Barışın adı İstanbul olsun: Rusya-Ukrayna heyetleri arasındaki görüşme sona erdi
Dünyanın gözü Türkiye’de… Rusya-Ukrayna heyetlerinin Dolmabahçe’deki müzakere görüşmesi sona erdi. Kritik görüşmeden önce heyet başkanları baş başa görüşme gerçekleştirdi. Ukrayna heyeti bugünkü görüşmede ilk önem verilen konunun “güvenlik garantisi” olduğunu belirtti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan müzakereler başlamadan dakikalar önce Dolmabahçe'de heyetlere seslenerek, "Görüşmelerden artık somut sonuçlar alınması gereken döneme girildiğini düşünüyoruz. Dünya sizlerden gelecek hayırlı ve müjdeleri haberleri bekliyor. İşinizi kolaylaştıracak her türlü katkıya hazırız" dedi. Moskova ile Kiev arasında Dolmabahçe’de yapılan görüşmelere Roman Abramoviç de katıldı. Heyetler arası görüşme 14.10 itibari ile sona erdi. Zirvenin ardından Ukrayna heyetinden yapılan açıklamada, "Garantör olarak kimi istiyoruz; BMGK üyeleri, ABD, Fransa, Almanya, Türkiye, İsrail" ifadelerine yer verildi. Rus heyeti de Ukrayna heyetinin ardından açıklamalarda bulundu, yapılan açıklamada; "Ukrayna’nın önerilerini Putin’in önüne koyacağız." denildi.
Müzakere için barış masası bu kez İstanbul'da kuruldu. Savaşın başlangıcından itibaren taraflarla diplomasi trafiğini yürüten Türkiye, bu kez Rusya-Ukrayna müzakerelerine ev sahipliği yaptı. Rusya-Ukrayna heyetlerinin 4. yüz yüze müzakere görüşmesi İstanbul Dolmabahçe’de sona erdi.
Kritik zirvenin ardından taraflar kameralar karşısına geçip peş peşe açıklamalarda bulundu.
UKRAYNA HEYETİNDEN İLK AÇIKLAMA: "TÜRKİYE DE GARANTÖR OLSUN"
Ukrayna heyeti tarafından yapılan açıklamada; "Ne olursa olsun istişareler 3 gün içinde yapılabilir, sonrasında imzayı atan kişiler bizim için güvenliğimizi sağlayabilir. Garantör olarak kimi istiyoruz; BMGK üyeleri, ABD, Fransa, Almanya, Türkiye, İsrail" ifadelerine yer verildi.
Açıklamalardan satır başları şu şekilde;
Sadece resmi bir onay bekliyoruz. bu sistem kapsamında Ukrayna'nın gelecekteki güvenliği garanti altına alınsın istiyoruz. Bizim temel talebimiz bunların çok net yasal açıdan güvenlik bağlayıcı garantileri olması gerekir. Saldırı olursa 3 gün içinde istişarelerin gerçekleştirilmesi gerekir, garantör ülkelerin bize destek sunması gerekir böyle bir senaryoda. Temel talebimiz bu şekildedir. Ukrayna bu anlaşmayı kabul edecek bir duruma gelecektir o zaman tarafsızlık statüsü kabul edilecektir.
NATO Sözleşmesi'nin 5. maddesindeki garantiler sağlanırsa, böyle bir senaryoda bizim de herhangi bir askeri ya da siyasi topluluğa katılmamız söz konusu olmayacaktır.
"Ukrayna Devleti Rus devletinden farklı çalışıyor. Biz bugün olumlu noktalara da dokunduk. Ukrayna garantör ülkeleri ile biraz farklı ilişkilerde bulunacak. Güvenlik garantileri bizim için en önemlisi. Ukrayna'da belki referandum düzenlenebilir. Ukrayna halkı kendi fikrini söyleyecektir.
"Kırım konusuna gelince Ukrayna ve Rusya pozisyonlarını ikili konuşmalar devam edecek. Bugün Rusya'ya bunu teklif ediyoruz. Ukrayna ve Rusya müzakereler devam ettiği sürece güç kullanmasın. Çünkü Kırım konusunun çözülmesi lazım. Donetsk ve Lugansk biraz daha farklı konu bunu cumhurbaşkanları kendi aralarında çözecektir.
