ABD ile F-16 krizi çözülüyor mu? İrtibat savcısı sessiz sedasız Türkiye'ye geldi
İsveç'in NATO üyeliğine ilişkin onay konusu bir süredir Ankara'nın yürüttüğü diplomasi neticesinde bir sonuca varıyor. Peki, ne oldu da bugün Genel Kurul'a sunuldu ve sonrasında nasıl bir süreç göreceğiz? Perde arkasında ne var? İsveç ve F-16 konusundaki sorun çözülürse, Türkiye-ABD arasında karşılıklı güven yeniden sağlanabilir mi? Bugünden sonra Türkiye ve ABD ayağında nasıl bir takvim olacak? Edindiği kulis bilgilerini aktaran CNN TÜRK Ankara Temsilcisi Dicle Canova, irtibat savcısının sessiz sedasız Türkiye'ye geldiğini söyledi. İşte detaylar...
İSVEÇ İLE TERÖRLE MÜCADELE ADIMLARI
İsveç'in anayasal ve yasal adımları, sözde Kürt Kızılay'ının faaliyetlerini yasaklaması, sokak eylemlerine son dönemde müsamaha göstermemesi ve en önemlisi iki ülke arasında bir irtibat savcısının atanması gibi adımlar Ankara tarafından olumlu karşılandı. İsveç ile hukuku düzlemde bir sorun kalmadı. Bundan sonrasına ilişkin uygulama takip edilecek.
İRTİBAT SAVCISI TÜRKİYE'YE GELDİ
Uygulamada da ilk adımlar atıldı. Edindiğim bilgilere göre aralık ayı içinde iki ülke arasındaki konuları yürütmek üzere atanan irtibat savcısı Ankara'ya geldi. Yanında terör konusunda uzmanlaşmış bir başka savcı daha vardı. Görüştüğüm İsveç'li diplomatik kaynak, terörden dolaylı da olsa kendi ülkelerinin de zarar gördüğünü, İsveç'te de son 1 ay içinde 20 kişinin organize suç örgütleri tarafından öldürüldüğünü, bunların çoğunun uyuşturucu ağı içinde ve PKK ile bağlantılı olduklarını anlattı. İrtibat savcılığı mekanizmasında da öncelikli olarak bu mesele üzerinden hareket edileceğini vurguladı İsveçli diplomatik kaynak.
ARALIK'TA GELEN İRTİBAT SAVCISI ŞUBAT'TA ANKARA'DA
İrtibat savcısı belli aralıklarla Türkiye'ye gelecek. 'Bir sonraki ziyareti şubat ayı olabilir' dedi. İrtibat savcısı karşılıklı işbirliğini derinleştirmek üzere görüşmeler yapacak. İçişleri, polis amirleri, istihbarat ve dışişleri ile temasları olacak.
"İLİŞKİLER ESAS NATO ÜYELİĞİ SONRASI GELİŞECEK"
İsveç'e göre 'İsveç ile Türkiye arasında esas ilişkiler, NATO üyeliği sonrası gelişmeye başlayacak. NATO'nun misyonlarından biri zaten terörle mücadele bu bizim için samimi bir misyon. Uluslararası toplumun bir araya gelmesi gereken bir mücadele. Terörün sınırı ve limiti yok' mesajını veriyorlar.
Hatta 'Türkiye'den sonra PKK'yı 40 yıl önce terörist olarak tanımlayan 2'nci ülke biziz. Olof Palme hükümeti dönemiydi. Yani biz bir sabah uyanıp PKK terör örgütü demedik' diye bu konuyu ciddiye aldıklarını da vurguladılar. İsveç'in PKK'ya ve teröre karşı uygulamadaki kararlılığını da zamanla Türkiye'nin göreceği inancında İsveçli diplomatik kaynaklar.
'2022 yılında terörle mücadele yasası çıkardık. Anayasa değişikliği yaptık, ardından yeni bir yasa daha çıkardık. Bazı kararlar bu yasalara göre verildi ama uygulamanın yaygınlaşması zaman alacak. Sürecin işlemesi emsal kararlarla olacak. Hem yargıda hem polis kanadında mücadele sürüyor' mesajını verdiler.
ABD İLE EŞZAMANLI TAKVİM GÖRÜŞMELERİ
Meselenin bir de ABD boyutu var. 'Siz İsveç'e onay verin, biz de F-16'ları verelim' yaklaşımı nedeni ile bir süredir bu konu Washington ile müzakereye dönüşmüştü. Son 1 ayda özellikle 14 Aralık'ta Biden'ın Erdoğan'ı araması sonrası süreç hızlandı. O görüşmede İsveç'in NATO üyeliği ile F-16 paketinin eşzamanlı şekilde ele alınması üzerinde duruldu.
