Fulya Öztürk, Karabağ'daki 44 günü belgeselle anlattı
Kuşkusuz 2020 yılının en önemli olaylarından biriydi II. Karabağ Savaşı. Azerbaycan'ın zaferiyle sonuçlanan savaş 44 sürmüş, 2 bin 881 Azerbaycan askeri şehit düşmüştü. Peki 44 günde neler yaşandı, şimdi Karabağ'da neler oluyor? CNN TÜRK ekibinden Fulya Öztürk, mini bir belgeselle anlattı.
II. KARABAĞ SAVAŞI 27 EYLÜL 2020'DE BAŞLAMIŞTI
Tam 30 yıl önce bir milletin toprakları dünyanın gözü önünde gasp edilmiş, 1 milyon dan fazla insan evini, toprağını terk etmek zorunda kalmış, Ermenistan Azerbaycan toprağı olan Karabağ'a saldırmış, Azerbaycan Türklerini öldürmüş, cebren kuşatmış ve Karabağ yerleşmişti. Bu olay 30 yıllık zulmün adı olarak kayıtlara geçmişti. Bu zulüm, bu gasp bitmeliydi, elbette bitecekti. 30 yıllık sabır, 27 Eylül 2020 pazar sabahı taştı. O sabahtan sonra bambaşka bir Azerbaycan sahnedeydi.
30 YILLIK SABIR 27 EYLÜL'DE TAŞTI
27 Eylül 2020'de Ermenistan Azerbaycan'da sivillere yönelik saldırı düzenlemiş, bu olaydan sonra Bakü yönetimi savaş hali ilan etmişti. Azerbaycan temkinli, istekli, kararlıydı. Çünkü yıllarca diplomasinin, anlaşmaların sonuç vermediği bir sorun, adeta kangrene dönüşmüştü. Bu iş bitecek, yıllardır çözülemeyen Karabağ meselesi artık çözülecekti. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Dağlık Karabağ konusunda yumruğunu masaya vuruyor, kararlılık mesajları veriyordu.
YASAKLI BOMBALARLA SALDIRDILAR
2020 yılında bir kez daha dünyanın gözünü çevirdiği Dağlık Karabağ'da Azerbaycan işgal edilmiş topraklarını kurtarmak için mücadele verirken, Ermenistan Azerbaycan Türklerini tıpkı I. Karabağ Savaşı'nda olduğu yasaklı bombalarla öldürüyor, savaş suçu işliyordu. Azerbaycan'ın Karabağ sınırına yakın şehirleri Gence, Berde, Terter'e Smerç füzeleriyle saldıran Ermenistan, dünyanın gözü önünde yine katliam yapıyordu. Karabağ'da yaşananları anlatmak için çoğu kez kifayetsiz kaldı kelimeler... Dünya sağır oldu o insanlık dışı saldırıların olduğu günlerde ve kör...
30 YILLIK İŞGAL 10 KASIM GECESİ SONA ERDİ
Sivil kayıplar artıyor, Azerbaycan ise intikamı cephede alıyordu. Adım adım Karabağ'da ilerliyor, Ermenistan tarafından işgal edilmiş toprakları birer birer kurtarıyordu. Ermenistan git gide güç kaybediyor, ağır kayıplar veriyor, yenilginin ilanına doğru gidiyordu. Öyle de oldu. 10 Kasım gecesi Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan Karabağ yenilgisini kabul etmiş, Rusya'nın da arabuluculuğuyla 30 yıldır işgal edilen Azerbaycan topraklarından geri çekileceğine dair mutabakata imza atmıştı. Azerbaycan'ın Karabağ zaferi o gece ilan edildi. Azerbaycan Türkleri de zaferi meydanlara çıkarak kutladı.