REFERANDUM GÜNDEMİ
Sadece barışçıl bir bölgede referandum yapılabilir. Bu anlaşma henüz imzalanmadı, sadece bir teklifte bulunduk cevaplarını bekliyoruz. Karşı tarafa önemli pozisyon ve prensiplerimizi bildirdik. Bugün itibari ile garantör olan ülkelerle görüşmeye başladık bile. Bu ülkeleri bir zirve ortamına davet edeceğiz. Çünkü prensip olarak bizi ayıran sorunları çözmememiz gerek
Rusya'ya yeterince teklifte bulunduk. Eğer anlaşabilirsek çok taraflı bir konferans düzenleyeceğiz, garantör ülkeleri çağırıp süreci onlarla yürüteceğiz."
KİEV-ÇERNİHİV'DE OPERASYONLAR DURACAK
İstanbul görüşmelerine katılan Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Fomin, Kiev ve Çernihiv yönlerinde askeri eylemlerini azaltmaya karar verdiklerini duyurdu.
Ukraynalı yetkililer de Kiev ve Çernihiv’den bazı Rus birliklerin çekildiğini açıkladı. Açıklama, Ukrayna Ordu Komutanlığı’ndan geldi.
RUS HEYETİNDEN İLK AÇIKLAMALAR
Rusya'nın müzakere heyeti de Ukrayna heyetinin ardından açıklamalarda bulundu.
Rus heyeti tarafından yapılan açıklamada; "Putin-Zelenski zirvesi dışişleri bakanları anlaşırsa mümkün. Bazı maddeler üzerinde anlaştık. Ukrayna’nın önerilerini Putin’in önüne koyacağız." denildi.
Rus Ria Novosti haber ajansının aktardığına göre ise Rus heyeti başkanı Medinskiy, Ukrayna'nın Avrupa Birliği'ne katılmasına karşı olmadıklarını söyledi. Ancak BBC Rusça Servisi, Rusya heyeti başkanı Medinskiy'nin görüşme sonrası Rus medyasına yaptığı açıklamanın videosunda, bu konuda net bir duruş ortaya koymadığını aktardı.
HEYET BAŞKANLARI GÖRÜŞTÜ
Kritik görüşmeden önce heyet başkanları baş başa görüşme gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşması sonrası heyetleri selamlayıp çalışma ofisinden ayrılırken Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu müzakere masasındaki heyetlere eşlik etti.
Ukrayna ekibine Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı'nın Danışmanı Mihaylo Podolyak, Rus ekibine ise Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Vladimir Medinsky başkanlık ediyor.
Ukrayna heyeti bugünkü görüşmede ilk önem verilen konunun “güvenlik garantisi” olduğunu belirtmişti
Görüşmelere zehirlendiği iddia edilen Rus iş adamı Roman Abramoviç de katıldı. Erdoğan’ın konuşması sırasında masada olmayan Abramoviç'in Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın yanında oturduğu görüldü.
ZEHİRLENDİĞİ İDDİA EDİLMİŞTİ
Amerikan Wall Street Journal gazetesi, Rus oligark Roman Abramoviç'in Kiev'de Ukraynalı müzakerecilerle yaptığı görüşmeden birkaç hafta sonra zehirlendiği iddiasını gündeme taşımıştı.
Görüşmenin ardından Abramoviç ve iki Ukraynalı üst düzey müzakerecide göz kızarıklığı, ağrılı ağlama ve eller ve yüzlerde deri soyulması gibi semptomlar görüldüğü öne sürülmüş, b belirtilerin zehirlenme şüphesine yol açtığı bildirilmişti.
Mart ayının ortasından itibaren videokonferans yöntemiyle devam eden görüşmelerin “yüz yüze” sürdürülmesi önem taşıyor.
Rus heyetini taşıyan uçak, dün saat 16.15’te İstanbul’da Atatürk Havalimanı’na iniş yaptı. Ukrayna heyetini taşıyan özel uçak ise dün saat 22.00'de İstanbul’a vardı.
