Suriye'ye giden Ermenistan uçağı arandı
Halep'e insani yardım malzemesi götüren Ermenistan sivil kargo uçağı, Erzurum Havalimanı'nda aramadan geçirildi. Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, uçağın "teknik iniş" yaptığını açıkladı. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ömer Çelik, "Teknik bir zorunluluk bile olsa uluslararası havacılık gereği içindeki malzeme incelenir" dedi. Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç da, "Uçak indirildi, incelendi" diye konuştu. İncelemelerin ardından uçak havalandı.
Bugün saat 11.30 sıralarında Ermenistan'dan Suriye'nin Halep kentine insanı yardım malzemesi götüren kargo uçağının pilotu, Türkiye'den geçiş izni istedi. Uçağa arama yapılması için "teknik iniş yapması" kaydıyla izin verildi. Bunun üzerine Türk hava sahasına giren Ermenistan uçağı, daha önceden yapılan bildirim gereği Erzurum Havalimanı'na indirildi. Ardından VIP binası önüne çekilen kargo uçağında arama yapılmaya başlandı. Güvenlik görevlileri, havalimanın VIP bölümüne giriş ve çıkışları kontrol altına aldı.
Arama sırasında uçağın etrafında itfaiye araçlarının da bekletildiği görüldü. Ayrıca etrafına kamyonlar çekilerek gazetecilerin uçaktan görüntü alması engellendi.
14 ton gıda maddesi bulunuyor
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Air Armenia Havayolu şirketi, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'ne Erivan-Halep güzergahında 14 ton gıda yardım maddesi taşıma talebiyle 10 Ekim 2012 tarihinde başvurdu. Türk Havacılık Bilgi Yayınında (AIP) ilan edilen mutad kurallar uyarınca, tarifesiz kargo uçaklarının, uçuştan 48 saat önce, mesai saatleri içinde sivil havacılık makamlarına başvurarak, gerekli uçuş iznini almak zorunda olduklarını kaydeden diplomatik kaynaklar, Türk sivil havacılık makamlarına yapılan başvuruda, Antonov 12 tipi uçağın kargo yükünün, ayçiçek yağı, pirinç, şeker gibi gıda yardımı olduğunun beyan edildiğini belirtti.
Dışişleri Bakanlığı "teknik iniş" şartı koştu
Dışişleri Bakanlığınca da incelenen talebe, Erzurum'a teknik iniş yapması şartıyla, olumlu yanıt verildiğini kaydeden kaynaklar, anılan şirketin, teknik iniş şartını kabul ettiğini ve buna göre 15 Ekim günü sabah saatlerinde Erzurum'a teknik inişi de içeren yeni uçuş planını sunduğunu ifade etti.
Bakanlıkça da uygun görülen uçuş planı çerçevesinde, kargo uçağının 15 Ekim 2012 tarihinde yerel saatle 11.15'te Erzurum Havalimanı'na indiğini belirten yetkililer, herhangi bir sivil uçuşa teknik iniş kaydıyla üst uçuş izni verilmesinin 1944 Şikago Sivil Havacılık Sözleşmesi'ne uygun olup, havacılıkta rutin sayılan bir uygulama olduğunun altını çizdi.
"Pilotların rızasıyla 'teknik iniş' yapıldı"
Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, "Ermenistan'dan kalkan bir uçak Erzurum'a teknik iniş yapmıştır. Teknik iniş ne demek, pilotun kendi rızasıyla, arzusuyla iniş talebinde bulunmasıdır. Olay budur" dedi.
