"İntibak" tasarısı yasalaştı

TBMM Genel Kurulu'nda, 2000 yılı öncesi emekli aylıklarında yaşanan farklılığı gidermeyi amaçlayan ve kamuoyunda "intibak" olarak bilinen tasarı, kabul edilerek yasalaştı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 2000 yılı sonrası gösterge esaslı sistemden, gelişme hızından pay alınan bir sisteme geçilmesiyle gelişme hızından pay alamayan emeklilerin intibakını düzenliyor.

İntibak düzenlemesinden emeklinin yanı sıra malullük ve ölüm aylığı alan kişiler de yararlanacak.

2000 yılı öncesinde gösterge sistemine göre bağlanan malullük, yaşlılık ve ölüm aylıkları ile bu tarihten önce malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken bu tarihten sonra ölen sigortalıların ölüm aylıkları, asgari aylık kontrolü yapılmaksızın, gayrisafi yurt içi hasıla sabit fiyatlarla, gelişme hızı kullanılarak yeniden hesaplanacak.

Aylıklar, Aralık 1999'da yürürlükteki gösterge ve üst gösterge tablosundan sigortalı için belirlenen mevcut gösterge rakamı ile aynı dönemde yürürlükte bulunan memur aylık katsayısı esas alınarak hesaplanacak.

Malullük aylığında; gösterge tablosundan aylık hesaplanan için yüzde 60, sigortalının, başkasının bakıma muhtaç olması halinde yüzde 70, üst gösterge tablosundan aylık hesaplanan için ise Aralık 1999'da yürürlükte bulunan ve gösterge rakamına göre yüzde 59,9 ile yüzde 50 arasında belirlenen taban aylık bağlama oranı esas alınacak.

"Yüzde 85'ten fazla olmayacak"

Yaşlılık ve ölüm aylıklarında; gösterge tablosundan aylık hesaplanan için yüzde 60, üst gösterge tablosundan aylık hesaplanan için ise Aralık 1999'ta yürürlükte bulunan ve gösterge rakamına göre yüzde 59,9 ile yüzde 50 arasında belirlenen taban aylık bağlama oranı baz alınacak.

Bu şekilde belirlenen taban aylık bağlama oranları, sigortalının tahsis talep tarihi veya ölüm itibariyle kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonra doldurduğu her tam yaş için ve 5 bin günden fazla ödediği her 240 günlük malullük, yaşlık ve ölüm sigortaları primi için 1'er artırılacak.

Malullük, yaşlılık ve ölüm aylığının aylık bağlama oranı yüzde 85'ten fazla olamayacak.

Sigortalının, Aralık 1999 ödeme dönemi itibariyle aylığı, belirtilen gösterge rakamı, memur aylık katsayısı ve aylık bağlama oranının çarpımıyla belirlenecek.

Hesaplanan aylık tutarı, yüzde 5,9 oranında artırılarak Ocak 2000'e, 2000 yılı Ocak ayı için bu şekilde hesaplanan aylık tutar ise 7,13326594120697 çarpanı kullanılarak Ocak 2008'e taşınacak. Bu şekilde hesaplanan aylık tutarı da Ocak 2008'den başlayarak Ocak 2013 dönemine kadar, sigortalılara ödenen aylıklara uygulanan aylık artışlarıyla yükseltilecek

Hesaplanan aylık tutarın, sigortalı veya hak sahiplerine Ocak 2013 döneminde ödenen aylık tutarın altında kalması halinde mevcut aylıklar ödenmeye devam edecek. Hesaplanan aylıklar için geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacak.

Sözleşme aylıklarını 2000 yılı Ocak ayı başından sonra borçlanma yapmak suretiyle tam aylığa yükseltenler ile devir alınacak sandıklardan aylık alanlara, devir tarihinden sonra intibak hükümleri uygulanmayacak.

Yasa, 1 Nisan-30 Haziran 2002 döneminde yürürlükte bulunan gelir basamakları esas alınarak hesaplanan aylıkların, aynı gelir basamakları üzerinden yeniden hesaplanması ve oluşan olumsuzluğun giderilmesini de amaçlıyor.