Yapılan anlaşma çerçevesinde Ermenistan, Ağdam, Kelbecer, Laçin'den çekildi. Bölgenin en stratejik noktası olarak bilinen Laçin koridorunun gözetimi ve kontrolüyse 5 yıl boyunca Rus barış güçleri tarafından sağlanmasına karar verildi. Ayrıca 10 Kasım gecesi imzalanan mutabakat kapsamında Karabağ'da Türk ve Rus askerlerinin ortak merkezinin açılmasına karar verildi. Türk ve Rus askerleri de Karabağ'da faaliyetlere başladı.
ERMENİSTAN, AZERBAYCAN'DA 93 SİVİLİ ÖLDÜRDÜ
Savaş sona erdi, zafer ilan edildi. Yapılan anlaşmalar birer birer yerine getirilmeye başladı. O savaşta 2 bin 881 Azerbaycan askeri şehit düştü. Adres gözetmeden sivil yerleşim yerlerine füzeleri attı Ermenistan. 93 sivil şehit düştü. Anneler, babalar, yaşlılar, gençler ve çocuklar öldü. 4 bin 186 ev kullanılamaz hale geldi. Ancak dünya Paşinyan vahşetine gözlerini ve kulaklarını kapadı. Tam 44 gün sürdü savaş. Sonunda gasp edilmiş Azerbaycan toprakları aslına rücu etti. Azerbaycan Karabağ'ına kavuştu.
Ermenistan 30 yıl boyunca Karabağ'a çok büyük zarar verdi. Yaktı, yıktı, yok etti. Yenilgiden sonra bölgeyi terk ederken ağaçları bile kestiler. Mayınlar döşediler. Giderken bile zarar verip öyle gittiler. Dolayısıyla Türk ve Azerbaycan askerinin bölgede çok büyük işi var. Bölgede temizlik çalışmaları devam ediyor.
Azerbaycanlılar yeniden Karabağ'da yaşayacakları günü bekliyor. Tıpkı sanatçı Firüz Sehaved gibi. Bir gün onu zaferden sonra Karabağ Ağdam'daki evine götürmüştük. Bir evi yoktu aslında... Ermenistan Karabağ'da taş üstünde taş bırakmadı çünkü. Ama o yıkık dökükte olsa evinin duvarları öpmüş, Karabağ'a ilk kavuştuğunda gönlünün derinlerinden kopan bir türkü söylemişti.
HALK KARABAĞ'A NE ZAMAN DÖNECEK?
Karabağ'da işgalden kurtarılan yerlerde Türk ve Azerbaycan askerleri mayınları temizliyor, bir yandansa onarım çalışmaları yapılıyor. "Kimseyi erkenden sevindirmek istemem ama bir tarih belirledim kafamda" diyen Cumhurbaşkanı Aliyev sır vermese de bölgedeki askeri kaynaklara göre Karabağ'da yeniden yaşamın başlaması en az 5 yılı bulabilir.
YENİDEN YAŞAMIN BAŞLAMASI İÇİN ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR
Karabağda patlayıcılar temizlendikten sonra Türk firmaları da yoğun bir şekilde görev alacak. Yollar, okullar, hastaneler yani Karabağ yeniden inşa edilecek. Yani eve dönüş için daha uzun bir zaman var ama Azerbaycanlılar beklemeye razı. Çünkü artık Azerbaycan bayrağı Karabağ'da dalgalanıyor...
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
Netanyahu küplere bindi, Biden’dan ‘destek’ geldi! UCM'nin tutuklama emrini hangi ülkeler uygulayacak?
SON DAKİKA || Gerilim had safhada! Putin'den açık tehdit: Füze veren de hedef
Bir telefonla satıldı! Osman Hamdi Bey'in tablosu Paris'te rekor fiyata alıcı buldu
İran’da neden “başkentin Tahran'dan taşınması” gündemde? Pezeşkiyan: Zaman kaybediyoruz, başka seçeneğimiz yok!
NASA'nın geleceği Musk'ın elinde mi? Uzmanların endişesi büyük: Sonunu getirebilir...