ABD-Çin geriliminin gerçek nedeni ne? Teknoloji mi istihbarat savaşı mı? | Video

Amerikan yönetiminin Çin kaynaklı sosyal medya uygulaması Tik-Tok'a yönelik yasak söylemiyle yeniden gündeme geldi. "Teknoloji Savaşları"nda yeni bir cephe açılmış oldu. Peki, bu savaş, aynı zamanda bir istihbarat mücadelesine mi döndü?

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Apple'a karşı Huawei. Android’e karşı Harmonyos. Facebook'a karşı Tiktok. Bunlar sadece firma değil. Artık iki ülkenin, ABD ve Çin'in temsilcileri durumundalar. Bu savaş sadece teknoloji alanında değil istihbarat açısından da önemli.

Abd’nin Çin’e karşı ticaret açığı 2000 yılında 83.8 milyar dolar iken 2018 yılında 419 milyar dolara çıktı. ABD, Çin’e 120 milyar dolar değerinde ihracat gerçekleştirirken Çin’den 539 milyar dolar değerinde ithalat yaptı. Açık fazlaydı. 5G teknolojisi üzerinden tartışılsa da teknoloji savaşları, dijital dünyanın hemen her alanında ABD ile Çin arasında gerilime yol açtı. Üstelik diğer ülkeler de savaşta reaksiyon gösterme eğilimindeydi.

Çin ve ABD arasında yaşanan ticaret savaşları, veri güvenliği ve finansal teknolojiler alanındaki gelişmeler, ülkelerin teknolojik önlemler almaya ve yabancı teknolojiler konusunda kısıtlamaya gitmelerine neden oldu.

Aslında ilk tartışma ünlü sosyal medya ağı Facebook üzerinden başladı. Facebook, 2016 yılında Donald Trump'ın kazandığı ABD Başkanlık Seçiminde 87 milyon Amerikalının kişisel verilerini şirketlerle paylaştığı gerekçesi ile tarihi bir cezaya çarptırıldı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

ABD Federal Ticaret Komisyonu , Facebook'a 5 milyar dolar para cezası kesti. 2018 yılındaki gelirinin yüzde 9'una denk gelen 5 milyar doları ödemek, 45 milyar dolar nakit rezervi bulunan ve 2019'da aylık 5 milyar dolar gelirin sahibi olan Facebook için acı bir deneyim olsa da zor bir adım olmadı.

Facebook'a aynı zamanda, Avrupa Birliği ve Almanya'dan başka önemli bir platform olan WhatsApp'ın alım satımında yanlış bilgi vermesi ve veri güvenliği konusunda farklı cezalar geldi.

Ama aslında bu cezalar, veri güvenliğinin yani istihbaratın dijital dünyada ne kadar da önemli olduğunu gösteriyordu. Sosyal medyayı elinde bulunduran şirketler, seçim gibi kritik bir süreçte rol alabiliyordu.

Amerika ile Çin arasındaki bu savaşta Avrupa Birliği de rolünü aldı.

ABD'nin Alman otomotiv devi Volswagen'e 16 milyar dolarlık egzoz emisyon ihlali iddiasıyla verdiği cezaya AB'den karşılık geldi. AB, Amerikan teknoloji şirketi Apple'a rekabet ihlali ve az vergi ödediği gerekçesiyle 13 milyar Euro ceza kesti. AB'nin internet arama motoru Google'a yönelik cezası ise, 4.3 milyar euro idi.

Son dönemde ise, ön plana çıkan kavga Çinli telefon şirketi Huawei üzerindendi. Huawei 2019 yılında Apple’dan daha fazla akıllı cihaz sattı. Küresel akıllı cihaz pazarında, Huawei %16, Apple %13 pazar payına sahipti.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

ABD Yönetimi, cihaz pazarında Huawei’nin önünü kesmek için harekete geçti. Amerikan şirketlerinin verdiği mal ve hizmet desteğini engelledi. İlk aşamada Google, Huawei’nin Android lisansını iptal etti. Servis desteğini de kesti. Yeni Huawei cihazlarında GMail, YouTube, Google haritalar, Google play olmasın baskısı yapıldı.

Aynı dönemde Huawei'nin kurucusunun kızı ve aynı zamada şirketin CFO’su Kanada’da tutuklandı. Sebep Huawei’nin ABD’nin İran’a yönelik uyguladığı amborgoları delmesi dendi.

Amerika ile Çin arasındaki teknolojik güvensizlik, yani istihbarat toplandığı iddiası son olarak TikTok konusuyla gündeme geldi.

ABD'den Çin tabanlı sosyal medya uygulamalarının yasaklanabileceği yönünde bir işaret geldi. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, bir televizyon kanalında Çin kaynaklı sosyal medya uygulamalarını hedef aldı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Röportajda Pompeo'ya "İnsanlar bu uygulamaları indirmeli mi?" diye soruldu.

Dijital para anlamında da ABD ile Çin arasında gerilim var. Ama teknoloji yani istihbarat savaşının asıl gündemine gelince, gündemde 5G var. 5G teknolojisi konusunda Çin çok daha önde gidiyor. 4.5 G’den çok hızlı ve verimli olacak 5G teknolojisi ile iletişim çok hızlanacak.

Üretimde Çin’in gerisine düşen ABD, Çin’in bu teknoloji sayesinde daha da öne çıkacağı bir rekabeti önlemeye, önleyemediği yerde de geciktirmeye çabalıyor.

Çin, 1.4 milyarlık nüfusunu yüz tanıma teknolojisi ile çok yakından izleyebiliyor. Vatandaşlarını “Like” benzeri notlamaya bile başlamış durumda. Tatil sezonlarında notları yüksek “İyi vatandaşlar” öncelikli olarak bilet bulabilirken, notları düşük olanlar bilet dahi “bulamıyorlar”. Yani aslında bu teknolojilerle herkes takip edilebiliyor

Teknoloji savaşları istihbarat açısından çok önemli. ABD yönetimi, Çinli şirketlerin ulusal güvenliği tehdit ettiğini söylüyor. Çinlilerin Amerikan şirketlerinin ticari sırlarını çaldığını savunuyor. Dünya, yeni dönemde, yeni teknolojik, ticari ve istihbari soğuk savaşa tanıklık ediyor.