Schengen sorunu çığ gibi!

AB ülkelerinin Türk vatandaşlarına Schengen ret oranı artıyor. Birçok ülke randevu sistemini kapatırken, aylar sonra verilen randevularda da tüm şartlar sağlansa da vize verilmiyor...TÜRSAB Başkanı Bağlıkaya, yaşanan mağduriyete değinerek Güvenlik ve kontenjanla bağlantılı olduğu lanse edilen vize konusu, artık bir insanlık sorununa dönüştü diyor... Milliyet'ten Aleyna Sevim'in özel haberi...Avrupa ülkeleriyle yaşanan Schengen vizesinde kriz devam ederken, krizi büyütecek bir uygulama daha ortaya çıktı. Macaristan Büyükelçiliği, Macaristana gitmek için Schengen vizesine başvuran Türk vatandaşının vize başvurusunu kabul etti ancak sadece 8 günlük vize verdi. Büyükelçilik, pasaportun arasına bir uyarı notu da koydu. Notta, Macaristan dönüşünde bir hafta içinde Ankara Büyükelçiliği Konsolosluk Bölümüne pasaportla gelinmesi istendi. Türkiyeye döndüğünde bir hafta içinde Macaristan Ankara Büyükelçiliği Konsolosluk Bölümüne gelinmesi talep edildi. TÜRSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği) Başkanı Firuz Bağlıkaya şu bilgileri verdi: Verilerin ortaya koyduğu üzere olumsuz bir yaklaşımla karşı karşıyayız. Vize ret sayılarını haklı çıkartacak herhangi bir mantıklı argüman da bulunmuyor. İş insanlarımız, sanatçılarımız, öğrencilerimiz vize alamıyor. Vize alamadığı için iş görüşmelerini, bağlantılarını, yatırımlarını yapamayan iş insanlarımız, konserleri iptal edilen, tiyatro gösterilerini yapamayan sanatçılarımız var. Önceleri güvenlik ve kontenjanla bağlantılı olduğu lanse edilen vize konusu, artık bir insanlık sorununa dönüştü. Vize randevuları sistem üzerinden online olarak veriliyor. Ancak kota açılmadığı için Avrupa ülkelerinde genel olarak temmuz sonu, ağustos başına kadar vize randevuları kapalı durumda. Farklı ülkelerle karşılaştırdığımızda da vatandaşlarımızın hak etmediği bir yaklaşımla karşı karşıyayız. Türkiyenin de içinde bulunduğu Avrupa Konseyi üyeleri 1957 yılında serbest dolaşım anlaşması imzaladı. 1960 yılında Avrupa Konseyi ülkelerinin büyük bölümü Türkiyeye vize uygulamasını kaldırdı. 9 Temmuz 1980de Federal Almanya, Türklere vizesiz seyahat özgürlüğünü askıya alan ilk ülke oldu. Vizesiz seyahat özgürlüğüne ikinci darbe Fransadan geldi. 12 Eylül 1980 darbesi sonrası Fransız hükümeti de, vizesiz seyahati durdurdu. Avrupa Konseyindeki Türk parlamenterler 12 Eylül askeri darbesi nedeniyle Mayıs 1981den Ocak 1984e kadar Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisinden uzaklaştırıldığı için konuyu Avrupa platformuna taşıyamadı. Bu süre zarfında diğer ülkeler de Türkiyeye vize uygulamaya başladı. Avrupa Komisyonunun son açıkladığı verilere göre, 2023te yapılan vize başvurularının sayısı 2022ye göre yüzde 37 artışla 10,3 milyonu aşarken; 1 milyon 55 bin 885 başvuru ile Türkiye, Çinden sonra en çok vize başvurusunda bulunan ikinci ülke oldu. Türklerin yaptığı vize başvurularının geçen yıl 2022ye göre yüzde 36.5 arttığı görülürken, Türkiyeden yapılan vize başvuru adedi toplam Schengen vize başvurularının yüzde 11ine yakınını oluşturdu. Türkiyenin Schengen vize başvurularındaki ret oranı 2022 yılında yüzde 15.6 iken bu oran geçen yıl yüzde 21.7ye çıkmış durumda. Batı yaptırımlarıyla köşeye sıkıştırılan Rusların dahi ret oranı Türkiyenin 2 puan gerisinde kalırken, en dramatik veri bir yılda Schengen için Türklerin cebinden çıkan 85 milyon Euro oldu. Son 10 yılda ise Türklerin Schengen vizesine harcadığı tutar 551.4 milyon Euroyu aştı. Avrupa Birliği Uzmanı Dr. Can Baydarol, yaşanan krize ilişkin şunları söyledi: Vize vermeme uygulaması özellikle iş insanları ve TIR şoförleri için gümrük birliğinin ihlalidir. Bu çerçevede mallar serbest dolaşırken malları üretenler ve taşıyanlar engellenmekte, dolayısıyla ticarette teknik engel getirilmektedir. Bu bağlamda AB Adalet Divanına taşınabilecek davalar açılabilir. Öte yandan özellikle öğrencilerin eğitim hakkı kısıtlanmakta, aynı doğrultuda akademisyenlerin, gazetecilerin, sanatkarların mesleklerini yapmaları engellenerek, ağır insan hakları ihlali söz konusu olmaktadır. Bu bağlamda AİHM devreye alınabilir. Öğrenci ve sanatçıların AİHMye dava açma hakları var. Macaristanın vize verdiği kişilere yönelik seyahat dönüşü Ankara Büyükelçiliği Konsolosluk Bölümüne gelinmesi şartı tepkiye karşılandı. konuya ilişkin açıklama yapan Büyükelçi Viktor Maias, Macaristan üzerinden visa shopping yapıldığını öne sürerek şunları söyledi: Bu, gitmek istediğiniz Schengen ülkesinden değil, daha kolay alabileceğinizi düşündüğünüz ülkeden vize almak anlamına gelmektedir. Başvurusunu iyi yapamayana veya bir ihtimal bize tam dürüst olmamış kişilere vizelerini ve bu kâğıt parçasını veriyoruz. Bu uygulamaya dahil olan kişilerin sadece 3te 1i bize doğruyu söyledi. Sizden ricamız gerçekten Macaristana gitmek isterseniz sadece o halde bize vize için başvurunuz. Danışmanlık şirketleri ülke vize randevularının bir ay içerisinde açık olması durumunda alınabileceğini ifade etti. Bunun yanı sıra örneğin Almanyaya vize randevusu 1-1.5 ay içerisinde alınabilirken şu an Amerika için vize başvurusunun 6 ay ve daha fazla sürebileceği belirtildi. Fransa, İtalya, İspanya ve Hollandadan vize almak isteyenlerin de 3 aya kadar beklemek zorunda kaldıkları öğrenildi.