Biyometrik yöntemlerle kimlik doğrulanacak

İlaçtan alınan katkı payı yüzde 10-20 yerine, yüzde 1-20 olarak uygulanacak. Halen yüzde 10 olarak uygulanan alt sınır yüzde 1'e çekilerek, esneklik sağlanması hedefleniyor. Vücut dışı protez ve ortezler ile ayakta tedavide sağlanan ilaçlarda alınacak katkı payını yüzde 1'e kadar indirmeye, SGK'nın teklifi üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yetkili olacak.

Yasayla, kişilerin sağlık hizmetine gitmediği halde gitmiş gibi gösterilerek SGK tarafından yapılan usulsüz ve yersiz ödemelerin önlenmesi amacıyla "biyometrik yöntemlerle kimlik doğrulaması" yapılmasına imkan tanınıyor.

İşten çıkardıkları personeli, 10 gün içinde "sigortalı işten ayrılış bildirgesi" ile bildirmeyen işverenlere her bir sigortalı için uygulanan "asgari ücret tutarındaki" ceza, "asgari ücretin onda 1'i tutarına" düşürülüyor. Bu ceza, işverenlerin tutmakla yükümlü olduğu defter ve belgeleri ibraz etmemesi halinde verilecek ceza tutarını geçmeyecek.

SGK'na aktarılmaları daha önceki düzenlemelerde yer alan banka personel sandıklarının 2 yıl olan devir süresi, 4 yıla çıkarılıyor.

İntibakla ilgili düzenleme 2013 yılı Ocak ayı ödeme döneminde, diğer düzenlemeler ise yasanın yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Kim ne kadar alacak?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'da intibakı gerektiren bir durumun söz konusu olmadığını söyledi.

TBMM Genel Kurulunda, emekli aylıklarında intibakı sağlayan yasa tasarısı üzerindeki görüşmelerde Hükümet adına konuşan Çelik, "Ne kadar prim ödüyorsanız o kadar emekli aylığı almak durumundasınız" dedi.

Emekli Sandığında intibakı gerektirecek bir durum olmadığını belirten Çelik, çünkü burada gösterge ve katsayı çerçevesinde aylık bağlama esasının söz konusu olduğunu, dolayısıyla yıllar arasında bir fark bulunmadığını ifade etti.

Çelik, şöyle devam etti: "Bağ-Kur'da da basamak söz konusu. Basamaklar nedeniyle ödediklerinizin gereğini alıyorsunuz. Bu nedenle Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'da intibakı gerektiren bir durum söz konusu değil. Geriye eski SSK kalıyor. Bu düzenlemede haksızlık, eksiklik vardı. 2000 öncesinde siyasiler bu sistemle son derece uğraşmış ve sistemi bozmuşlar. Seyyanen zamlarla eşitsizlik derinleşmiş. 2000 yılı öncesinde sistemin bozulmasından kaynaklanan, sistemin itiraza neden olan konularını 2008'e uyarlama çalışması yapıyoruz şimdi."

Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'ın, emekli aylıklarına ilişkin sözlerine de değinen Çelik, "Sayın Arınç'ın dediği, 'yüzde 75 gelişme payını 2000 öncesi emeklilerine veriyoruz.' Medyaya nasıl yansıdı bilmiyorum. Medyanın algılamasında da sıkıntı olabilir. Yüzde 75 gelişme hızından, 2000 öncesi emeklilere pay vermedir bu" diye konuştu.

İntibak düzenlemesinin emeklilere nasıl yansıyacağı hakkında da bilgi veren Çelik, şöyle devam etti: "Üst göstergeden emekli olanlardan 3600 gün pirim ödeyen emeklimizin aylığına 118, 5000 gün pirim ödeyen emeklimizin aylığına 149,5, 6000 bin gün pirim ödeyen emeklimizin aylığına 174, 74000 gün pirim ödeyen emeklimizin aylığına 212, 9000 bin gün pirim ödeyen emeklimizin aylığına 247, bunun üzerinde pirim ödeyen emeklimizin aylığına 339 liraya kadar yansıyacak."

Bakan Çelik, kanunun 2013 yılında yürürlüğe girecek olmasına yönelik eleştirileri yanıtlarken, "Bunun teknik gerekçelerini anlatmıştım. Hükümet programında 'kademeli olarak 2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015 yıllarında ödeyeceğiz' dedik. 557 trilyon 2012 bütçemize koyduk. Ama Sayın Başbakanımız emekten, emekçiden, memurdan, işçi ve çiftçiden yanadır. '2013 yılında verilsin' dedi. Bu düzenlemeyi böyle yapıyoruz" dedi.