Libya, Türkiye için neden önemli?

Türkiye'nin gündeminde Libya da var. Türk İHA ve SİHA'ları Libya'da gayrimeşru Hafter güçlerine karşı görevde. Son olarak stratejik önemdeki Vatiyye Hava Üssü, Libya ordusu tarafından geri alındı. Peki Llibya'da ne oluyor, Libya neden önemli? Libya ile Türkiye'nin tarihi bağlantıları ne? Bu soruları inceleme haberimizde yanıtlamaya çalıştık...

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Türk İHA ve SİHA'ları devrede. Libya meşru güçleri için operasyonda. Son dönemdeki operasyonlar sonrası Hafter güçleri ağır kayıplar verdi. Uluslararası medyaya göre; Türkiye Libya'daki savaşta dengeleri değiştirmiş durumda. Peki, Libya neden önemli?

HEM TARİHSEL HEM STRATEJİK ANLAMDA DERİN BAĞLAR VAR

Libya coğrafya olarak uzak da olsa tarihi olarak Türkiye'ye çok yakın. Sürgün yeri olarak bilinen, türkülere konu olan Fizan'ın olduğu yer. Osmanlı'da Libya'ya ilk Türk askeri, Kanuni Sultan Süleyman döneminde 1500'lü yılların başında ayak bastı. Gürk askerlerinin, bölge halkıyla da iyi ilişkiler kurması, Osmanlı'nın Libya'yı yönetmesini kolaylaştırdı. O tarihlerden sonra da Akdeniz güvenliği için Libya'nın hakimiyeti stratejik acıdan büyük önem kazandı.

1911'DE GAZİ MUSTAFA KEMAL LİBYA'DA GÖREV YAPMIŞTI

İlk Osmanlı Meclisi'nde 3 yıl Libyalı vekil vardı. Mısır elinden çıkmışken Libya hala Osmanlı'nın elindeydi. 1911'deki İtalyan işgaline karşı bölgeye giden Türk askerleri, yaklaşık 5 bin askerle yüzbinlere yaklaşan İtalyan ordusuna karşı büyük başarı kazandı. Orada Libyalıları İtalyanlara karşı direnişe davet eden Osmanlı askerlerinden biri Gazi Mustafa Kemal'di.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

LİBYA'NIN İLK BAŞBAKANI BİR TÜRKTÜ: SADULLAH KOLOĞLU

Cumhuriyet döneminde ise 2. Dünya Savaşı sonrası Libya ile Türkiye ilişkileri ilginç bir olaya tanıklık etti. Libya Kralı İdris es-Senûsî, Türkiye'den uzmanlar talep etti. Libya'nın ilk Başbakanı bir Türktü. Sadullah Koloğlu...

KADDAFİ'NİN 2011'DE DÜŞMESİ SONRASI İSTİKRARSIZLAŞTI

Libya'nın kaderini değiştiren olay ise 1960'larda ülkede zengin petrol yataklarının keşfedilmesi oldu. 1969’daki ani devrim ülkenin başına Muammer Kaddafi'nin gelmesini sağladı. Kaddafi'nin iktidarı ise 42 yıl sürecek, Arap Baharı sonrası 2011'de öldürülecekti.

2011 sonrası iç savaş rüzgarına kapılan ülkede artık iki ayrı güç var. Biri Trablus'ta Ulusal Mutabakat Hükümeti, meşru hükümet karşısında ise Halife Hafter liderliğindeki gayri meşru Tobruk yönetimi. Hafter bölgede Suud ve Birleşik Arap Emirlikleri hanedanı ile Mısır'daki Sisi yönetiminden de destek alıyor. Ayrıca Yunanistan ve Rumlar da Hafter'in arkasında.

Ruslara ait hava savunma sistemleri de Türk SİHA'larının hedeflerinden. Türkiye Libya'nın meşru hükümetine desteği esirgemiyor. Bu ülke ile olan tarihsel bağ, bu desteğin önemli nedenlerinden biri. Bir diğer neden ise Türkiye'nin ulusal güvenliği açısından bu ülkenin son derece stratejik bir stratejik çıkarları.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

DOĞU AKDENİZ ENERJİ MÜCADELESİNDE KRİTİK

Artık Libya,Aakdeniz'de sadece sosyal ve ticari acıdan değil enerji güvenliği açısından da çok önemli hale geldi. Zira, Doğu Akdeniz havzası trilyonlarca metreküp enerji rezervine sahip. Türkiye, 2019'da Libya meşru hükümeti arasında münhasır deniz anlaşması imzalandı. Böylece Türkiye ve Libya arasında deniz sınırı oluştu. Türkiye ile Libya, bağlayıcı bu anlaşma ile Akdeniz’in batısında kendi münhasır ekonomik bölgesini belirledi ve yaklaşık 41 bin kilometrekarelik alanda söz sahibi oldu.

TÜRKİYE-LİBYA AKDENİZ ANLAŞMASI DENKLEMİ DEĞİŞTİRDİ

Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum kesimi, Mısır ve İsrail dörtlü işbirliği yaparak, Akdeniz’de Türkiye’yi Antalya Körfezi’ne hapsetme planı içindeydi. Bu anlaşmayla Türkiye bu oyunu bozdu. Ankara yetki alanını, söz konusu "dörtlünün" arzu etmediği şekilde tahmin edilenden çok büyük bir alan hakimiyetiyle Batı Akdeniz'e kadar uzattı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Atina'nın bir başka planı da ana kararın kıta sahası ile bu adaların kıta sahanlıklarını bütünleştirerek bunu Kıbrıs Rum Kesimi ile birleştirmekti. Yunanistan böylece Türkiye'yi Doğu Akdeniz'de ve jeopolitiğinde hiçbir şekilde söz sahibi yapmak istemiyordu. Böylece bu oyun da bozulmuş oldu.

ÜLKEDEKİ MEŞRU HÜKÜMETE DESTEK TÜRKİYE'DEN GELDİ

2019 sonunda Türkiye ile Libya arasında askeri muhtıra imzalandı. Düştü düşecek denilen Libya meşru hükümetine destek Türkiye'den geldi. 2020 itibariyle Libya meşru hükümetine bağlı güçler, Türkiye'nin de desteğiyle sahada durumu tersine çevirdi.

MEŞRU HÜKÜMETE DESTEK SONRASI HAFTER ZOR DURUMDA

Son dönemde Watya Hava Üssü'nün Libya meşru ordusu tarafından geri alınması, stratejik önemde bölgede tüm askeri desteğe rağmen Hafter güçlerinin Libya'nın batısında son olması demek. Tunus'la olan sınırı tamamen kaybetmeleri anlamına geliyor. Eğer Türkiye ile Libya anlaşmayı sürdürebilirse ve sahada kazanabilirse, Akdeniz'de deniz sınırı anlaşması Ortadoğu'dan Batı'ya, Batı'dan Ortadoğu'ya geçişlerde adeta kale duvarı olacak. Kontrol Türk ve Libya Deniz Kuvvetleri'ne geçecek. Rumlar, Yunanistan, Mısır ve İsrail, Doğu Akdeniz'de istediği gibi cirit atamayacak. Yani Libya'daki savaş, Akdeniz'deki enerji mücadelesi için kritik önemde.