Türkiye, Sputnik V aşısını kullanmaya başlayacak! İşte 5 maddede Sputnik V aşısı

Dünya koronavirüsle mücadeleyi sürdürürken Türkiye, Sputnik V aşısını kullanmaya başlayacağını duyurdu. Dünyada virüse karşı ilk geliştirilen aşı olan ancak aceleye getirildiği gerekçesiyle güvenilir bulunmayan Sputnik Vyi EMA incelemeye alırken birçok AB ülkesi de onay bekliyor. Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. İsmail Balık, faz-3 ön sonuçlarına göre güvenilir bulunan Sputnik V aşısını Hürriyete anlattı. (Meltem Özgenç/Hürriyet)1) EN YAYGINLARINDANSputnik üretildiği ülkede, ilk kullanım izni alıp kullanıma giren aşılardan bir tanesiydi. Ama Rusya faz-3 çalışmalarını ön sonuçlarını geç yayınladığı için bu durum Avrupa ülkeleri tarafından ticari ve politik nedenlerle bahane edildi. Rusya şeffaf olmamakla suçlandı. Aşı ile ilgili soru işareti doğuracak şekilde davranıldı. Türkiye de beklemeyi tercih etti. Geldiğimiz noktada ise aşı pek çok ülke tarafından onaylandı ve başta Rusyada olmak üzere en yaygın kullanılan aşılardan bir tanesi. 2) GÜVENLİ VE UCUZLancet dergisinde aşının faz-3 verileri yayınlandı, başarısı somut olarak da gösterilmiş oldu. Lancette yayımlanan faz-3 sonuçlarına göre, aşı 16 bin 501 sağlıklı erişkin gönüllüde denendi ve 5 bin 746 gönüllü plasebo grubunda yer aldı. Bu çalışmaya göre, aşı ve plasebo grubunda yer alan gönüllülerde ciddi yan etki saptanmadı ve aşı güvenli bulundu. Fiyatının da ucuz olması nedeniyle tüm dünyada tavır değişikliği oluştu diye düşünüyorum. 3) ÜRETİM YAPABİLİRİZDünyada çok ciddi bir aşı ihtiyacı var ama bunu hızla karşılayabilecek üretim kapasitesi yok. Belli başlı aşı üreticisi ülkelere Türkiye gibi potansiyeli olan başka ülkelerin de üretim desteği ile katkı vermesi çok yerinde olacaktır. Bu tip teknoloji paylaşımı hem bunu yapan Batı ülkelerine örnek olacak, hem de bizim yerli ilaç sanayimize, hızla aşı üretebilme kapasitesi kazandıracaktır. Bundan hem Türkiye hem de Rusya ekonomik kazanç sağlayacaktır. 4) ÇEŞİTLİLİK ARTACAKMuhtemelen ihtiyacımızın fazlası aşıyı Rusya ile birlikte diğer ülkelere satma şansına sahip olabileceğiz. Bu aşı tipi, çok hızla üretimi yapılabilen ve düşük maliyetli aşı tiplerinden biri olduğu için aşı giderimizde azalmaya da etki yapacaktır. En önemlisi de aşı tedarikinde ciddi sorunlar yaşanan bu süreçte bizim de aşı çeşitliliğimizi artırmak, salgından en erken çıkan ülkelerden biri olma imkânını sağlayacaktır. 5) ÖLÜMCÜL ETKİ ÖNLENİRİngiliz varyantına karşı etkili bir aşı. Bu kapsamda, her ne kadar Sputnik Vin diğer varyant virüslere etkili olduğunu kanıtlamış bilimsel bir veri olmasa da aşının COVID-19un ölümcül etkilerini önleyebileceği öngörülebilir. KURTARICI OLUR MU?Sağlık Bakanı Fahrettin Kocanın Çok yakında Sputnik V aşısının devreye gireceğini söylemesinin ardından gözler bu aşıya çevrildi. İngilterede geliştirilen Oxford/AstraZeneca ve Belçikanın Janssen aşısına benzer şekilde koronavirüsün küçük bir parçasını vücuda taşımak için zararsız hale getirilen grip virüsünü kullanan Sputnik V, ülkelerin aşı tedariğinde zorlandığı bir ortamda önemli bir alternatif olarak duruyor. Çok düşük sıcaklıkta saklama zorunluluğu bulunmadığı için dağıtımı daha kolay olan ve rakiplerine kıyasla 10 dolarlık etiketiyle görece ucuz olan aşıya dünya çapında 57 ülke kullanım onayı verdi. Son olarak Mısır, yılda 40 milyon dozluk üretim için Rusya ile anlaşmaya vardı. Almanya ve Fransa, Rusya ile ortak üretim konusunda liderler düzeyinde girişimde bulunurken, aşılama hızını arttırmak isteyen pek çok AB ülkesi sipariş için Avrupa İlaç İdaresinin (EMA) onayını bekliyor. Almanya onay çıkması halinde 30 milyon doz Rus aşısı almak istediğini ilan etti. TÜRKİYE GÜNDEMİNDEKİ 3 AŞI VE ÖZELLİKLERİCOVID-19 gibi viral etkenler nedeniyle ortaya çıkan enfeksiyon hastalıklarının önlenmesinde canlı attenue (hastalık yapıcılığı zayıflatılmış) aşılar, inaktive-ölü aşılar, alt ünite aşıları, DNA/RNA aşıları ve Sputnik V gibi sentetik vektör aşılar kullanılabiliyor. Sinovac gibi inaktif aşılar, mikroorganizmanın tamamının çeşitli yöntemlerle öldürülerek kişiye verilmesi sonucu immünite sağlar. İnaktif aşılama, geleneksel bir yöntem olup diğer yöntemlerle kıyaslandığında üretilmeleri daha zor ve zaman alıcı olmakla birlikte güvenilirdir ve 2-8° Cde saklanabilir. Pfizer-BioNTech gibi mRNA aşıları, kas hücreleri içerisine verilen virüse ait genetik materyalin insan hücreleri tarafından kodlanması sonucunda oluşan proteinlere karşı gelişen immün yanıtla bağışıklık sağlarlar. Bu aşıların en büyük dezavantajı saklama koşullarının güç olmasıdır. Sputnik V aşısı viral vektör aşı teknolojisi ile üretilmiştir. Sputnik V, COVID-19a neden olan SARS-CoV-2 antijenlerinin adenovirus üzerine eklenmesi sonucu üretilir. Burada vektör olan adenovirus güçsüzleştirildiğinden insanlarda hastalık yapmazlar. Aşının üretim maliyetinin az olması ve 2-8° Cde saklanabilmesi en önemli avantajlarıdır.