KARŞILIKLI ÖNERİLER OLDU "GÜVEN" ÜZERİNDEN İLERLENDİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Biden'ın 'Siz bunu Meclis'ten çıkarın, aynı şekilde ben de Kongre'den bunu geçiririm' şeklinde bir ifadesi oldu. 'ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan, eş zamanlı olarak bu süreci işletsin. Eş zamanlı olarak bunu işletirsek, parlamentodan çok daha rahat bir şekilde bizim de geçirme imkânımız olur' dedi. Bu görüşme sonrası İsveç'in NATO üyeliğine ilişkin teklif, Meclis Dışişleri Komisyonu'ndan geçti.
Fidan ve Blinken arasında temas yaşandı. Karşılıklı takvim önerileri dile getirildi. Ve 5 Ocak'ta Blinken'ın İstanbul'da hem Fidan hem Erdoğan ile görüşmesi sonrası nihayetinde bugün Meclis Genel Kurulu'na geliyor. Dışişleri Komisyonu'nda AK Parti, MHP ve CHP kabul oyu vermişti. Meclis Genel Kurulu'ndan da geçmesi bekleniyor. Katılanların bir fazlasının oyu geçmesi için yeterli.
F-16 PAKETİ KONGREYE NE ZAMAN GİDER?
İsveç ve F-16 konusundaki sorun çözülürse Türkiye-ABD arasında karşılıklı güven yeniden sağlanabilir mi? Türkiye ve ABD ayağında nasıl bir takvim göreceğiz? Ankara'da genel yaklaşım 'Bu mesele karşılıklı güveni yeniden kurmak, beraber çalışma pratiğini unutmuş taraflar arasında bir adım olabilir' şeklinde.
Çünkü Türkiye, İsveç ile ilgili tüm prosedürleri tamamladıktan sonra ABD F-16 paketini kongreye sunacak. Dolayısıyla güvene dayalı bir adım atılıyor. İki ülke ilişkilerinin test edileceği bir süreç göreceğiz diyebilirim.
F-16 PAKETİNE KONGRE ONAY VERECEK Mİ?
ABD ayağında nasıl bir takvim göreceğiz? Meclis'ten geçince ABD Başkanı Biden, Kongre'ye F-16 konusunda Türkiye lehine olumlu görüş bildiren bir mektup yollayacak. Ardından Türkiye'de karar Resmi Gazete'de yayımlanacak ve katılım anlaşması ıslak imzalı kabul metni NATO'ya gönderilecek. Yani depozit edilecek.
Ardından ABD Dışişleri Bakanlığı Türkiye'ye F-16 verilmesini içeren mektubu kongreye sunacak, resmi süreci başlatacak. Kongre ayağında bir görüşme veya oylama olmayacak. 15 gün içinde itiraz gelmezse paket kabul edilmiş sayılacak. ABD'de böylesi bir sürecin en son 70 yıl önce olumsuz sonuçlandığı belirtiliyor. Yani o mektup kongreye gitmeden önce teklife ret gelmeyecek bir ortam sağlanıyor. İşte Ankara ABD'nin verdiği sözü tutup tutmayacağını da bu şekilde tartmış olacak. Çünkü F-16 kararı çıkmadan önce İsveç'e onay verecek. Bunu da ABD yönetiminin sunduğu güvenceler üzerinden yapacak. O nedenle Ankara'da bu süreç güven ifadesi üzerinden tanımlanmaya başlandı.
Bir not: İsveç'in NATO'ya üye olması için Macaristan'ın da buna onay vermesi gerekiyor ki Macaristan'da parlamento şubat ayına kadar tatilde ve Macaristan bu süreç için Türkiye'nin pozisyonunu bekleme kararındaydı.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
Hamaney'den dikkat çeken açıklama: İran'ın vekil güce ihtiyacı yok
SON DAKİKA! Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Şam'da Ahmed eş-Şera ile bir araya geldi
ABD, HTŞ lideri Colani'nin Başına Koyduğu '10 Milyon Dolar' Ödülü Kaldırdı
SON DAKİKA! Almanya'daki Noel Pazarı Saldırganının Profili Ezber Bozdu
'Battaniyeli kaplanlar' geri gönderildi: Rejimin çöküşü sırasında Irak’a kaçan Esad'ın askerleri iade edildi