Rusya ile Ukrayna heyetleri, 24 Şubat’ta savaşın başlamasından bu yana hem yüz yüze hem de video konferans yöntemiyle barış görüşmeleri için en az 5 kez müzakere masasına oturdu. Dünyanın ateşkes umudu ile dikkat kesildiği görüşmelerde iki taraf arasında uzlaşmaya varıldığı bilinen tek nokta ise “diyaloğun devamı” yönünde oldu.
Kiev'in müzakere ekibinde yer alan David Arakhamia, dün bir gazeteye yaptığı açıklamada tarafların güvenlik garantileri ve Ukrayna'nın olası AB üyeliği konusunda uzlaşmaya yakın olunduğunu belirtmişti, ancak büyük bir ilerleme ihtimali konusunda ihtiyatlı olunması gerektiğini de vurgulamıştı.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN HEYETLERE SESLENDİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dolmabahçe'de yüz yüze gerçekleşen Rusya ve Ukrayna müzakereleri öncesinde heyetlere seslendi.
Erdoğan, "Görüşmelerden artık somut sonuçlar alınması gereken döneme girildiğini düşünüyoruz. Dünya sizlerden gelecek hayırlı ve müjdeleri haberleri bekliyor. İşinizi kolaylaştıracak her türlü katkıya hazırız" dedi.
"TÜM DÜNYA SİZDEN MÜJDE BEKLİYOR"
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmasının satır başları şu şekilde;
Türkiye'ye ve İstanbulumuza hoş geldiniz. Böylesine kritik bir dönemde sizleri misafir etmekten memnuniyet duyuyoruz.
Ülkeleriniz adına büyük gayret gösterdiniz. Sizleri, şahsım ve milletim adına ayrıca tebrik ediyorum. Çatışmalar, dostunuz ve komşunuz olarak bizleri gerçekten derinden üzüyor. Krizin başından itibaren her düzeyde samimi gayret sarf ettik. Dostluk, komşuluk, insani yakınlık ve hukukun gereğini yerine getirmeye çalıştık. Söz sahibi olduğumuz tüm platformlarda her iki tarafın da hakkını koruyan, gözeten adilane bir yaklaşım sergiledik.
TRAJEDİYİ DURDURMAK TARAFLARIN ELİNDE
Bölgesinde pek çok acıya şahitlik etmiş bir ülke olarak Karadeniz'in kuzeyinde benzer bir tablo ortaya çıkmaması için çalıştık, çabaladık. Adil bir barışın kaybedeni olmayacağına inanıyoruz. Trajediyi durdurmak tarafların elindedir. Bir an önce barışın sağlanması herkesin faydasına olacaktır. Görüşmelerden artık somut sonuçlar alınması gereken döneme girildiğini düşünüyoruz. Dünya sizlerden gelecek hayırlı ve müjdeleri haberleri bekliyor. İşinizi kolaylaştıracak her türlü katkıya hazırız.
Barışın yeniden tesisi için inisiyatif almaktan kaçınmayacağınızı biliyorum. Görüşmelerde arabuluculuk rolümüz bulunmuyor. Sizlerin müzakerelerde sağlayacağınız ilerleme bir sonraki aşama olan liderler düzeyinde teması da mümkün hale getirecektir. Böyle bir görüşmeye ev sahipliği yapmaya da hazırız.
BOMBARDIMANLAR GÖLGESİNDE MÜZAKERELERİN SEYRİ
İlk müzakere için adres Belarus sınırıydı. Heyetler ilk kez savaşın başlangıcından dört gün sonra 28 Şubat tarihinde Ukrayna sınırındaki Gomel bölgesinde bir araya geldi. Dünyanın pür dikkat takip ettiği beş saat süren görüşmeden somut bir sonuç çıkmadı.
Müzakerelerin 3 Mart’ta ikinci ve 8 Mart tarihinde üçüncü turuna Belarus'un Ukrayna ve Polonya'ya sınır olan Brest şehri ev sahipliği yaptı. Rusya’nın bombardımanları devam ederken 3 Mart’ta iki ülkenin heyetleri yine masaya oturdu. Her iki görüşmede de kalıcı ateşkes için somut bir adım kaydedilemedi ancak insani yardım koridorları konusunda olumlu adımlar atıldı. Moskova ve Kiev heyetleri, tahliyelerin yapılacağı bölgelerde geçici ateşkesin sağlanması konusunda mutabakata vardı. Öte yandan, her ne kadar sivillerin tahliyesi konusunda anlaşmaya varılsa da her iki taraf da daha sonradan birbirini ateşkesi ihlalle suçladı.
