İstanbul: Ucu olmayan şehir sendromu

Şiddetli kar yağışı İstanbul'da hayatı durma noktasına getirdi. Uzmanlar yaşanan aksaklıkların aşırı nüfus artışı ve plansız büyümeden kaynaklandığına dikkat çekerek, İstanbul, ucu olmayan şehir sendromunun kurbanı yorumunda bulundu.Milliyet'ten Mert İnan'ın haberine göre, İstanbul, şiddetli kar yağışı nedeniyle her yıl olduğu gibi yine benzer görüntülere sahne oldu. En büyük kabusun yaşandığı pazartesi günü, otoyol ve ana arterlerde mahsur kalanların yanı sıra metrobüs seferlerindeki aksamalar vatandaşları canından bezdirdi. Aracını yolda bırakanlar dondurucu soğukta evlerine yürüyerek gitmeye çalıştı. Uzmanlar yaşanan aksaklıkların yıllar içindeki aşırı nüfus artışı ve plansız büyümeden kaynaklandığına dikkat çekiyor. İTÜ Meteoroloji ve Afet Yönetim öğretim üyesi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, İstanbul şişenin boğazı gibi, küçük bir alanda çok büyük bir nüfus barındırıyor derken, afet ve risk kültürünün halen yerleşmemiş olmamasının eksikliğine dikkat çekti. İstanbul nüfusunun artık kabına sığmadığına vurgu yapan Kadıoğlu, şu tespitleri sıraladı: Yoğun nüfusa toprak, hava, su yetmez durumda. İstanbul çöküşe doğru gidiyor. Otomobil sayısına karşın yollar yetersiz kalıyor. Tersine göç olmadan yaşanan kaos ve sıkıntıların giderilmesi imkansız. Ülke nüfusunun beşte biri İstanbul'da yaşıyorsa bunun oturup incelenmesi ve farklı projelerin düşünülmesi gerekir. Afet uzmanı Doç. Dr. Kubilay Kaptan ise alt yapı yetersizliği, nüfus yoğunluğu ve yanlış insan davranışlarının kar yağışında kaosa neden olduğuna dikkat çekerek, Pek çok gelişmiş ülke, kırsal nüfusun yerinde kalması için projeler üretirken, bizim ülkemizde tersi yaşanıyor. İstanbul ucuz iş gücünün cazibe merkezine haline gelirken; düzensiz, plansız bir büyüme, çarpık bir şehir anlayışı ortaya çıkmış oldu. Afet planlarımız maalesef kağıt üzerinde kalıyor. Kurumlar arasındaki koordinasyon eksiliği vatandaşın mağdur olmasına neden oldu dedi. İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Nusret Suna da, çarpık yapılaşma ve nüfus artışının etkisini vurgulayarak, Planlamamız yok. Afet bilincimiz yok. Normalin üzerinde kar yağdı, doğru ancak böylesi yağışlara karşı planlamalar yapılmalıydı. İddialı projeleri yapacaksak, meteorolojik bilgilere müracaat etmemiz gerekir görüşlerini sıraladı. Yaşanan kargaşanın 45 yıllık bir sürecin sonucu olduğuna dikkat çeken şehir plancısı Erhan Demirdizen ise, İstanbulun mevcut nüfusu taşımadığını belirterek, Türkiye nüfusunun yüzde 18'i İstanbul'da ikamet ederken, ülkedeki her beş kişiden biri megakentte yaşıyor. Gelişmiş ülkelerin metropollerinde olmayan bir yığılma söz konusu. Bu durum 'Ucu olmayan şehir sendromu' olarak tanımlanır. 70'lerin sonundan itibaren başlayan bir süreç ve plansız büyüyen bir İstanbul var. İstanbul için ulusal ölçekte kararlar alınıp uygulanmalı. Farklı şehir ve bölgelerde çekim merkezleri yaratılmadığı, İstanbul'un nüfusu azalmadığı sürece benzer görüntüleri yaşamaya devam ederiz dedi. - İstanbuldaki her bin kişiye 200 otomobil düşerken, otomobillerdeki ortalama doluluk oranı 1.7.- Kent genelinde şahsi araca erişim oranı yüzde 40, toplu taşımaya gereksinim duyanların oranı ise yüzde 60.- Normal zamanda günde yaklaşık 1.5 milyon araç yollarda boy gösteriyor. İstanbulda 17 bin 395 adet ticari taksi bulunurken, 900 kişiye ortalama bir adet taksi düşüyor.- Sisteme kayıtlı minibüs sayısı 6 bin 460. Megakentte 3 bin 30 adet İETT otobüsü, 2 bin 154 adet özel halk otobüsü ile 985 adet Otobüs A.Şye ait araç hizmet veriyor. Raylı sistemlerde hizmet veren metro, hafif metro ve tramvay araçlarındaki vagon sayısı ise 647. Dolmuş taksi sayısı 572, deniz motoru sayısı ise 393. İDOnun 2019 itibarıyla filosunda 52 gemi bulunurken, İstanbul Boğazında çalışan 28 şehir hatları gemisi bulunuyor. İstanbulun simgelerinden olan nostaljik tramvayların toplam sayısı ise 10.- Metrobüs hattında toplam 610 araç bulunurken, tüm araçlar aynı zamanda seferde bulunmuyor. Normal şartlarda 30 kilometre uzunluğundaki Avcılar-Zincirlikuyu hattındaki sefer süresi 60 dakika, 42 kilometrelik Avcılar-Söğütlüçeşme hattındaki sefer süresi ise ortalama 85 dakika sürüyor. Beylikdüzü, Zincirlikuyu hattındaki yolculuk süresi ise 65-70 dakikalık zamanda gerçekleşiyor.