İdlib neden önemli?

Türkiye, Rusya ve İran arasındaki anlaşma çerçevesinde bazı Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) unsurlarının Suriyenin İdlib iline intikalinde hazırlıklar tamamlanmak üzere. Peki, İdlib neden önemli ve Türk askeri İdlib'de ne yapacak?Suriyede yakın döneme kadar rejim karşıtı askeri gruplar ve muhalifler ile Beşşar Esad rejimi güçler arasında en şiddetli çatışmaların yaşandığı bölgelerden İdlibde güvenliğin sağlanması için, Türkiye'nin aktif desteği artıyor. Suriye'nin kuzeybatısında Türkiye sınırında yer alan İdlib ili, Türkiye, Rusya ve İranın Kazakistanın başkenti Astanada vardığı anlaşma çerçevesinde, gerginliği azaltmak amacıyla çatışmasızlık bölgesi kapsamına alınmıştı. Muhaliflerin garantörü Türkiye ile rejimin garantörü Rusya arasındaki yoğun görüşmelerden sonra anlaşma, uygulama aşamasına geldi. İdlib, rejim karşıtı askeri gruplar ile bazı muhalif grupların kontrolünde bulunuyor. TSK unsurları İdlib için belirlenen gerilimi azaltma bölgesinin sınırları içerisinde yer alacak. Görevleri, rejim ve yerel askeri unsurlar arasında büyük ölçüde korunan ateşkesin daha kalıcı hale getirmek olacak. Bu amaçla TSK unsurları, kontrol ve gözlem noktaları oluşturacak. Askeri ve diplomatik kaynaklar, TSK unsurlarının eyleminin harekat değil intikal olduğuna dikkati çekiyor. İntikal sırasında ve sonrasında yerel unsurlar veya Esed rejimiyle çatışma amaçlanmıyor. Ancak TSK hazırlıklarını, olası tüm güvenlik risklerini dikkate alarak yaptı. İntikalin sorunsuz gerçekleşmesi için yerel silahlı grupların durumu değerlendiriliyor. Yerel gruplar, bazı ÖSO gruplarının gelmesine karşı. İdlibde çok sayıda silahlı rejim karşıtı grup ile muhalif grup bulunuyor.Rejim karşıtı gruplardan Heyet Tahrir Şam, son dönemde İdlibde artan etkinliği ile ön plana çıkmıştı. Grup son aylarda çok sayıda bileşenin ayrılmasına karşın önemli bir silahlı güce sahip. Heyet Tahrir Şam, Türk askerinin bölgeye intikaline karşı çıkan doğrudan bir açıklama yapmadı. Diğer taraftan, söz konusu grup ile bazı muhalifler, Fırat Kalkanı Harekatı bölgesinden gelmeye hazırlanan çeşitli Özgür Suriye Ordusu gruplarının İdlibe girmesine karşı çıkıyor. Heyet Tahrir Şam, bölgeye gelmesi beklenen grupların ABDden destek almasını gerekçe gösteriyor. TSK da bölgedeki hassas durumu değerlendirerek intikal için en güvenli şartların sağlanmasını bekliyor. Suriye iç savaşında en büyük şiddet dalgasının yaşandığı bölgelerden biri İdlib oldu. İdlibin rejimin kontrolünden çıkmasından ve Rusyanın ekim 2015te iç savaşa dahil olmasından sonra bölgeye şiddetli hava saldırıları başladı. Diğer taraftan Suriyenin iç bölgelerinden kaçan sivillerin de sığınmasıyla İdlib milyonlarca kişinin sıkıştığı bir alan haline geldi. Ateşkesin korunamaması durumunda Esed rejimi, İran destekli güçler ve Rusyanın yakın dönemde İdlibe yönelik büyük bir şiddet dalgası başlatmasına kesin gözüyle bakılıyor. Böylesi bir durumda milyonlarca kişinin Türkiyeye girmek üzere sınıra yığılması bekleniyor. Sınıra sıfır sayılabilecek kuşakta halihazırda 1 milyondan fazla kişi kamplarda barınıyor. Yerel sivil idare kayıtlarına göre İdlibde 2 milyon 400 bin civarında yerli nüfus, yaklaşık 1,3 milyon da iç göçle gelmiş vatandaş barınıyor. TSKnın İdlibde ateşkesin korunması amacıyla başlatacağı intikal, sivillerin güvenle barınmasını sağlayacağı için, olası göç dalgasının önüne geçmiş olacak. İdlib ilinin kuzeydoğu ucunda yer alan Halepe bağlı Afrin ilçesi, 2011den bu yana terör örgütü PKK/PYDnin işgalinde. Örgüt, ülkenin kuzeyinde, Irak sınırından başlayarak Akdenize çıkabileceği bir koridora kavuşmak için İdlibin bir bölümünü ele geçirmek zorunda. Türkiyenin Astana anlaşması çerçevesinde İdlib içerisinde oluşturacağı askeri hat, aynı zamanda Afrindeki terör örgütünün İdlibe yayılmasının önünde güvenlik duvarı halini alacak.