nın ekonomisini ne denli etkiledi? Geçmişte Putin yönetiminde de görev almış, Rusya Bilimler Akademisi Üyesi ünlü Ekonomist Sergey Glazyev, CNN TÜRK'ten Büşra Arslantaş'ın sorularını yanıtladı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Büşra Arslantaş: Sayın Glazyev, Ukrayna'daki savaşın 3. yılına girmesiyle birlikte Batı dünyasındaki yaptırımların etkileri hakkında ne düşündüğünüzü merak ediyorum. Daha önce eşi benzeri görülmemiş bu yaptırımlar Rusya'nın ekonomisini nasıl etkiledi?

"BATI YAPTIRIMI RUS EKONOMİSİNİ CANLANDIRDI"

Sergey Glazyev: Aslında görüyorsunuz ki Batı'nın uyguladığı bu yaptırımlar, Rus ekonomisi için canlandırıcı bir etkiye sebep oldu. Rus ekonomisi artık oldukça hızlı büyüyor. Ayrıca geçtiğimiz yılda GSYH'de yüzde 3.6 büyüme görüldü. Daha da önemlisi yatırım hareketlerinde de artış görüyoruz. Yatırım hareketlerindeki artış yüzde 10 oranında. Perakende satış ve ülkede tüketim de yüzde 5 civarında arttı. Bu da demek oluyor ki Rus ekonomisi oldukça iyi bir şekilde büyüyor. Kriz yok. Önemli olan bir diğer nokta ise Rus ekonomisinin uluslararası yatırım oranı iki katına çıktı. Artık Rusya'nın yurtdışında diğer ülkelere olan yükümlülüklerinden, 1 milyar Dolar fazla varlığı bulunuyor. Rus ekonomisi hakkında bir değerlendirme yapacak olursak, şunu söyleyebilirim ki: Rus ekonomisinde kredi oranı 8'in 3 katı olmalı. ABD'nin ve Avrupa Birliği'nin kredi oranından çok daha yüksek olmalı. Rus ekonomisi, Batı'nın yaptırımlarına ithal ikamesini, üretimi artırarak yanıt veriyor. Biz artık Batı ülkelerinden 3 kat daha az ürün ithal ediyoruz. Aynı zamanda 3 yıl önceki oranların katlarınca üretim yapıyoruz. Çünkü Avrupa'dan gelen ürünlerin yerini doldurmalıyız. Üretimi artırmak için gereken imkanlara ve fırsatlara sahibiz. Ayrıca şunu da söylemem gerekir: Ticaret yaptığımız coğrafyaları da değiştirdik. Örneğin Asya ülkeleriyle ticaretimiz oldukça gelişti. Örneğin eskiden Batı'dan ithal ettiğimiz ürünleri şimdi ya kendimiz üretiyoruz ya da Asya'dan alıyoruz. Türkiye ile ilişkilerimiz de gelişti. Türkiye ile olan ticaretimiz son birkaç yılda iki katına çıktı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Büşra Arslantaş: Ben de tam onu sormak istiyorum. Yıllardır ticari ve ekonomik bağlantılar, Türkiye ve Rusya arasındaki ilişkilerde en önemli rolü oynuyor. Türkiye'nin en önemli ticaret ortaklarından biri haline geldi Rusya. Son durum nasıl? Ve hangi alanlarda daha fazla işbirliğinin yapılabileceğini düşünüyorsunuz?

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

"TÜRKİYE İLE İŞ BİRLİĞİNİ ARTIRABİLİRİZ"

Sergey Glazyev: Bence ekonominin farklı alanlarında işbirliğini artırabiliriz. Öncelikle enerji sektöründeki işbirliğimizi sürdürebiliriz. Türkiye'de inşa edilen nükleer santrali biliyorsunuz. Ve Türkiye, Rusya'nın Batı'ya gönderdiği doğal gaz için köprü rolü üstleniyor. Makine imalat sektöründeki işbirliği de aynı şekilde. Türkiye artık birçok makine üretiyor. Ve bu makinelere Rus pazarında talep var. Türk şirketleri Rusya'daki inşaat pazarında da büyük bir rol oynuyor. Geçtiğimiz yıl inşaat sektörü, yüzde 6 oranında gelişti. Bu da Rusya'da bir inşaat patlaması yaşandığını gösteriyor. Turizm sektöründe de birçok ortak projemiz var. Tarım sektöründe de aynı şekilde. Ben bu yüzden çeşitli alanlarda işbirliği, ikili ticaret ve bağlantıların artışı konusunda umutluyum.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

BRICS PARA BİRİMİ MÜMKÜN MÜ?

Büşra Arslantaş: BRICS'in genişlemesi hakkındaki düşüncelerinizi de merak ediyorum. Bu genişleme Amerikan dolarını nasıl etkiler? BRICS'e ait bir para biriminin ne zaman hayata geçirileceğine dair net bir tarih var mı? BRICS'e ait bir para birimi mümkün mü? Yeni bir para birimi yaptırımlara karşı bir koruma oluşturur mu?

