HSYK Kanunu yürürlüğe girdi

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK) yapısında değişiklik öngören "Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun", Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Haberin Devamı

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK) yapısında değişiklik öngören "Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun", Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Cumhurbaşkanı Gül, HSYK'nın yapısında değişiklik öngören "Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"u onayladı.

Kanun uyarınca HSYK, adli ve idari yargı hakim ve savcılarını mesleğe kabul etme, atama ve nakletme, geçici yetki verme, yükselme ve birinci sınıfa ayırma, kadro dağıtma, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar verme, disiplin cezası verme, görevden uzaklaştırma ile hakim ve savcılar hakkında denetim, araştırma, inceleme ve soruşturma yapılması konularına münhasır olmak üzere genelge düzenlemekle görevli olacak.

HSYK Başkanı olan Adalet Bakanı, ilgili dairenin teklifi üzerine hakim ve savcılar hakkında denetim, araştırma, inceleme ve soruşturma yapılması işlemleriyle inceleme ve soruşturmaya yer olmadığına ilişkin işlemlere "olur" vermekle görevli olacak. Başkan, Teftiş Kurulu Başkanı, başkan yardımcıları ve genel sekreter yardımcılarını atayacak. Kurul üyeleri hakkındaki suç soruşturmasıyla disiplin soruşturma ve kovuşturma işlemlerine ilişkin bu kanunla verilen görevleri yerine getirecek.

Haberin Devamı

HSYK Genel Kurulu, üyeler hakkındaki suç soruşturmasıyla disiplin soruşturma ve kovuşturma işlemlerine ilişkin görevleri yerine getirecek.

Adli ve idari yargı hakim ve savcılarını mesleğe kabul etme, atama ve nakletme, geçici yetki verme, yükselme ve birinci sınıfa ayırma, kadro dağıtma, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar verme, disiplin cezası verme, görevden uzaklaştırma ile hakim ve savcılar hakkında denetim, araştırma, inceleme ve soruşturma yapılması konularına münhasır olmak üzere yönetmelik çıkaracak, genelge düzenleyecek.

Üyelerin görevlerini bakan belirleyecek
HSYK Başkanı, üyelerin hangi dairede asıl ve tamamlayıcı üye olarak görev yapacağını belirleyecek. Daire başkanları, her dairenin kendi üyeleri içinden üye tamsayısının salt çoğunluğuyla belirlenecek iki aday arasından Genel Kurul'ca seçilecek. Genel Kurul'un ilk toplantısında toplantı veya karar yeter sayısının sağlanamaması halinde 3 gün içinde yapılacak ikinci toplantıda, katılanların en çok oyunu alan kişi, daire başkanı seçilmiş sayılacak. Adalet Bakanlığı Müsteşarı daire başkanı seçilemeyecek.

Haberin Devamı

HSYK Üçüncü Dairesi'nin, hakim ve savcıların görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında suç işleyip işlemediklerini, hal ve eylemlerinin sıfat ve görevleri icaplarına uyup uymadığını Kurul müfettişleri veya müfettiş yetkilerini haiz kıdemli hakim veya savcı eliyle araştırma ve gerektiğinde haklarında inceleme ve soruşturma işlemleri için teklifte bulunma görevine, inceleme ve soruşturma yapılmasına yer olmadığına ilişkin işlemler de eklenecek.

HSYK Genel Sekreterliği Genel Sekreter, biri idari yargı hakim ve savcıları arasından seçilecek 5 genel sekreter yardımcısı ile yeteri kadar tetkik hakimi ve bürolardan oluşacak. Genel Sekreter adaylarının belirleneceği toplantıya HSYK Başkanı katılamayacak. Seçimde her kurul üyesi bir adaya oy verebilecek.

Seçim için yapılacak ilk toplantıda toplantı ya da karar yeter sayısı sağlanamaması halinde 3 gün içinde ikinci toplantı yapılacak. Bu toplantıya katılanların en çok oyunu alan 3 aday, teklif edilmiş sayılacak.

Haberin Devamı

Genel sekreter yardımcılarını bakan atayacak
Genel sekreter yardımcıları, birinci sınıfa ayrılmış hakim ve savcılar arasından, muvafakatleri alınarak, HSYK Başkanı olan Adalet Bakanı tarafından atanacak.

HSYK tetkik hakimliğine, hakimlik ve savcılıkta fiilen en az 5 yıl görev yapmış ve üstün başarıyla Kurul hizmetlerinde yararlı olacağı anlaşılanlar arasından Birinci Daire tarafından teklif edilen adaylar arasından Genel Kurulca geçici veya sürekli çalıştırılmak üzere atama yapılacak.

