Türkiye tam 3 metre hareket etti: Bunun adı 'Kozmik Felaket'!

Uzmanlar 10 ili yerle bir eden depremlerin ivmesinin, yerçekimi ivmesinin 2 katı büyüklüğünde olduğunu söyledi. Bu yıkıcı etkinin anormal büyük olduğuna dikkat çeken uzmanlar, Pazarcıkta böyle bir deprem 1500de oldu. O zaman kozmik afet denmişti. Bu depremler de tam anlamıyla öyle. 500 yıldır stres biriken fay parçaları kırıldı yorumunu yaptı...İtalyan Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsünün (INGV) başkanı Carlo Doglioni, depremle ilgili İtalyan gazetesi Corriere della Seraya konuştu. Fay hattının bulunduğu Anadolu levhasının, Arap levhasına göre kuzeydoğu-güneybatı yönünde en az üç metre hareket ettiğini düşündüklerini belirten İtalyan bilim insanı bu hareketin sadece 30-40 saniyede gerçekleştiğine dikkati çekti. Bölgede tarih boyunca sismik hareketliliğin çok yüksek olduğunun altını çizen İtalyan bilim insanı, Sanki Türkiye hareket etti ifadesini kullandı. Bilim Akademisi Üyesi ve Yer Bilimci Prof. Dr. NACİ GÖRÜR, hem 2020deki Elazığ depremi hem de 2022deki Zonguldak depreminin ardından Kahramanmaraş bölgesindeki olası depremlere dikkat çekmişti. Görür, Pazarcıktaki depremin ardından da sosyal medya hesabından, Bu depremin gelmekte olduğunu yerbilimciler olarak söyleye söyleye, yaza yaza dilimizde tüy bitti. Hiç kimse ne diyorsunuz diye tepki bile vermedi açıklaması yaptı. Görür 3 Şubat 2023te Osmaniyede meydana gelen 4.2lik depremin ardından sosyal medyadan, Deprem Doğu Anadolu Fay Zonunda. Bu zonun Çelikhan-Erkenek-Maraş kesiminden endişe ediyoruz. Bu kesimi NE ucundan 2020 Elazığ depremi yükledi. Bu deprem de küçük de olsa SW ucundan zorladı. Bu uçta son deprem 1998 Adana Depremi mesajını paylaşmıştı. Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi, Afet Yönetimi Uzmanı Doç. Dr. Bülent Özmen: Doğu Anadolu fayı üzerinde saatler mertebesinde aralıklarla iki büyük depremin yaşanması, pek görülen bir durum değil. Deprem fırtınası şeklinde, çok çok az rastlanacak bir olayı yaşadık. Türkiyede deprem üretme potansiyeli olan 550 diri fay var. Ne zaman hangisinin kırılacağını bilmiyoruz. Bu deprem Pötürge segmentinin sağ ve solundaki fayları etkiledi. Hatay ve Elazığa doğru uzanan fayı tetikledi; bunlar haricinde olan fayları tetiklemez. Yani İstanbul ve çevresi Kuzey Anadolu fayı üzerinde, bu depremin o fayları tetiklemesi söz konusu değil. Gazi Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi Kurucu Başkanı Prof. Dr. Süleyman Pampal: Pazarcık Depremi, 1999 yılındaki Gölcük depreminden daha büyük. Yaklaşık olarak 1 buçuk dakika sürdüğü bilgisi var. Gölcük ise 42-43 saniye arasındaydı. Bu deprem daha büyük, daha yıkıcı, daha uzun süreli bir deprem. Yıllardır uyarıyoruz. Bölgede 1530 yılında meydana gelen depremde 200 ile 300 bin civarı insanın can kaybı yaşadığına dair bilgiler var. Bunu yazan tarihçi olayı kozmik felaket olarak adlandırmış. 1820 yılında ise yine Hatay civarından benzer bir deprem olmuş. Burası 3 levhanın (Arap, Afrika ve Anadolu) kesiştiği yer. Ülkenin en tehlike fayı. Kuzeyden başladı kırılmaya ve güneye doğru gidiyor. Kahramanmaraşta deprem danışma kurulu bir arkadaşımız ivme değerleri gönderdi. İvme değeri olarak 2G bilgisini verdi. Bu çok nadirdir. Yani deprem ivmesi yerçekimi ivmesinin 2 katı. Bu yıkıcı etkinin anormal büyük olduğu anlamına gelir ve bu durum yönetmelikteki beklenen ivme değerlerini çok aşmış. