Küresel krizin ayak sesleri mi? ABD'deki "banka iflası paniği" tüm dünyaya sıçradı!
ABD'de patlak veren "banka krizi" Avrupa'ya da sıçradı. Avrupalı liderler, borsadaki düşüşlere rağmen krizin Avrupa bankalarına yansımadığını, paniğe gerek olmadığını söyledi. Ancak Avrupa bankalarında da hisseler çakıldı. Peki banka iflasları küresel krize dönüşür mü? Uzmanlar ne diyor?
ABD Başkanı Joe Biden şahsen söz verdi ama tüm müdahalelere rağmen "banka krizi paniği" önce ABD, daha sonra da Avrupa'da hızla yayıldı.
ABD BAŞKANI'NIN TAAHHÜDÜ, PANİĞİ DURDURMAYA YETMEDİ
ABD'de "silikon vadisi" ve Signature bankalarının peş peşe iflasları, finans piyasalarında kırmızı alarma yol açtı. Hükümet, derhal devreye girdi. Bankalara kayyum atandı, mevduat sahiplerine varlıklarına koşulsuz erişim sözü verildi.
Olay, akıllara 2008'de patlak veren küresel krizi getirdi. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, o dönem olduğu gibi Wall Street merkezli banka yatırımcıları ve yöneticilerinin "kurtarılmayacağını" duyurdu. "Odağımız mevduat sahipleri" mesajı verdi.
"Finansal kriz döneminde yatırımcılar ve sistemik büyük bankaların sahipleri kurtarıldı. Biz bunu yapmayacağız. Uyguladığımız reformlar bunu yapmayacağımız anlamına geliyor. Mevduat sahipleri için endişeliyiz. Onların ihtiyaçlarını karşılamaya odaklanıyoruz.
ABD VE AVRUPA'DA FİNANS HİSSELERİ BİR ANDA ÇAKILDI
ABD hükümetinin hızlı adımları ve krizin hafta sonuna patlak vermesi, piyasadaki etkiyi geciktirdi. Ancak hafta başladığında "banka paniği", dünya çapında borsaların hepsini vurdu. Finans ve teknoloji hisseleri adeta çakıldı.
Avrupalı liderler, krizin kendi bankacılık sistemlerini etkilemediği yönünde açıklamalar yaptı. Alt metindeyse hep "endişe etmeyin" mesajı vardı.
Almanya Şansölyesi Olaf Scholz: "Amerikan, İngiliz, Avrupalı ve Alman yetkililerin net ve kuvvetli tepkilerinden göreceğiniz üzere, durumu yakından takip ediyor ve hızla eyleme geçiyoruz. Mevduatların korunması için mümkün olan en iyi yol izleniyor. Almanya'nın endişelenmesini gerektirecek bir durum yok." dedi
DERECELENDİRME KURULUŞU MOODY'S'TEN KRİTİK UYARI
Ancak liderlerin paniği dindirme yönündeki açıklamalarının etkisi kısa sürdü. Önde gelen kredi derecelendirme kurumu Moody's Amerikan bankacılık sektörünün görünümünü "istikrarlı"dan "negatif"e çevirdi.
Kurumun raporunda, ABD'de Silikon Vadisi ve Signature bankalarının yanı sıra başka bankaların da batma riskiyle karşı karşıya olduğu belirtildi. Gerekçe olarak, bu bankaların gerçekleşmemiş zararları verildi.
"Gerçekleşmemiş zarar", bir bankanın elinde tuttuğu ve değeri düşen tahvilleri satmak zorunda kalması durumunda ne kadar kayba uğrayacağını ifade ediyor.
Amerikan Federal Mevduat Sigorta Kurumu'na göre, Amerikan bankacılık ve finans sektöründe toplam 620 milyar dolarlık gerçekleşmemiş zarar var. Bu zararın büyük kısmını, artan politika faizi sebebiyle değer kaybeden uzun vadeli tahviller oluşturuyor.
Moody's'in açıklamasının ardından, ilk etapta kısmi olarak toparlanan banka hisseleri bir kez daha tepe taklak oldu. Uzmanlar, bankacılık sisteminin çökme sinyalleri verdiğine işaret etti.
Avrupa'da birçok ülke borsasında banka hisselerinde büyük düşüş gözlemlendi. Defalarca devre kesiciler uygulandı.
Krizin Avrupa'daki merkeziyse İsviçre'nin en prestijli yatırım bankalarından "Credıt Suisse" oldu. Bir günde yüzde 30 değer kaybeden bankanın hisseleri, tarihinin en düşük seviyelerine geriledi. Credit Suisse'in en büyük yatırımcısı Suudi Arabistan Ulusal Bankası'ysa, düşüşü yavaşlatmak için yeni bir likidite çağrısı olması durumunda bankaya daha fazla fon aktarmayacaklarını açıkladı.
Gerekçe olarak fon aktarımının %10 payın üzerinde çıkacağı ve bunun bankacılık düzenlemelerinde sorun teşkil ettiği belirtildi.
Uzmanlar, Credit Suisse ve Avrupa'daki diğer bankalardaki düşüşün münferit olaylar olmadığı görüşünde. Bu noktada en büyük endişe küresel piyasalarda bir "sıçrama etkisi" yaşanması. Yani farklı ülkelerdeki banka müşterilerinin de panikle tüm mevduatlarını aynı anda çekerek, daha fazla iflasa yol açmaları.
Ya, ekonomik dengeleri alt üst edecek yeni bir kriz başlamadan önlendi ya da dünya yeni bir küresel finansal facianın ilk günlerini yaşıyor. Hangi ihtimalin gerçekleşeceğini, mevduat sahiplerinin atacağı adımlar ve hükümetlerin ve finans sektörünün alacağı önlemler belirleyecek.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
İsrail, Lübnan ve Gazze'ye bomba yağdırdı
Gözler G20’de! Zirvenin odağında yer alan: Ultra zenginlere vergi…
UNICEF'in sözcüsünden çarpıcı Gazze ve Lübnan açıklaması: Çığlık mı atsam ağlasam mı bilmiyorum!
Scholz, Putin'i aradı, Zelenski tepki gösterdi!
ELON MUSK: Çağın delisi mi, dahisi mi? Hayatı film gibi! Kırılma anı ise...