Trump anlaşmayı iptal etti, birçok ülke tepki gösterdi

Başkan Trump'ın İran ile nükleer anlaşmadan ayrılacağı ve yaptırımların yeniden uygulanacağına ilişkin kararına birçok ülkeden tepki geldi. AB, NATO ve BM nükleer anlaşmanın korunmasından yana görüş bildirirken, İngiltere, Almanya ve Fransa başbakanları çekilme kararıyla ilgili ortak bildiri yayımladı. İşte Trump'ın çekilme kararı sonrası ülkelerin verdiği tepkiler.Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Donald Tusk, kararın Trump tarafından duyurulmasının hemen ardından ilk değerlendirme yapanlardan oldu. Sosyal medya hesabından bir mesaj paylaşan Tusk, ABD Başkanı Donald Trump'ın İran nükleer anlaşması ve ticarete ilişkin politikalarına karşı AB birlik içinde hareket edecek. ifadesini kullandı. AB liderlerinin 17 Mayıs'ta Bulgaristan'ın başkenti Sofya'da bir araya geleceğini hatırlatan Tusk, İran nükleer anlaşması ve ticaret konularının zirvede gündeme geleceği bilgisini paylaştı. AB Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini de İtalya'nın başkenti Roma'daki Avrupa Komisyonu Temsilciliği'nde düzenlediği basın toplantısında ABD Başkanı Donald Trump'ın İranla nükleer anlaşmadan çekilmesi açıklamasını esefle karşıladıklarını belirtti. Mogherini, İran'a hitaben Taahhütlerinize bağlı kalın, biz de kendi taahhütlerimize bağlı kalacağız. Hep birlikte, uluslararası toplum olarak nükleer anlaşmayı koruyacağız ifadelerini kullandı. İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, Twitterdan yayımladığı mesajda, ABDnin İran nükleer anlaşmasından çekilmesinden derin üzüntü duyuyorum. ifadesine yer verdi. İngiltere, Kapsamlı Ortak Eylem Planı'na (JCPOA) kuvvetle bağlı olmayı sürdürüyor. ifadesini kullanan Johnson, ülkesinin Almanya, Fransa ve diğer ortakları ile bu anlaşmayı korumak için çalışacağını kaydetti. İngiltere Başbakanlığından yapılan yazılı açıklamada ise Başbakan Theresa May'in Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Macron ile bu akşam bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiği bildirildi. Açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump'ın İran açıklamasını görüşen liderlerin, İran nükleer anlaşmasına bağlılıklarını sürdürme konusunda görüş birliğine vardığı kaydedildi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da sosyal medya hesabından paylaştığı mesajda, Fransa, İngiltere ve Almanya Trump'ın İran nükleer anlaşmasından çekilme kararından dolayı üzüntü duyuyor. Nükleer silahların yayılmasını engelleme sistemi tehlike altında ifadesini kullandı. İngiltere, Fransa ve Almanya, ABDnin İran nükleer anlaşmasından çekilmesine ilişkin ortak bildiri yayımlayarak, anlaşmanın ortak güvenlikleri için önemini koruduğunu açıkladı. İngiltere Başbakanı Theresa May, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron, ABD Başkanı Donald Trumpın ülkesini İran nükleer anlaşmasından çekmesine ilişkin ortak bildiri yayımladı. Fransa, Almanya ve İngiltere liderleri Başkan Trumpın ABDyi Kapsamlı Ortak Eylem Planı'ndan (JCPOA) çekme kararını üzüntü ve kaygıyla not ediyor ifadesi kullanılan bildiride, Hep birlikte biz JCPOAya devam eden bağlılığımızı vurguluyoruz. Bu anlaşma ortak güvenliğimiz için önemini koruyor. değerlendirmesinde bulunuldu. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres de yazılı bir açıklama yaparak, ABD'nin İran nükleer anlaşmasından çekilmesi ve yaptırımları yeniden uygulamaya koymaya başlayacak olmasından derin endişe duyduğunu belirtti. Anlaşmanın taraflarına taahhütlerini yerine getirme ve tüm üye devletlere de nükleer anlaşmaya destek verme çağrısında bulunan Guterres, İran ile varılan nükleer anlaşmanın nükleer silahsızlanma ve diplomaside büyük başarı olduğunu ve uluslararası barış ve güvenliğe katkı sağladığını vurguladı. NATO, ABD'nin İran nükleer anlaşmasından çekilme kararının ardından tüm taraflara kapsamlı siyasi çözüm için çalışma çağrısında bulundu. Konuyla ilişkin açıklama yapan NATO Sözcüsü Oana Lungescu, NATO'nun 2015 yılında İran nükleer anlaşmasını memnuniyetle karşıladığını ve tam olarak uygulanması gerektiği konusunda çağrıda bulunduğunu hatırlattı. ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilme kararını Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın Twitter hesabından yaptığı paylaşımda ABD'nin nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesi, istikrarsızlığa ve yeni çatışmalara sebep olacak bir karardır. ifadeleri ile değerlendirdi. Çok taraflı anlaşmanın diğer ülkelerle devam edeceğini vurgulayan Kalın, Türkiye, nükleer silahların her türüne karşı olan kararlı tutumunu sürdürecektir değerlendirmesinde bulundu.Dışişleri Bakanlığı, yazılı açıklama yaparak ABD'nin İran ile nükleer anlaşmadan çekilme kararını talihsiz bir adım olarak değerlendirdi. Rusya, ABDnin İran nükleer anlaşmasından çekilme kararını derin hayal kırıklığı olarak nitelendirdi. Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, İran nükleer anlaşmasının çok taraflı olduğu ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 2231 nolu kararı ile onaylandığı hatırlatıldı. Rusyanın anlaşmaya katılımcı diğer ülkeler ve İran ile etkin bir şekilde ikili iş birliği ile siyasi diyaloğu sürdürmeye açık olduğu vurgulandı. Trump'ın İran ile yapılan nükleer anlaşmadan çekilmesi kararı İsrailde büyük memnuniyetle karşılandı. İsrail basın ofisinden yapılan yazılı açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, ABDnin nükleer anlaşmadan çekilmesini, İsrailin güvenliğini sağlamak için önemli bir adım olarak değerlendirdi. İsrail Başbakanlığından yapılan yazılı açıklamada da Başbakan Netanyahunun ABDnin nükleer anlaşma ile ilgili kararını cesur adım olarak değerlendirdiği kaydedildi. Suudi Arabistan, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) de ABD Başkanı Trump'ın, İran nükleer anlaşmasından ayrılması ve 2015'te askıya alınan İran'a yönelik ekonomik yaptırımların en güçlü şekilde yeniden hayata geçirilmesi kararını desteklediklerini açıkladı.