Moskova ve Kiev arasındaki ilk üst düzey temas ise Türkiye'nin girişimiyle Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukraynalı mevkidaşı Dimitro Kuleba’nın 10 Mart’ta Antalya’da bir araya gelmesi ile gerçekleştirildi. Görüşmeden beklendiği yönde barış filizi yeşermedi. Öte yandan iki bakanın da ayrı salonlarda eş zamanlı olarak basın toplantısı düzenleyeceğini açıklaması da görüşmenin başından itibaren uzlaşı umudunun yüksek olmadığı sinyalini vermişti. Yaklaşık 1 buçuk saat süren toplantının ardından yapılan konuşmalarda taraflar birbirini suçlarken, Ukraynalı bakan Kuleba Rusya’nın taleplerini “teslimiyet listesi gibi” olarak nitelendirdi. Lavrov ise Pentagon'un Ukrayna'da çok sayıda askeri-biyolojik laboratuvar oluşturduğuna yönelik iddiaları gündeme getirdi.
Rusya ve Ukrayna heyetleri arasında müzakereler Mart ayının ortasından itibaren video konferans yoluyla devam etti. Putin ve Zelenski arasında olası bir liderler düzeyinde görüşme için henüz net bir zemin oluşmadı.
TÜRKİYE'DEN UKRAYNA'DA BARIŞ İÇİN MEKİK DİPLOMASİSİ
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu bu ay Moskova’da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’la görüşmesinin ardından, Ukrayna’nın Lviv şehrinde Ukraynalı mevkidaşı Dmitri Kuleba ile bir araya geldi.
Bakan Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya-Ukrayna kriziyle ilgili başından beri ilkeli bir tutum benimsediklerini belirterek, "Müzakerelerde ivme yakalandı" demişti.
Dün, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile telefonda görüştük. Barış görüşmelerinin Türkiye’de yapılacak olmasından dolayı Türkiye’ye minnettarım. Türkiye’nin arabuluculuğunda bu görüşmelerin Ukrayna’ya barışı getirmesini ve güvenliğin sağlanmasını umuyorum" ifadelerini kullandı.
KRİTİK PUTİN-ZELENSKİ GÖRÜŞMESİ
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu ay hem Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hem de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rus lider Putin ile görüşmesinde Rusya ile Ukrayna arasında ateşkesin ve barışın bir an evvel tesis edilmesinin ve bölgedeki insani durumun iyileştirilmesinin gerekliliğini vurgulayarak, bu süreçte Türkiye’nin her türlü katkıyı vermeye devam edeceğini belirtti.
Erdoğan dün yaptığı açıklamada, "Putin ve Zelenskiy ile sürdürdüğümüz telefon trafiğinin olumlu istikamette seyrettiğini söyleyebilirim" demişti.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski ise Twitter hesabından yaptığı paylaşımla Erdoğan ile görüşmesine yönelik şu açıklamaları yapmıştı:
"Sayın Recep Tayyip Erdoğan’la NATO zirvesi sonuçlarını konuştuk. Güncel diplomasi çabaları değerlendirdik. Gıda krizinin olasılığı ve ona karşı alınabilecek önlemleri ele aldık. Türkiye’ye verdiği destek için müteşekkirim."
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
Trump yönetiminin Orta Doğu politikası ne olacak? Ulusal Güvenlik Danışmanı adayı Waltz: ABD askerleri Suriye'de olmamalı! Bu 3 başlık takip edilecek...
Slovakya Başbakanı Fico, Rusya Devlet Başkanı Putin'le gaz sevkiyatını görüştü
Netanyahu, "dünya düzeni için bir tehdit" diyerek yeni hedefini duyurdu: Şiddetli bir harekat başlatacağız!
DSÖ'den Gazze için 'endişe verici' açıklama: Hayatları tehlike altında
Hamaney'den dikkat çeken açıklama: İran'ın vekil güce ihtiyacı yok