Bakan Yıldırım, "teknik iniş"in anlamını da şu şekilde açıkladı:
"Ermenistan'dan kalkan bir uçak Erzurum'a teknik iniş yapmıştır. Teknik iniş ne demek, pilotun kendi rızasıyla arzusuyla iniş talebinde bulunmasıdır. Olay budur. Şu andaki bilgi bu. Teknik inişin havacılıktaki tanımı pilotun herhangi bir ihtiyaç duyması halinde iniş yapmak istemesidir. Erzurum Havalimanı'na iniş talebinde bulunmuş, bu talebi de uygun görülmüştür. Neden uygun görülmüştür, biliyorsunuz biz dünden itibaren Suriye tescilli uçaklara hava sahamızı tamamen kapattık, aynı şekilde Suriye de kapattı. Ama bu gelen uçak, teknik inişte bu kurallar geçerli değildir. Teknik inişte ne olursa olsun can ve mal emniyeti söz konusu olduğu için her türlü uçağa, her ülke izin vermek zorundadır. Bu inişte öyle bir iniştir. Onun dışında başka bir şey söz yok."
"Türk hava sahasını masumların ölümü için kullandırmayız"
Bakan Yıldırım, Türk hava sahasını sivil ve masum insanların ölümüne yol açacak faaliyetler için kullandırmayacaklarını vurgulayarak, "Biz ne diyoruz. Türk hava sahasını Türkiye'de, sivil insanların, masum insanların ölümüne, hayatını kaybetmesine sebep olacak faaliyetler için kullandırtmayız" diye konuştu.
Bu nedenle zaman zaman Türk hava sahasını geçen uçakları indirip kontrol ettiklerini anlatan Bakan Binali Yıldırım, şu ifadeleri kullandı:
"Zaman zaman Türk hava sahasını kullanarak geçen uçakları Sivil Havacılık Kanunu'muzdan uluslararası konvansiyonlardan doğan haklarımız çerçevesinde indirip yüklerini kontrol etme cihetine de gittik. Ancak bu kez aldığımız bir kararla hükümetimizin bir kararıyla Türk hava sahasını Suriye tescilli uçaklara tamamen kapattık. Bu Suriye'deki savaşın, iç savaşın daha fazla masun insanın ölmemesi yönünde aldığımız bir karardır."
Bülent Arınç: "İndirildi, incelendi"
Konuya ilişkin açıklama yapan Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç da, "Ermenistan tarafından şu beyan edilmişti; 'Biz insani yardım amacıyla Halep'e gidiyoruz.' Uçak indirildi, incelendi ve bu beyanın doğru olduğu anlaşıldı. Uçağın havalanmasına müsaade edildi" dedi.
Ankara'dan konuyla ilgili bilgi aldığını ifade eden Arınç, şunları söyledi:
"Biliyorsunuz birkaç gün önce, Rusya'dan hareket eden bir Suriye uçağı Türkiye hava sahasında iken F-16 jet uçaklarımız tarafından inişe mecbur edilmişti. Uçakta silah ve benzeri malzemeler bulunduğu iddiasıyla. Kargo bölümünde birtakım şeyler bulundu. Bunların incelemesi sonucunda, doğru olmayan birtakım malzemeler olduğu tespit edildi ve bu malzemelere el konuldu. Uçak yolcuları serbest bırakıldı ve uçak yoluna devam etti. Bu kez Ermenistan'dan kalkan bir uçağın Halep'e gitmek üzereyken Erzurum Havaalanı'na mecburi inişe zorlandığını biliyoruz. Ermenistan tarafından şu beyan edilmişti; 'Biz insani yardım amacıyla Halep'e gidiyoruz.' Uçak indirildi, incelendi ve bu beyanın doğru olduğu anlaşıldı. Uçağın havalanmasına müsaade edildi. Demek ki biz bu konuda çok ciddiyiz. Çok iyi takip ediyoruz işimizi ve görevimizi yapıyoruz."
Ömer Çelik: "Uluslararası havacılık gereği malzeme incelenir"
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ömer Çelik de konuya ilişkin açıklamada bulundu. Çelik, "Teknik bir zorunluluk bile olsa uluslararası havacılık gereği içindeki malzeme incelenir. Dolayısıyla bir kriz durumu yok. Herhangi zorunlu bir durum yok. İncelemeden sonra resmi bir açıklama yapılır. Teknik bir sorun varsa da onun nasıl giderileceğine bakılır" diye konuştu.
