ABD'de Başkan nasıl seçiliyor? | Video

Amerikan seçimlerinde son düzlüğe girildi. Oy verme işlemi çoktan başladı, adaylar arasında kıyasıya rekabet sürüyor. Peki, Amerika'da Başkan nasıl seçiliyor, sistem nasıl işliyor? Yanıtlar, CNN TÜRK Dış Haberler Muhabiri İrem Koca'nın özel haber dizisinde.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Salgının sekte vurduğu uzun soluklu bir propaganda süreci, parti içi rekabet, atışmalar ve gaflar... Oval ofisteki kudretli koltuk için yarışta son düzlüğe girildi. CNN TÜRK'e konuşan Siyaset Bilimci Mark J. Rozell, "Bu yıl Demokrat aday çoktu. Hepsi zaman içinde elendi. Aday olarak Joe Biden karşımıza çıktı. Cumhuriyetçiler ise başkan Trump ile devam etti. İlginç olan şu ki ABD’de iktidarda olan bir adayı yenmek neredeyse imkansız. 90’lı yıllarda bazı istisnalar gördük ama bu yıl Trump'a meydan okuyan Cumhuriyetçi adayların pek şansı yoktu" değerlendirmesinde bulundu. 

EN FAZLA OY ALAN DEĞİL, 270 DELEGEYİ ALAN KAZANIYOR

Artık adaylar belli, vaatler ortada. Hatta oy verme süreci çoktan başladı. Peki, ABD’de Başkan nasıl seçiliyor? Süreç nasıl işliyor? ABD’de Başkanlık seçimleri her 4 yılda bir kasım ayının ilk pazartesi gününü takip eden salı günü yapılıyor. Halk doğrudan Başkan adayına değil, Seçiciler Kurulu delegelerine oy veriyor. Başkan ve Başkan Yardımcısı, Seçiciler Kurulu tarafından seçiliyor. Bu sistem halkın iradesi ve kongrenin iradesi arasında bir uzlaşma olarak görülüyor.

HANGİ EYALET BELİRLEYİCİ OLUYOR?

Seçici kurulda toplam 538 delege var. Siyasi partiler her eyalette kendi delegelerini seçiyor. Her eyaletin delege sayısı kongredeki üye sayısı ve nüfusu ile orantılı. Kaliforniya 55 delegeyle en etkili eyalet. Teksas 38, New York ise 29 delegeye sahip. Başkent Washington'ın ve Alaska gibi seyrek nüfuslu eyaletlerin sadece 3 delegesi var.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

ABD SEÇİMLERİNDE ZAFERİN ANAHTARI: 270 DELEGE

Halkın attığı oylar önce eyalet çapında sayılıyor. 48 eyalette ve başkent Washington'da çoğunluğu kazanan, o eyaletteki tüm delegeleri alıyor. Maine ve Nebraska ise bu konuda istisna oy oranına göre delege veriyor. Amerikan seçim sistemine göre, kazanmak için önemli olan çok oy almak değil, eyaletleri kazanmak. Zafere giden yolda sihirli sayı 270.

CLINTON NEDEN KAYBETMİŞTİ?

Başkan olmak için en az 270 delegeyi, yani tüm delegelerin yarısından fazlasını kazanmak gerekiyor. Halktan en fazla oyu alıp, seçici kurulu alamayan yarışı kaybediyor. Bu 2016'da, 2000'de ve 1800'lerde yaşandı. 2016 seçimlerinde Demokrat aday Hillary Clinton, Donald Trump'tan 3 milyon daha fazla oy almasına rağmen kaybetti. 2000 seçimlerinde de Al Gore, yarım milyon oy ile George W. Bush'un önündeydi.

2020 seçimlerinde, kongrede de değişiklik olacak. Senato'nun üçte biri ve Temsilciler Meclisi üyelerinin tamamı oylarla belirlenecek.