Kritik savaşta Libya'daki güçler kimler? İç ve dış güçler kime, neden destek veriyor? | Video

Libya'da durum artık kritik. Taraflar, kritik kent Sirte'ye yönelik operasyon hazırlığında. Peki, Libya'da saflar nasıl belirlenmiş durumda? Kim kimin yanında?

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Libya artık kritik dönemeçte. Bir tarafta meşru güçler var, diğer yanda Darbeci Hafter destekçileri. Özellikle, Misrata, Zaviye, Trablus, Berberi ve Güney Kurtuluş Tugayları gibi güçler askeri anlamda meşru yönetime destek olurken, Uluslararası ve siyasi arenada da Türkiye ile Katar, Libya Hükümetinin en önemli destekçilerinden.

Libya'da taraflar, aslında uluslararası toplumun tanıdığı Libya Hükümeti ve Darbeci Hafter'i destekleyenler olarak sınıflandırılamıyor. Bu ayrımın ötesinde kalan bir üçüncü kesimde tarafsızlar ve gelgit yaşayanlar da var.

Öncelikle, Libya'da Meşru Hükümet güçlerine bakmak gerekirse, yüzde 70'i farklı rütbelere sahip düzenli askerlerden oluşan Libya ordusunun başında Genelkurmay Başkanı Muhammed Eş-Şerif bulunuyor. Meşru güçler askeri anlamda ülkeyi üçe ayırmış durumda... Merkezi bölge, Trablus bölgesi ve Batı bölgesi.

Özellikle Batı bölgesindeki en büyük askeri güç olarak bilinen Misrata Tugayları, 17 bin savaşçıdan ve 35 bin de yedek askerden oluşuyor. Misrata Tugayları ayrıca tank, topçu, uçak ve binlerce askeri araca sahip.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Zaviye Tugayları ise, Meşru Hükümeti destekleyen en büyük ikinci askeri güç olarak öne çıkıyor. Zaviye Tugayları, Başkent Trablus'un düşmesini engelleme konusunda önemli rol oynadı.

Zintan Askeri Konseyi de, Trablus'un batısında bazı şehirlerin kurtarılmasında başarılı operasyonlar gerçekleştirdi, Stratejik Ulusal Hava Üssü'nün geri alınmasında rol oynadı.

Sahil kentleri Misrata, Zuvara, Zlitan, Karabulli, Trablus, Zaviye, Sarman, Sabrata, Zilten, Msallata, Aceylat ve El-Cemil, Cebel Garbi'de ise Gıryan, Zintan ve Amaziglerin yaşadığı kentler, meşru hükümete destek veriyor.

Meşru hükümetin yanında yer alan siyasi güçlere gelince, Libya'da Faiz Es-Serrac liderliğindeki başkanlık konseyi, 5 üyeden oluşuyor. Adalet ve Kalkınma Partisi, Değişim Partisi ve Vatan partisi gibi siyasi güçler Meşru Hükümete destek veriyor.

Trablus'taki Temsilciler Meclisi'nde 70'ten fazla milletvekili bulunuyor. Meclis'e Hammude Seyyale Başkanlık ediyor.

Halid El-Mişri'nin başkanlık ettiği Libya Devlet Yüksek Konseyi 135 üyeden oluşuyor. Bunların dışında Türkiye, Katar ve bir dereceye kadar Malta, Libya'daki Meşru Hükümete destek verenlerden.

Darbeci Hafter'in destekçilerine gelince, Libya'nın doğusundaki milis güçler, Saika Tugayları ve diğer bazı tugayların askeri birliklerinden oluşuyor.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Libya'nın batısındaki milis güçlerin çoğu ise Zintan, Racban ve Terhune kentlerinden.
Ancak Meşru Hükümet güçlerinin, Batı bölgesinin çoğunda kontrolü sağlamasının ardından bu milisler, Doğuya ya da Terhune gibi güney kentlere kaçtı. Bunların bir kısmı da Zintan gibi kentlerde bulunan kabilelerine sığındı.

Eski rejim destekçisi subaylar, güvenlik tugaylarından askerler, yine Muammer Kaddafi'yi destekleyen bazı kabileler, şehirler ve bölgeler, Hafter'in yanında yer alıyor.

Suudi Arabistanlı Şeyh Rebi Medhali'ye atfen Medhali akımı olarak bilinen Radikal Örgüt de Hafter'e destek verenlerden. Bu akımın yöneticilerinden Mahmud El-Verfeli, savaş suçu işlediği gerekçesiyle Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından arananlar listesinde.

Hafter'e başka diğer kabileler de destek veriyor. Ama asıl destek dışarıdan, paralı askerler aracılığıyla geliyor.

Çadlı paralı askerler çoğunlukta. Bu paralı askerler çoğunlukla Çad'ın silahlı muhaliflerinden oluşuyor. Ardından gelenler de Sudanlı paralı askerler. Hafter saflarındaki Sudanlı paralı askerler de Darfur'daki Silahlı Muhalif hareketlerden ve "Cancavid" milislerinden. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli Black Shield isimli şirketin güvenlik görevlisi olarak çalışacakları vaadiyle kandırılıp, Libya'da savaştırılmak üzere askeri kamplara götürülen Sudanlılar da yine bu grupta yer alıyor.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Rus Güvenlik Şirketi Wagner'e bağlı binlerce paralı savaşçı da Hafter saflarında. Bu savaşçılar, Rusya, Beyaz Rusya, Ukrayna ve Sırbistan'dan geliyor.

Ülke dışından Hafter'e destek veren ülkeler ise BAE, Mısır, Suudi Arabistan, Ürdün, Rusya, Fransa, Çad ve İsrail.

Ülke içinde ve dışındaki tarafsızlara gelince, özellikle devrik lider Kaddafi'nin aşireti Kazazife çatışmalardan uzak kalmayı tercih ediyor, tarafsız davranıyor.

Ülkelere bakınca ise, Cezayir sürekli olarak Libya'daki çatışan taraflara aynı mesafede durduğunu ve siyasi çözümden başka çözüm olmadığını ifade etti.

Libya'nın komşularından Tunus da Cezayir ile aynı tutumu benimsedi.

İtalya, Libya Hükümetine daha yakın bir tavır içinde olsa da Hafter'le de sakin ilişkilerini korumayı sürdürdü.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

ABD yönetimi gelgitli bir tutum izledi. Başkent Trablus'a ilk saldırıların başladığı zaman Hafter'e yakın duran Washington yönetimi, Hafter'in batı bölgesinde aldığı yenilgi ve Rusya'nın güvenlik şirketi Wagner'ın Hafter'in yanında Libya'ya girmesinin ardından meşru hükümete yakınlaştı.

Almanya, Libya konusunda Berlin Konferansı'nı düzenledi. Avrupa Birliği'nin silah ambargosunu denetlemek için yürüttüğü İrini Operasyonu'na katılarak yavaş yavaş Libya dosyasına müdahil olmaya başlayan Berlin yönetimi, Mısır'ın Libya'ya askeri müdahalesini de reddettiğini açıkladı.

Libya'da bundan sonraki süreçte sahada ve masadaki duruma göre şekillenecek. Türkiye'nin desteklediği Meşru Güçler ilerleme sağlarsa, hem Türkiye'nin Mavi Vatan tezine katkı sağlayacak, hem de enerji satrancında Akdeniz'deki eli güçlenecek.