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir: İlk deprem 1939 yılında 7.9 büyüklüğünde Erzincanda yaşanmıştı. O günkü depremde, 52 saniyede 33 bin kişi can vermiş-ti. Bu deprem, Doğu Anadolu Fayının güney kolları üzerinde, Malatya ile Hatay arasındaki fay parçalarının kırılması sonucu gerçekleşmiş olmalı. Depremin geliştiği Doğu Anadolu Fayı, Türkiyenin 2nci büyük fayı. Bu fay boyunca son deprem, 2 yıl önce Elazığ-Sivrice merkezli 6.8 büyüklüğünde gerçekleşmişti. Bugünkü depremin olduğu bölgede 500 yıldır stres biriktiren fay parçaları kırıldı. Bu fayların deprem üretme aralığı da 400-500 yıl olduğundan bilimsel anlamda bu büyüklükte bir deprem bekleniyordu. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) eski öğretim üyesi Prof. Dr. Osman Bektaş: Bu depremler yüzeyde yıkıcılığa sebebiyet verdiği gibi yer altında da enerji dağılımına neden olup çevre illerdeki fayları tetikleyecek. Bu tetikleme bazı faylarda olabilecek olan depremi öne alacak ya da erteleyecek. 1960lı yıllardan itibaren Doğu Anadoludan güneye doğru bir sismik göç, bir enerji göçü vardı. Doğu Anadolunun depremselliğini kontrol eden 3 tane ana fay var. Kuzey Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bindirme Fayı. Şimdi bu 3 fay üzerinde 1960lı yıllarda Vartoda başlayan depremsellik güneye doğru, Kuzey Anadolu Fayı üzerinden, Doğu Anadolu Fayına, oradan bindirme fayına ve tekrar Doğu Anadolu Fayına geçiyor. Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Başkanı Prof. Dr. Fadime Sertçelik: Depremler çok geniş bir alanda etki yarattı. Ana şokla birlikte Doğu Anadolu Fayı üzerinde 150 kilometreye yakın bir kırık oluştu. 300 kilometreye yakın bir hat boyunca artçılar devam ediyor. İlk ana kırığın olduğu yerin dışında da muhtemelen bölgedeki farklı faylar da harekete geçti. Depremin meydana geldiği yer ilginç, çünkü yolların birleştiği bir kavşak var. Bu depremin meydana geldiği yer de hem Maraşta iki kola ayrılan Doğu Anadolu Fayının hem de o bölgede yer alan Ölüdeniz Fayının her birinin kesiştiği yer gibi görünüyor. Bu faylar arasında 2 kilometrelik bir aralık var. Dolayısıyla buraya denk gelen bir yerde ilk deprem meydana geldi. Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şeref Barış: Hiçbir yerbilimci bu kadar büyük bir deprem beklemiyordu. 7.7 moment büyüklüğüne sahip bir deprem ancak iki fayın kırılmasıyla olur. 7.7nin bu enerjiyi yeterince karşılayamayacağı düşüncesindeyim. Daha büyük olma ihtimali var. 7den büyük bir depremin artçı depremleri en az 2 yıl sürer. Şimdi ilk anlarda 3 tane 6dan büyük artçı depremin olması, önemli bir avantaj. Bugüne kadar beni şaşırtan diğer olaylardan bir tanesi de şu, Türkiyede son 123 yılda olmuş bütün büyük depremlerin en büyük artçısı 6.3tü. Ama bu depremde en büyük artçı 6.6 oldu. Altınbaş Üniversitesinden Deprem Mühendisliği Uzmanı Prof. Dr. Zeki Hasgür: 2020 Elazığdaki deprem Doğu Anadolu Fayı olarak adlandırılan sol, yanal atımlı fayda gerçekleşti. Bugün yaşanan depreme sebep oldu. Bu fay, İskenderun Körfezinden geçerek güneyde Lut Gölüne uzanır. Bunun üzerinde de önemli depremler bekliyorduk. Her ne kadar Elazığ, Kuzey Anadolu Fayının kavşak bölgelerine yakın olsa da güneyde, Hatay ve İskenderun bölgesinde de deprem olacağını 2 sene önce İzmir Depremi sonrasında değerlendirmemde belirtmiştim. Bu bölgede geçmişte de küçük depremler oldu ama İskenderun ve Hataya bağlı büyük bir deprem gerçekleşmemişti. Dolayısıyla bu bölgedeki hareketlenme ve etkileşim devam edecek.Kaynak: Hürriyet / Ali Rıza AKBULUT - Emin Mert KIRARSLAN - Burcu PURTUL UÇAR - Aysel ALP - Selçuk BÖKE