Türkiye'nin büyük depremleri

Marmara bugüne depremle uyandı. Yalova'da 4.1 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Uzmanlar bu depremin Büyük İstanbul Depreminin öncüsü olmadığı görüşünde. Fakat İstanbul için büyük bir depremin beklendiği bilinen bir gerçek. Türkiye nüfusunun % 60'a yakını, faal olan ve zarar verebilen deprem alanları üzerinde yerleşmiş vaziyette.Bu nedenle de yaşanan depremlerde çok can kaybettik. İşte Türkiye'nin yaşadığı büyük depremler... Osmanlı döneminde ilk büyük deprem Marmara Denizinde Adalar yakınlarında 10 Eylül 1509 yılında meydana gelmiştir. Depremin büyüklüğü ve meydana getirdiği ağır hasar sebebiyle halk arasında Kıyamet-i Suğra (Küçük Kıyamet) olarak adlandırılmıştır.İstanbul ve civar şehirlerin 40 gün boyunca sallandığı edinilen bilgiler arasındadır. Halk kapalı mekanları terk edip günlerce bağ, bahçe ve sokak gibi açık yerlerde konaklamıştır.Depremde 160.000 nüfusa ve 35.000 yerleşim birimine sahip olan İstanbulda aralarında Osmanlı hanedanından kişilerin de bulunduğu 130.000 kişi ölmüş 1070 ev tamamen yıkılmıştır. İstanbul ve çevresinde meydana gelen deprem büyük hasarlara yol açmıştır. İstanbul ve çevresi büyük zarar görmüştür. Çok sayıda binanın yıkılmasının yanında Mihrimah Sultan Camiinin ve birçok medresenin kubbelerinde çökmeler meydana gelmiştir. Camiler ve hamamlar yıkılmış, Yedikule ile Ahırkapı arasındaki sur ve burçlarda da hasarlar meydana gelmiştir. Bu depremin büyük hasarlara yol açtığı yerlerden biri de İzmittir Osmanlı tarihinin ağır hasar bırakan depremlerinden biri de 22 Mayıs 1766 da meydana geldi. İki dakika boyunca devam eden depremde, ahşap ve kargî pek çok yapı yıkıldı. Çok sayıda insan hayatını kaybetti. Depremi takip eden artçı depremler de 3 ay kadar devam etti. Fatih Sultan Mehmedin yaptırığı Fatih Camii tamamen yıkıldı.Yaşanılan bu deprem İstanbulun geçirdiği en ağır depremlerden biri olarak kayıtlara geçmiştir. Kapalıçarşı, Surlar, Baruthane, Saraçhane, Tophane, Yeniçeri kışlaları ve birçok caminin yıkılmasının yanında Topkapı Sarayındaki zaiyat da bu depremin bıraktığı hasarlardandır. Osmanlı döneminde meydana gelen son büyük deprem 10 Temmuz 1894 tarihinde gerçekleşti. Geniş bir alanda hissedilen ve yine büyük zararlara yol açan deprem Büyük hareket-i arz adıyla tarihe geçti. Eminönü ve Fatih viraneye dönmüş, camiler ve minareler yıkılmıştır. En çok zarar Kapalıçarşıda meydana gelmiş, tüm yapı yıkılmıştır. Bu depremde en fazla etkilenen yerlerden biri de Yalova ve Adapazarıdır. Türkiye tarihinin en ciddi deprem felaketi olarak tarihe geçen bu deprem Erzincanda meydana gelmiştir. Yaklaşık 33.000 kişi depremde hayatını kaybetmiş, 100.000 kişi de yaralanmıştır. 116.000 civarında binanın yıkıldığı bilinen Erzincan depremi dünyada meydana gelen büyük depremlerden biri olarak sayılmaktadır. Samsunun Ladik ilçesi yakınlarında 26 Kasım 1943te meydana gelen 7.6 şiddetindeki deprem geniş bir alanı etkilemiş, doğuda Taşovadan, batıda Ilgaza kadar uzanan kasaba ve köylerde hissedilmiştir. Büyük kayıpların olduğu bu depremde de 2300e yakın insan yaşamını yitirmiş 5.000 kişi yaralanmış ve binaların yüzde 75i yıkılmıştır. Muşun Varto ilçesinde 19 Ağustos 1966 yılında meydana gelen deprem Türkiye tarihinin büyük hasarlara yol açan depremlerinden bir tanesidir. Aynı yıl içinde Vartoda iki ayrı deprem meydana gelmiştir.İlk deprem 7 Mart tarihinde gerçekleşti. Bu deprem 14 kişinin ölümüyle ve 75 kişinin yaralanmasıyla sonuçlandı. İkinci deprem 19 Ağustosda meydana geldi. Asıl hasar bırakan ve yıkıcı olan deprem ikinci depremdi. 2400e yakın ölü ve 1500e yakın yaralı olduğu bilinmektedir. Vanın Muradiye ilçesinde meydana gelen depremdir. Depremde enkaz altında ölenlerin yanı sıra -17 dereceleri bulan hava sıcaklığı sonucunda donarak ölümler de meydana gelmiştir. Hava şartları kötü olduğundan, yağmur ve kar yağışları da meydana gelmiş ve yardım çalışmalarını oldukça kötü etkilemiştir.Bölgenin 1939 Erzincan depreminden sonra yaşadığı en şiddetli deprem olarak bilinir. 4.000e yakın insan ölmüş , 500e yakın insan yaralanmış ve 10.000 e yakın bina hasar almıştır. 17 Ağustos 1999 sabahı 03:02de gerçekleşen, Kocaeli/Gölcük merkezli depremdir. Büyük çapta can ve mal kaybının yaşandığı son dönemlerde yaşanan en şiddetli depremdir. 17 Ağustos depremi tüm Marmara Bölgesinde, Ankaradan İzmire kadar geniş bir alanda hissedildi.Resmi raporlara göre 18.000e yakın kişinin öldüğü, 25.000e yakın kişinin de yaralandığı bilinmektedir. Resmi olmayan bilgilere göre 50.000 ölüm ve 100.000 civarında yaralı olduğu söylenmektedir. Deprem gerek büyüklük gerekse verdiği hasar bakımından son yüzyılın en büyük depremlerinden biridir. Vanın Tabanlı ilçesi merkezli olarak 2011 yılında meydana gelen depremdir. bu depremden yaklaşık iki hafta sonra Van-Edremit merkezli bir deprem de aynı öncü depremi gibi şiddetli şekilde Van ve ilçelerinde hissedilmiştir. Bu iki depremde 700e yakın insan hayatını kaybetmiş, yaklaşık 2.000 kişi de yaralanmıştır.Deprem nedeniyle paniğe kapılan birçok insan kenti terketmiş ve çevre okullarda öğretime belirli bir süre ara verilmiştir. Yaklaşık iki buçuk ay sonra açılan okulların ardından yerel halkın yaşamı normale dönmeye başlamıştır.