Kurul personeli naklen veya açıktan atama yoluyla atanacak. Naklen atamalar HSYK Başkanı tarafından yapılacak. Açıktan ilk kez devlet memurluğuna atanacaklar, memurluğa giriş sınavında başarılı sayılanlar arasından, HSYK Başkanı tarafından oluşturulacak 3 kişilik komisyonun sözlü ve gerektiğinde uygulamalı sınavının sonucuna göre Başkan tarafından atanacak. Sınavla ilan edilecek kadro sayısının 5 katı aday çağrılacak.

Haberin Devamı

Teftiş Kurulu bakana karşı sorumlu olacak
Yasa, Teftiş Kurulu başkan yardımcısı sayısını ikiden üçe çıkarıyor.

Üçüncü Daire Başkanı'nın gözetiminde görev yapan Teftiş Kurulu Başkanı, Adalet Bakanı olan HSYK Başkanı'nın gözetiminde görev yapacak. Teftiş Kurulu Başkanı, HSYK Başkanı'na karşı sorumlu olacak. Teftiş Kurulu, HSYK Başkanı tarafından verilen görevleri yerine getirecek.

Teftiş Kurulu Başkanı ve başkan yardımcıları birinci sınıf hakim ve savcılar arasından muvafakatleri alınarak HSYK Başkanı tarafından atanacak. Kurul başmüfettişleri, Teftiş Kurulu'nda fiilen 5 yılını doldurmuş, birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini yitirmemiş müfettişler arasından, kıdem sırasına göre Genel Kurul tarafından atanacak.

Kurul müfettişleri, Birinci Daire'nin teklif edeceği adaylar içinden Genel Kurul tarafından atanacak. Adalet müfettişliğinden Kurul müfettişliğine veya Adalet Bakanlığı iç denetçiliğine, Kurul müfettişliğinden adalet
müfettişliğine veya bakanlık iç denetçiliğine, bakanlık iç denetçiliğinden adalet müfettişliğine veya Kurul müfettişliğine muvafakat alınarak atama yapılabilecek.

Bu atamalarda, önceki denetim biriminde geçen süre, yeni birimde geçmiş sayılacak. Müfettişlik ya da iç denetçilikten ayrılanların, yeniden bu görevlere atanmaları durumunda da süre bakımından aynı kural geçerli olacak.

HSYK üyeliğine seçimde 1 aday için oy verilecek
Yargıtay, Danıştay ve Türkiye Adalet Akademisi genel kurullarıyla birinci sınıf adli ve idari yargı hakim ve savcıları arasından HSYK üyeliğine yapılacak seçimlerde, ancak 1 aday için oy kullanabilecek. Birden fazla aday için oy kullanılması halinde, verilen oy geçersiz sayılacak.

Yasa, HSYK Genel Kurulu'nun toplantı yeter sayısında da değişiklik yapıyor. Mevcut kanuna göre en az 15 üyeyle toplanan ve üye tamsayısının salt çoğunluğuyla karar alan HSYK Genel Kurulu, yasanın yürürlüğe girmesiyle üye tamsayısının salt çoğunluğuyla toplanacak ve karar alacak.

Genel Kurul'un toplantı günlerini HSYK Başkanı olan Adalet Bakanı tespit edecek. Başkan, gereken hallerde veya üye tamsayısının salt çoğunluğunun, görüşülecek konuyu da belirten yazılı talebi üzerine olağanüstü toplantı çağrısı yapabilecek.

Genel Kurul'un toplantı gündemi başkan tarafından, işin önemine, ivedi veya süreli oluşuna göre düzenlenecek. Gündemde, ancak düzenlenmesinden sonra ivedi ve süreli işlerin ortaya çıkması halinde ve toplantı gününden en az bir gün önce başkan veya üyelerden birinin yazılı talebi üzerine Genel Kurul üye tamsayısının salt çoğunluğunun kararıyla değişiklik yapılabilecek. İvedi ve süreli olmayan talepler ele alınmayacak. Gündemdeki işlerden birinin, sırasından önce ya da sonra görüşülmesi, ertelenmesi veya gündemden çıkarılması aynı usule tabi olacak.

Personelin görevi sona erdi
Yasanın yürürlüğe girmesi ile HSYK'da görev yapan Genel Sekreter, Genel Sekreter yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkanı, Teftiş Kurulu başkan yardımcıları, Kurul müfettişleri, tetkik hakimleri ve idari personelin görevleri sona erdi.

