İstanbul'un çilesine 'ücret' ayarı: "Trafiğe giren para ödesin!" Hedefte 2 ilçe var

Dünyada bazı şehirlerde trafiğin yoğun olduğu bölgelere giren taşıtlardan ücret alınıyor. Prof. Dr. Ayşe Uyduranoğluna göre, İstanbulda ilk etapta Eminönü ve Kadıköy için planlanan bu uygulama hem trafiğe hem hava kirliliğine karşı fayda sağlayabilir.İstanbul Bilgi Üniversitesi Ekonomi Bölümünden Prof. Dr. Ayşe Uyduranoğlu, trafik sıkışıklığı fiyatlandırmasının uygulandığı şehirlerde trafiğin yüzde 10 ila 40 azaldığına ve toplu taşıma kullanımının yüzde 5 ila 15 oranında arttığına dikkat çekiyor. Uyduranoğlu, bu konuda İstanbulda yaşayan 852 kişiyle gerçekleştirilmiş araştırmanın sonuçlarını da paylaştı. Buna göre toplu ulaşım kullananlar, bu sistemi daha yüksek oranda desteklerken, araç sahipleri uygulamanın çözüm getireceğine daha az inanıyor. Uyduranoğlu, sistemin sağlıklı işleyebilmesi için şu önerilerde bulunuyor: Sistemi önce pilot bölgelerde uygulamaya almak ve sonuçları düzenli olarak toplumla paylaşmak önemli. Örneğin bu uygulama Stockholmde ilk önerildiğinde bir referandum yapılmış ve hayır oyu çıkmıştı. Ardından yedi ay süreyle bir pilot uygulama yapıldı. Bu süre zarfında hava kirliliğinin azalması ve olumlu sonuçların kamuoyuyla düzenli olarak paylaşılması, toplumun fikrini değiştirdi. İkinci referandumda, vatandaşların çoğu evet oyu kullandı. Buradan elde edilecek gelirin tamamının, toplu taşımanın iyileştirilmesi için kullanılmasının önemine dikkat çeken Uyduranoğlu Birçok şehir, toplu taşımacılık kapasitesinin yetersizliği nedeniyle fiyatlandırma sistemine geçişi erteliyor diyor. Uyduranoğlu, sistemin nasıl tasarlanabileceğini ise şöyle anlatıyor: Örneğin, araç türlerinden ve bölgede geçirilen zamandan bağımsız olarak, uygulamaya tabi tüm araçlar için tek yönlü bir sabit ücret uygulanabilir. Çevre dostu araçlara -örneğin elektrikli araçlara- daha düşük bir tarife uygulamak söz konusu olabilir. Prof. Uyduranoğlu, bu sistemin uygulandığı yerler hakkında da şu bilgileri paylaştı: İlk defa 1975 yılında Singapurda uygulamaya geçirilen bu sistem, oldukça başarılı sonuçlar verdi ve ülkenin daimi trafik politikası haline geldi. Ardından Milan, Stockholm ve Londra gibi bazı Avrupa şehirlerinde de uygulamaya başlandı. BBC Futureda geçtiğimiz günlerde yayımlanan bir analizde, bu uygulamaya yönelik toplumsal direnç ele alındı. Londrada uygulamanın hayata geçirilmesinin ciddi tepkilere yol açtığına dikkat çekilirken, Belçika Gentte ise belediye başkan yardımcısının ölüm tehdidi aldığı vurgulandı. New Yorkun bu yılın sonunda uygulamayı hayata geçirmeye hazırlandığına değinilen analizde, trafikte oturarak kaybedilen çalışma saatlerinin yılda yaklaşık 20 milyar dolara denk geldiğine de yer verildi.