Michael Doran: Trump için Türkiye-ABD ilişkileri yaşamsal önemde
Eski Başkan George W. Bush döneminde Amerikan Dışişleri'nde görevli olan Michael Doran, CNN TÜRK'e konuk oldu. Dış Haberler Muhabiri İrem Koca'nın İran ile hızla yükselen gerilim, Suriye'deki gelişmeler ve Libya'daki çatışmalara ilişkin sorularını yanıtladı.
"TRUMP LİBYA'DA ABD'NİN MENFAATİ OLDUĞUNA İNANMIYOR"
- Türkiye ve Rusya, Libya'da ateşkes için adımlar attı. Neden Washington'dan Libya konusunda bir adım göremiyoruz?
Trump, Libya'da ABD'nin bir menfaati olabileceğine inanmıyor. Libya'da Türkiye ve Rusya ya da Birleşik Arap Emirlikleri'nin arasında karşılaşmalar var. ABD aslen Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti'ni destekliyordu ama gelinen durumda her iki tarafa da yönelim var. Ancak ABD için Libya çok önem teşkil etmiyor. Ayrıca Libya'ya ilişkin toplantı Moskova'da oldu. Bu bile başlı başına bir şeyler söylüyor.
"ABD'Yİ HEDEF ALAN EYLEMLERİ TRUMP'I ZORLADI"
- Gelelim ABD-İran arasındaki gerilime. "Kasım Süleymani'nin öldürülmesi, bölgede sismik etki yarattı" demiştiniz. Neden bu adım atıldı?
Süleymani İran’ın Arap dünyasını istikrarsızlaştıran milis güçleri destekleme ve silahlandırma stratejisini yürütüyordu. Bu bölgede ABD'nin sağladığı güvenlik stratejilerinin altını oyuyordu. Trump geldiğinde Obama'nın nükleer konusundaki politikasını geri çevirdi. Ancak milislere karşı askeri hamle niyeti yoktu. Süleymani ve İran'ın ABD'yi hedef alan eylemleri Trump’ı buna zorladı.
"SÜLEYMANİ UYARILDI AMA DİNLEMEYEYİ TERCİH ETTİ"
- Ama ABD basınına göre Trump, emri 7 ay önce verdi. Gerçek buysa ABD'nin hamlesi meşru sayılır mı?
ABD kongresindeki Demokratlar ve bazı Cumhuriyetçiler, İran tarafından gerçek bir tehlike olmadığını savunuyor. Ama şimdiki Dışişleri Bakanı Pompeo, daha CIA'ın başındayken Süleymani'ye bir mektup gönderildi. O mektubun tam içeriğini bilmiyoruz. Ama kısaca şunu söylüyordu: Amerikalıları öldürme planlarınızın farkındayız. Eğer böyle bir şey yaparsanız, sonuçları çok ani ve ağır olur. Süleymani bu konuda uyarıldı ama dinlememeyi tercih etti.
"TRUMP İÇİN TÜRKİYE-ABD İLİŞKİLERİ YAŞAMSAL ÖNEMDE"
- YPG'nin bir terör örgütü olduğunu savunan nadir Batılı uzmanlardansınız. Sizce ABD neden Suriye’de YPG ile işbirliği yapma konusunda ısrarcı?
YPG, ABD kongresinde şaşırtıcı derecede bir büyük bir desteğe sahip. Bana kalırsa bu çok saçma. ABD'nin Suriye'de istikrarı sağlamak adına atacağı en mantıklı adım, Türkiye ile çok yakın çalışmak. İdlib'de uçuşa yasak bölge oluşturmalı. Suriye'de her gün sivillerin Rusya ve rejim tarafından öldürüldüğünü görüyoruz. Ancak maalesef bugünlerde Türkiye ve ABD arasında diplomatik açıdan o kadar mesafe var ki İdlib konusunun çözülebileceğini öngörmüyorum. Ancak YPG konusunda ABD'nin Türkiye'nin umduğu kadar olmasa da Ankara'ya yaklaştığını düşünüyorum. Bence Trump için, Türkiye-ABD ilişkileri yaşamsal önemde. Geçmişte Türkiye'ye karşı yaklaşımın doğru olmadığını düşünüyor ve ilişkileri düzeltmeye çalışıyor. İki ülke arasında anlaşmazlıklar olsa da daha yakın çalışabilir. Trump, Ortadoğu'dan tamamen çekilir mi bilmiyorum. Ki bence çekilmemesi Türkiye'nin menfaatine olur. Bölgede sadece Rusya ile muhatap olmaktansa, ABD'nin de dahil olduğu bir üçgen kurmak, Türkiye için faydalı olabilir.
"ABD SİYASETİNDEKİ İKİ FARKLI EĞİLİMİ DENGELİYOR"
- Dünya Trump'ın Ortadoğu stratejisini anlamaya çalışıyor. Kafalar karışık. Sizce Trump ne istiyor?
Trump, ABD siyasetindeki iki farklı eğilimi dengelemeye çalışıyor. Amerikalılar genel olarak Ortadoğu'da ne yaptığımızı anlamıyor. Bölgedeki büyük askeri varlığın sürdürülmesini istemiyorlar. Ancak diğer yandan bazı tarihi sorumluluklar ve verilmiş sözler var. Trump içeriden gelen çekilme isteği ile tarihi liderlik geleneğini sürdürme arasında kalıyor. Bu bölgedeki diğer oyuncuların kafasını karıştırıyor ve gelinen noktada ne olduğunu anlamak çok da kolay değil. Bence yine de Obama'dan daha iyi iş çıkarıyor ve hem Türkiye gibi önemli müttefikleriyle ilişkileri korumak hem de İran tehdidine karşı durma hedeflerini dengeliyor.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
İran’da neden “başkentin Tahran'dan taşınması” gündemde? Pezeşkiyan: Zaman kaybediyoruz, başka seçeneğimiz yok!
NASA'nın geleceği Musk'ın elinde mi? Uzmanların endişesi büyük: Sonunu getirebilir...
SON DAKİKA! Nükleer tehdit Avrupa'da bu maddeye talebi patlattı (Ukrayna'nın ABD ve İngiliz füzelerine karşılık Rusya’dan balistik füze!)
İzlanda'daki yanardağ 7. kez uyandı
Ukrayna'dan Rusya'ya kritik hamle: ATACMS ve Storm Shadow füzeleri kullanıldı