SON DAKİKA ZİRAİ DON: Zirai Don Olan İller Hangileri? Zirai Don Nedir, Neden Olur? Örtü Altı Meyvecilik Nedir?

Zirai don haberleri gündemdeki yerini koruyor. Ülkemizin doğu kesimindeki ani hava değişimleri birçok ilde zirai don yaşanmasına neden oldu. Başta kayısı olmak üzere üzüm, incir, elma, erik, kiraz, vişne, fındık, ceviz, badem, şeftali, Trabzon hurması bu yıl zirai dondan etkilenen ürünler arasında yer alıyor. Çiftçiyi ve üretimi zora sokacak don olayının ardından Kabine Toplantısı sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı ve zirai don sigortası olmayan çiftçilerin harcamalarının hasar oranına göre karşılanması için Tarım Bakanlığı'nın çalışma başlattığını söyledi. Konuyla ilgili Bakan Yumaklı'dan da açıklama geldi. Peki, zirai don nedir, neden olur? Zirai don olan iller hangileri? Örtü altı meyvecilik nedir?

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Zirai don ile ilgili alınacak önlemler yakından takip ediliyor. Yurt genelinde yaşanan hava değişiklikleri ve ani soğumalar nedeniyle hem iç piyasada satılan hem de ihracatı yapılan ürünlerin bazılarında zirai don yaşandı. Bakan Yumaklı, hava sıcaklıklarındaki düşüşler sonucu don, kar, dolu olaylarıyla karşı karşıya kalındığına işaret etti. Yumaklı ek olarak "Zirai don sigortası olmayan ancak Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı üreticilerimizin zarar gören mahsullerinin üretimi için yaptıkları harcamaları, hasarı oranında karşılayacağız" ifadelerini kullandı.  Toplamda 36 ilde zirai dondan pek çok tarım ürünü etkilendi.  İşte zirai don detayları...

ZİRAİ DON NEDİR, NEDEN OLUR?

Zirai don, tarımsal üretimde büyük kayıplara yol açabilen, ani sıcaklık düşüşleri sonucu bitki dokularında buz kristallerinin oluşmasıyla meydana gelen bir doğa olayıdır. Özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında sıkça karşılaşılan zirai don, çiçeklenme dönemindeki meyve ağaçlarından, yeni filizlenen sebzelere kadar birçok ürünü olumsuz etkileyebilir. Bu durum, hem çiftçilerimizin emeklerinin boşa gitmesine hem de ülke ekonomisine ciddi zararlar verebilir.

Özellikle belirli bir yerin soğuk ve kuru bir polar hava kütlesi tarafından doldurulması, havanın açık ve sakin olması, atmosferin su buharı oranının düşük olması, karasal bir sıcaklık rejimi don için elverişli koşulları oluştururlar.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Don oluşumunda önemli faktörlerden biri de topografik yapıdır. Yükseklerde soğuyan ve ağırlaşan hava, yer yer çukur alanlarda toplanarak bu kısımların don tarafından etkilenmesine neden olur.

Hava sıcaklıklarındaki ani düşüşün yol açtığı zirai don ülke genelinde birçok üründe ciddi kayıplara yol açtı. Cumhurbaşkanı Erdoğan hububat, baklagiller ve yağlı tohumlarda yurt içi gıda arzını olumsuz etkileyecek bir risk olmadığını söyledi. Ancak -17 dereceye düşen sıcaklıklardan dolayı belli bölgelerde kayısı, üzüm, elma, şeftali, nektarin gibi meyve gruplarında farklı derecelerde hasar meydana geldiği açıklandı.

ZİRAİ DON OLAN İLLER HANGİLERİ?

Başta kayısı olmak üzere üzüm, incir, elma, erik, kiraz, vişne, fındık, ceviz, badem, şeftali, Trabzon hurması bu yıl zirai dondan etkilenen ürünler arasında yer alıyor.

Malatya, Elazığ, Manisa, İzmir, Uşak, Denizli, Bursa, Eskişehir, Bilecik, Çanakkale, Yalova, Tekirdağ, Niğde, Karaman, Aksaray, Konya, Kırşehir, Sakarya, Karabük, Düzce, Bolu, Trabzon, Ordu, Rize, Giresun, Kahramanmaraş, Adıyaman, Erzincan, Erzurum, Tunceli, Amasya, Tokat, Çankırı, Çorum, Kastamonu ve Samsun zirai dondan etkilenen iller olarak açıklandı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

ÖRTÜ ALTI MEYVECİLİK NEDİR?

Örtü altı meyvecilik, genel anlamda dış iklim koşullarının etkisini azaltarak veya tamamen ortadan kaldırarak, özel olarak oluşturulmuş kapalı veya yarı kapalı sistemler içerisinde meyve yetiştiriciliğinin yapılmasıdır. Bu sistemler genellikle seralar, tüneller veya diğer örtü materyalleri ile oluşturulur. Örtü altı meyveciliğin amacı normalde yetişme dönemi dışında olan meyvelerin üretilmesini sağlamaktır.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

ÇİFTÇİLERİMİZ ZİRAİ DONA KARŞI HANGİ ÖNLEMLERİ ALABİLİR?

Zirai don riskine karşı alınabilecek çeşitli önlemler bulunmaktadır. Bu önlemler, donun şiddetine, ürünün türüne ve yetiştirme koşullarına göre farklılık gösterebilir:

Aktif Koruma Yöntemleri:

Dumanlama: Özellikle küçük alanlarda etkili olan bu yöntemde, nemli organik materyaller yakılarak yoğun bir duman tabakası oluşturulur. Bu duman tabakası, radyasyon soğumasını azaltarak bitkilerin ısı kaybını engeller.

Rüzgar Makineleri: Büyük alanlarda kullanılan bu makineler, yüzeye yakın soğuk havayı yukarıdaki daha sıcak havayla karıştırarak sıcaklık düşüşünü engeller.

Su Püskürtme (Yağmurlama): Don öncesinde bitkilerin üzerine su püskürtülerek buz tabakası oluşturulur. Suyun donarken açığa çıkardığı gizli ısı, bitki dokularının sıcaklığını donma noktasının üzerinde tutar. Bu yöntem özellikle çiçeklenme dönemindeki meyve ağaçlarında etkilidir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Sera ve Örtü Altı Yetiştiriciliği: Kontrollü ortam sağlayan seralar ve örtü altı sistemleri, bitkileri doğrudan don etkisinden korur.

Isıtma: Özellikle seralarda ve küçük alanlarda, elektrikli ısıtıcılar veya sobalar kullanılarak ortam sıcaklığı yükseltilebilir.

Pasif Koruma Yöntemleri:

Doğru Tür ve Çeşit Seçimi: Bölgenin iklim koşullarına uygun, dona karşı daha dayanıklı tür ve çeşitlerin seçilmesi önemlidir.

Uygun Ekim ve Dikim Zamanı: Bitkilerin don riskinin en düşük olduğu dönemlerde ekilmesi veya dikilmesi, don zararını azaltabilir.

Toprak İşleme ve Gübreleme: Sağlıklı ve dengeli beslenen bitkiler, dona karşı daha dirençli olabilir. Uygun toprak işleme yöntemleriyle toprağın ısı tutma kapasitesi artırılabilir.

Malçlama: Toprak yüzeyinin organik materyallerle örtülmesi, toprak sıcaklığını dengede tutmaya yardımcı olabilir.

Budama: Doğru budama teknikleriyle bitkilerin hava sirkülasyonu artırılarak don riski azaltılabilir.