Sergey Glazyev: ABD ve AB tarafından Rus finansal sektörüne karşı uygulanan yasadışı yaptırımlardan sonra Dolar ve Euro'dan çekilmek zorunda kaldık. Bu dövizleri kullanmıyoruz. Bu para birimlerini geçerli bulmuyoruz. Politik baskı oluşturmak için araç edilmiş dövizler bunlar. Dolayısıyla dolar ve euro ile ticaret yapmak son derece tehlikeli. Avrasya Ekonomik Birliği'nde biz artık yerel para birimlerini kullanıyoruz. Devletler arası ticaretimizin yüzde 90'a yakını yerel para birimleriyle ve Rus Rublesiyle yapılıyor. Çin'le yaptığımız ticarette de yerel birimlere geçtik. Çin'le yaptığımız ticaretin yarısından çoğu yerel para birimleriyle gerçekleştiriliyor. Hindistan'la da ticarette yerel birimler kullanıyoruz. Artık neredeyse bütün BRICS ülkeleri yerel para birimleriyle ticaret yapıyor. En son yaptığımız BRICS zirvesinde konuştuğumuz üzere yerel para birimleriyle ticaretin altyapısını kurmaya karar verdik. Böyle bir altyapımız mevcut. Bu altyapı sayesinde SWIFT sistemini kullanmadan ödeme yapabiliyoruz. Rus Merkez Bankası'nda bütün bankalar arası bilgi iletim sistemlerimiz de mevcut. Bütün para birimleriyle alışveriş yapacak altyapımız da var. Burada bir soru kalıyor. O da yeni küresel para birimi. O da gündemimizde. Bu tartışmaları uzmanlar seviyesinde yapıyoruz. Daha politik aşamada değiliz fakat uzmanlarla konuşmalarımızda yeni bir modele ulaştık. Dış ticarette kullanılabilecek yeni, uluslararası bir dijital para birimi.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Böyle bir para birimini oluşturmayı teklif etmekte iki ana hedefimiz vardı. Birincisi bu ödeme sisteminde yer alan ülkelerin para birimleri, ikincisi de emtia pazarı. Bu iki pazarın dengesi, istikrarlı uluslararası paranın temelini oluşturacaktır. Bu parayı da uluslararası ticarette kullanacağız ve bütün üye ülkeler tarafından uluslararası ticaretteki talebe göre oluşturulabilecek. Şu anda bu yeni modeli tartışma aşamasındayız. Bu bir yaklaşım. İkinci yaklaşımsa yerel para birimleri üzerinden ticareti, bu birimleri dijitalleştirerek geliştirmek. BRICS ülkelerinin neredeyse hepsinin merkez bankaları dijital yerel para birimlerini yerelleştirmek için başvuruda bulunduğunu açıkladı. Bu dijital para birimleri de uluslararası ticarette kullanılabilecek. Şu anda ticaretimizi, iş birliğimizi yerel para birimleriyle sürdürmek için önümüzde iki farklı modelimiz var. Alternatif olarak da uluslararası ticarette kullanılabilecek, herkes için kullanışlı, esnek, erişilebilir yeni bir uluslararası para birimi oluşturmak olabilir. BRICS ülkelerinin bu yeni finansal mimariyi, bu yeni altyapıyı oluşturması lazım çünkü yeni yaptırımların gelmesini daha fazla bekleyemeyiz. Kendi alışveriş sistemimizi oluşturmalıyız, kendi fiyat sistemlerimizi belirlemeliyiz, çünkü BRICS ülkeleri, emtianın ana üreticileri ve tüketicileri. Bir sonraki adım da Batı'nın spekülasyonlarından kurtulmak için emtia fiyatlarını belirleme mekanizmalarını kendimiz kurmak olacak. Biz yeni ekonomik gelişmeler yaratmak isteyen ülkeler için istikrarlı, erişilebilir, kullanışlı bir pazar oluşturmak istiyoruz. Bu ekonomik atılımın merkezinde de BRICS ülkeleri var.

TÜRKİYE BRICS'E KATILIR MI?

Büşra Arslantaş: Peki, son olarak şunu da sorayım; Neredeyse 6 yıl önce 2018'de Güney Afrika'nın ev sahipliği yaptığı BRICS zirvesine Cumhurbaşkanı Erdoğan da katılmış ve Türkiye’nin de BRICS'e katılabileceği iddia edilmişti. Böyle bir olasılık görüyor musunuz? Bu konudaki görüşleriniz nedir?

Sergey Glazyev: Neden olmasın? Bence Türkiye çok iyi bir ortak. Bizim gelişmiş bir ekonomi oluşturmamıza yardımcı olabileceğine inanıyorum. Ülkeniz BRICS'e katılmak ya da katılmamak ülkenize kalmış. BRICS'in kapısının daima açık olduğunu hatırlamanızı isterim, geçtiğimiz sene ve bu sene çok sayıda ülke BRICS'e katıldı. Bu sene, BRICS'in dönem başkanı Rusya ve bence şimdi bu konuşmaları yapmak için çok iyi bir zaman.

Büşra Arslantaş: Sayın Glazyev zaman ayırdığınız için teşekkürler.

Sergey Glazyev: Teşekkürler.