Son Dakika Haberi: Fatih portresi nasıl bulundu? | Video

Fatih Sultan Mehmet portresi, orjinal bir Bellini eseri mi değil mi? Eser ilk nerede keşfedildi, Padişah'ın yanındaki kişi kimdi? Amerikalı sanat tarihçisi, "Bellini'nin Fatih Portresi" kitabının yazarı Elizabeth Rodini, bu soruları CNN TÜRK Muhabiri İrem Koca'ya verdiği özel röportajda yanıtladı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

BU TABLO HAKKINDA NELER BİLİYORUZ?

Porte hakkında çok bilgimiz yok. 1970’lerde İsviçre’de özel bir koleksiyonun parçası olarak keşfedildi. 2015’te Sotheby’s de gizli bir alıcıya satıldı ve son olarak Chrısty’sde satışa çıkarıldı. Dolayısıyla tarihçilerin üzerinde çalışması için pek fırsat olmadı. Ahşap bir panel üzerinde olduğunu ve çok iyi durumda olduğunu biliyoruz. Tabloyu ben de bizzat göremedim, bu yüzden yorumlarım akademik bilgilere dayanıyor. Ama tablonun İsviçre’deki özel bir koleksiyonda keşfedilmesi, Venedik’te yapılmış olma ihtimalini güçlendiriyor. Çünkü ahşap paneller, çok dayanıklı olmaz ama tablo hala çok iyi durumda. Yıpranmamış oluşu, Venedik gibi yakın bir yerden geldiğinin göstergesi olabilir.

SİZCE TABLO ORJİNAL Mİ?

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

İmzasız bir portre bu. Ancak yakından inceleyen bilim insanları, 15. Yüzyılın başlarına ait bir Rönesans portresi olduğu konusunda hem fikir görünüyor. Yani Bellini’nin hayatta olduğu dönemde yapılmış, üstelik Bellini’nin 1480’de Osmanlı toprakları içinde yaptığı nerdeyse kesin olan bir portreyle büyük benzerlik taşıyor. Ancak ne Bellini tarafından ne de Osmanlı içinde yapıldığın dair bir kanıt yok. Bunu ancak, yakından teknik bir incelemeyle anlayabiliriz. Portre artık kamuya açık bir ortamda olduğu için, buna imkân olacağını umuyoruz. Tablo Bellini'nin elinden mi çıkmış diyorsanız, yanıt büyük ihtimalle hayır. Orjinalden kastınız, aynı dönemde, aynı atölyeden ya da Bellini’nin çalışmalarına aşina biri tarafından mı yapıldı ise büyük ihtimalle evet derim. Üstelik Rönesans stiline uygun. Ayrıca bu dönem taklitlerin çok yaygın olduğu bir dönem. Sağlamlık raporuna göre, tablonun orjinal olmadığına dair bir işaret yok.

TABLONUN MADDİ DEĞERİ KONUSUNDA YORUMUNUZ VAR MI?

Fiyatı konusunda yorum yapmak istemiyorum, bu benim uzmanlığım dışında bir konu. Ama tablo son 5 yılda 2 kez satışa çıkarıldı. İki seferde de beklenen değerin üzerinde satıldı. Yalnız dikkatimi çeken 2015 ve 2020 arasındaki satış fiyatları aynı. Buna bakarak nasıl bir yorum yapılabilir bilmiyorum. Sadece Bellini’nin çevresinden bir sanatçının yapmış olması bile çok nadir olduğunu ve değerli olduğunu gösterir. Sonuçta 15. Yüzyıldan bir Fatih Sultan Mehmed portresi, kim yapmış olursa olsun.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

İKİLİ PORTREDE FATİH SULTAN MEHMET’İN YANINDAKİ KİŞİNİN KİM OLDUĞU BÜYÜK MERAK KONUSU. OĞULLARINDAN BİRİ OLDUĞU YA DA ÖRNEK OLDUĞU BİR KİŞİ OLABİLECEĞİ YORUMLARI YAPILMIŞTI. SİZİN GÖRÜŞÜNÜZ NEDİR?

Büyük merak konularından biri de bu, evet. Teorilerden biri de, bu kişinin bir saray mensubu olduğu yönünde. Önemli olan konulardan biri de, tablo eğer Osmanlı topraklarından çıkmadıysa neden yapıldığı. Bence bazı tarihçilerin söylediği gibi Venedik’te yapılmış olması muhtemel. Portredeki diğer kişi, kendini Sultan'la yanyana görmekten onur duyacak bir Avrupalı da olabilir. Ya da Venedik’te saraya hizmet etmiş bir kişi de. Yanındaki kişinin yaşı ya da görüntüsü önemli değil. İkili portrelerde, yakın bir ilişki ifade edilir. Öğrenci-öğretmen ilişkisi, karı-koca ilişkisi, ya da dini bir figür ile ilişki olabilir bu. Tıpkı ünlü Madonna ve çocuk tablosundaki gibi. Ancak hayali bir ilişkiyi de temsil ediyor olabilir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Tüm bunlar bir yana, İstanbul’a gelen tablo, Bellini’nin yaptığı portreden esinlenilmiş de olabilir. Ki bu da Fatih Sultan Mehmet’in, portesini dolaşıma sokmak adına yaptığı siyasi bir hamle de olabilir. Bu dönemde portreler, liderlerin kendi imajlarını ortaya koymayı sağlayan araçlardı. Ve Fatih Sultan Mehmet bu konuyla çok ilgiliydi. Madalyalara ilgisinde de bunu görürüz. Belki de, Venedik gibi, zorlu bir ilişkisi olan bir yerde güçlü imajını yaymak amacıyla bunu yapmış olabilir. Ki bence bu çok önemli.