Yasanın yürürlüğe girmesinden itibaren 10 gün içinde HSYK Başkanı tarafından Teftiş Kurulu Başkanı, başkan yardımcıları ve genel sekreter yardımcıları atanacak. Genel Kurul, yasanın yürürlüğe girmesinden itibaren 10 gün içinde genel sekreter adaylarını belirleyecek ve HSYK Başkanı, sonraki 3 gün içinde bu adaylar arasından Genel Sekreteri atayacak.

HSYK'nın seçimle gelen üyelerinin, disiplin suçu oluşturan eylemleri sebebiyle haklarında yürütülecek disiplin soruşturması HSYK Başkanı, disiplin kovuşturması Genel Kurul tarafından yapılacak. HSYK Başkanı, ihbar ve şikayetle ilgili, doğrudan veya yaptırdığı inceleme sonucuna göre soruşturma açılmasına yer olmadığına ya da soruşturma açılmasına karar verecek. Soruşturma açılmasına karar vermesi halinde, üyeler arasından 3 kişilik soruşturma kurulu görevlendirecek.

Soruşturma kuruluna yaşça büyük olan üye başkanlık edecek. Soruşturma kurulu, disiplin cezası verilmesine yer olup olmadığı hakkındaki kanaatini belirten bir rapor hazırlayarak HSYK Başkanına verecek. Başkan, soruşturma sonucunu ilgiliye yazılı olarak bildirecek ve dosyayı kovuşturma işlemlerinin yürütülmesi için Genel Kurul'a sunacak.

Genel Kurul, kovuşturma aşamasına ilişkin olarak bizzat veya vekili aracılığıyla sözlü ya da yazılı savunmasını yapmak üzere 7 günden az olmamak üzere süre verecek. Kurulun seçimle gelen üyelerinin, Kurul üyesi olmadan önceki eylemlerinden dolayı disiplin soruşturma veya kovuşturmaları HSYK Başkanı ve Genel Kurul tarafından karara bağlanacak.

HSYK'nın seçimle gelen üyelerinin görevleriyle ilgili suçlarıyla kişisel suçları hakkındaki soruşturma izni işlemleri HSYK Başkanı, kovuşturma izni işlemleri Genel Kurul tarafından, kovuşturma açılması kararı ve kovuşturma mercilerinin belirlenmesi ise gösterilen yetkili merciler tarafından yapılacak.

HSYK Başkanı, suç ihbar ve şikayetlerini doğrudan ya da inceleme yaptırdıktan sonra soruşturma açılmasına yer olmadığına ya da soruşturma açılmasına karar verecek ve soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, üyeler arasından 3 kişilik kurul seçecek.

Soruşturma kurulu, kanaatini belirten raporu, Genel Kurul'a sunulmak üzere başkana verecek. HSYK'nın seçimle gelen üyelerinin kurul üyesi olmadan önceki suç teşkil eden eylemlerinden dolayı soruşturma yapılması ve kovuşturma izni işlemleri bu hükümlere göre yürütülecek.

Kurulda görevi sona eren idari personel dışındaki kişiler uygun görülecek göreve, idari personel ise Adalet Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında uygun kadrolara atanacak.

HSYK tarafından çıkarılan genelgelerin tümü yasanın yürürlüğe girmesiyle yürürlükten kalkacak, yönetmeliklerin bu kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilecek.

Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 5 yıl içinde, adli ve idari yargı hakim ve savcıları arasından yapılacak HSYK üyeliği seçimlerinde, adayların meslekte 20 yıl çalışmış olma şartı aranacak. Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Sayıştay genel kurulları ile Yükseköğretim Kurulu ve baro başkanlarınca Anayasa Mahkemesi üyeliğine aday göstermek için yapılacak seçimlerde, her boş üyelik için bir adaya oy kullanılacak.

Anayasa Mahkemesi'ne başvuru yarın

CHP ise, HSYK Kanunu'nda değişiklik yapan düzenlemenin Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayınlanmasının ardından yarın Anayasa Mahkemesi'ne iptal başvurusunda bulunacak.

Anayasa Mahkemesi, HSYK Kanunu'nda değişiklik yapan düzenlemenin iptali istemiyle CHP'nin yaptığı başvuruyu, kanunun Resmi Gazete'de yayımlanmadığı gerekçesiyle reddetmişti.

Başvuru dilekçesini, CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi yarın sabah saat 08.30'da verecek.