Ömer Çelik, uçağın 14 ton gıda malzemesi taşıdığını, teknik iniş talebinin "tarifesiz" kargo uçakları için uygulanan uluslararası bir standart olduğunu belirterek, Twitter hesabından şu açıklamayı yaptı:
"Ermenistan uçağının inişi bir 'teknik iniş'tir. Uçak gıda maddesi taşımaktadır. Kargo uçağı daha önce uçus için izin almıştır. Halep'e gıda maddesi taşıyan Ermenistan uçağının uçuş talebine, Erzurum'a teknik iniş yapması şartıyla izin verilmiştir. Air Armenia, Erzurum'a teknik iniş yapma şartını kabul etmişti. Türkiye'nin talebi, 1944 Şikago Sivil Havacılık Sözleşmesine uygundur. Uçak, 14 ton gıda maddesi taşımaktadır. Teknik iniş talebimiz, 'tarifesiz' kargo uçakları için uygulanan uluslararası bir standarttır."
Suriye'ye askeri lojistik malzeme geçişine izin vermeyeceklerini tekrarlayan Çelik, "Türkiye burada kendi başına hareket etmiyor. İncelemeler devam ediyor. İncelendikten sora ayrıntılı bir açıklama yapılacak" dedi.
Davutoğlu: "İnsani yardımlara engel çıkarmayacağız"
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da, Ermenistan'ın, 10 Ekim'de Suriye'nin Halep kentine insani yardım malzemesi götürmek üzere uçuş izni talep ettiğini, Türkiye'nin de uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde teknik iniş şartıyla uçuşa izin verdiğini söyledi.
Yapılan uygulamanın hukuk kuralları çerçevesinde ve rutin olduğunu kaydeden Davutoğlu, şöyle konuştu:
"Uçakta şimdilik insani yardım malzemesi dışında herhangi bir şey tespit edilmedi. İkinci incelemeden sonra uçak yoluna devam edecek. Türkiye bundan sonra da Suriye'ye gönderilecek insani yardımlara hiçbir engel çıkarmayacaktır. Fakat içeriği belli olmayan kargolarda da aynı tutumu sergileyecektir."
Halep'e uçtu
Erzurum'a teknik iniş yapan Ermenistan'a ait uçak, işlemlerinin tamamlanmasının ardından Halep'e hareket etti. Erzurum Havalimanı'na saat 11.15'te inen Erivan'dan Halep'e giden Ermenistan Hava Yolları'na ait ANTONO12 tipli sivil uçakta yapılan aramanın ardından, içerisindeki bin 400 yardım paketi, uçağın kargosuna geri yüklendi. Uçuş için izinlerinin alınmasının ardından uçak, Erzurum Havalimanı'ndan kalkış yaptı.
Polis ve jandarma ekiplerinin güvenlik önlemi aldığı havalimanında uçağın etrafında bekletilen ambulans, tır, sivil savunma ve itfaiye araçları bölgeden ayrıldı. Uçaktaki arama çalışmaları sırasında Erzurum Havalimanı'nda uçak seferlerinin devam ettiği öğrenildi.
Suriye uçağı Ankara'ya indirilmişti
Öte yandan, geçtiğimiz hafta kargosunda silah taşıdığından şüphelenilen Suriye Havayolları'na ait bir yolcu uçağı, Türkiye hava sahası üzerindeyken Türk F-16'ları tarafından Ankara'ya indirilmişti. Malzemesine el konulan uçak 9 saat sonra Ankara'dan ayrılmıştı.
İlk anda geçen haberlerde uçağın, Türk savaş uçakları tarafından Erzurum'a indirildiği bilgisi yer almıştı. Resmi açıklamalarla bunun da doğru olmadığı açıklık kazandı.