ABD'den dikkat çeken F-35 mesajları; Ankara nasıl okuyor?
ABD'den gelen F-35 mesajları dikkat çekici. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın ABD'deki temasları sırasında bu konu hangi çerçevede ele alındı? Ankara bu mesajları nasıl okuyor? CNN TÜRK Ankara Temsilcisi Dicle Canova önemli bilgiler aktardı.
Dicle Canova, ''Türkiye açısından görüşmelerde F-35 konusu yeniden programa dönmek veya satın almak amacı ile gündeme getirilmiyor. Karşılıklı konuşulan esas mesele F-35 programından çıktıktan sonra Türkiye'nin ödediği paranın bir şekilde iade edilmesi.'' dedi.
BUNUN NASIL VE NE ŞEKİLDE OLACAĞI TEKNİK BİR KONU AMA MAHSUPLAŞMA İSTENİYOR
Canova, ''Bunun ötesinde Amerikan tarafından verilen F-35'e dönüş mesajları için Ankara'da Diplomatik kaynaklar diyor ki, ‘Pozitif gündemde ilişkiler nasıl daha iyi olur sorusuna bunun üzerinden yanıt aranıyor olabilir ama ilişkilerin daha iyi olması için bizim birinci önceliğimiz teröre verilen desteğin sonlandırılması, ABD'nin YPG ile ilişkisini kesmesi FETÖ konusundaki beklentilerimizin yerine getirilmesi.’ mesajını verdi. Diplomatik kaynaklar F-35 için; ‘Bu konu, esasen savunma makamlarımızın karar vereceği bir husus. İhtiyaç olup olmadığına, neye ihtiyaç duyulduğuna onlar karar verir.’ demekle birlikte; ‘Stratejik açıdan, bir kabiliyete daha sahip olmak isteriz.' ‘’ ifadelerini kullandı.
ABD'NİN F-35 PROGRAMINA DÖNÜLMESİ KARŞILIĞINDA ŞARTLARI OLDUĞU ANLAŞILIYOR
Canova, Diplomatik kaynaklar hakkında bilgi verdi;
‘’F-35 için ise şunları söylüyor stratejik açıdan, bir yeteneğin kaybedilmesi karşılığında F-35'e dönülmesi söz konusuysa bu konuda bir maliyet analizi yapılması gerekir. Günün sonunda temel amaç Türkiye'nin savunulmasıdır. Bir ülkeyle ilişkilerimizi derinleştirmek amacıyla savunma ihtiyaçlarımızı göz ardı edemeyiz mesajını verdi.’’
‘’Burada bir yeteneğin kaybedilmesi karşılığında F-35'e dönülmesi söz konusuysa bu konuda bir maliyet analizi yapılması gerekir. Mesajından kastedilen elbette S-400'ler. Çünkü ABD'nin halen programa dönmek isterseniz şartımız S-400'lerin elden çıkarılması noktasında olduğu da vurgulanıyor. İşte bunun maliyet analizi iyi yapılmalı diye vurgulanıyor ama neticede bu konuda savunma makamları esas yetkili deniyor.’’
SAVUNMA AÇISINDAN DURUM NE? F-35 PROGRAMINA DÖNMEK VEYA F-35 ALMAK KONUSUNDA YENİ BİR YOL HARİTASI VAR MI?
Canova, ''Şu aşamada F-35'e dönmek gibi bir yol haritasından söz edilmiyor. Savunma cephesinde de ABD'nin F35 mesajları bölgesel gelişmeler nedeni ile Türkiye ile ilişkileri iyi tutmak adına iyi niyet söylemi olarak okunuyor ama "YPG ile ilişkileri bizim en rahatsız olduğumuz konu" deniyor. Dolayısıyla Ankara'da birinci öncelik terör. Önce bu konuda ABD'nin adım atması beklentisi var bu. ABD’nin en rahatsız olduğu konu başlığı ise S-400 olarak masaya kondu hep, işte şimdi F-35 meselesini ısıtmalarının bir yandan da Ankara'nın PYD-YPG argümanına Karşılık olduğu gibi yorumlar da yapılıyor. Diğer yandan Kaan rakip olarak görülüyor ve tabi Türkiye kendi uçağını yaptıktan sonra dışa bağımlılığı da sona erecek. ABD'nin bu süreci okuduğu için de F-35 söylemini canlandırıyor olabileceğini göz ardı etmemek lazım.’’ İfadelerini kullandı.
Dicle Canova durumu savunma açısından değerlendirdi;
‘’1- Kaan-Kızıl elma ve Anka 3 çalışmaları hızla sürüyor. Kaan'ın 2028'de envantere girmesi planlanıyor. F-16'ların alımı ve mevcutların modernizasyonu da o tarihlere yetişecek Bir de Eurofighter alımı gündemde F-35 alınsa bile 2030'dan önce uçaklar teslim edilemez dolayısıyla bu tabloda çok da anlamlı değil gibi görünüyor. Zaten Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler de bizim önceliğimiz artık Kaan mesajını verdi.
2- Kaan odaklı ilerleme kararı bir başka açıdan da F-35'i artık cazip kılmıyor. Çünkü F-35 programı içinde katkı sağlayan birçok Türk Firması bugün Kaan'ı üretiyor. Yeniden programa dönüş Kaan'ın çalışmalarını zayıflatabilir. Bu nedenle F-35'e üretici olarak dönmek de bu saatten sonra zor mesajı veriliyor
3- ABD’nin S-400 şartı hala masada bunun giderilmesi için hava savunma sistemi üzerinden yeniden görüşmelerin yapılması gerekebilir ama Türkiye Mayıs ayında kendi hava savunma sistemini SİPER-1’i envantere sokuyor 2026 yılında SİPER-2 envantere girecek. Bugün S-400'den vazgeçip Patriot almak istense bile en az 2-3 yıl sonra teslimatın yapılacağı da göz önüne alındığında, hava savunma sistemi için S-400’ler üzerinden şartlı yürütülecek bir süreç şu an için mantıklı bulunmuyor.
Özetle hem diplomatik kaynaklar hem de savunma boyutu açısından baktığımızda Ankara’nın şu an için F-35 almak veya programa dönmekten ziyade önceliği Kaan’ın biran önce envantere girmesi, F-35 konusunda da ödenen paranın bir şekilde iadesinin sağlanması. ABD’den ilişkiler açısından beklentide ise birinci öncelik teröre verilen desteğin kesilmesi.''
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
İsrail, Lübnan ve Gazze'ye bomba yağdırdı
Gözler G20’de! Zirvenin odağında yer alan: Ultra zenginlere vergi…
UNICEF'in sözcüsünden çarpıcı Gazze ve Lübnan açıklaması: Çığlık mı atsam ağlasam mı bilmiyorum!
Scholz, Putin'i aradı, Zelenski tepki gösterdi!
ELON MUSK: Çağın delisi mi, dahisi mi? Hayatı film gibi! Kırılma anı ise...