SON DAKİKA
SAHTE İÇKİ NEDİR? Sahte İçki Nasıl Anlaşılır, Neden Öldürür? Sahte İçki İçildiğinde Neler Yapılmalı?
Sahte içki son günlerde Ankara ve İstanbul başta olmak üzere birçok ilde can almaya devam ediyor. Açıklanan son rakamlara göre 14 Ocak'tan bu yana İstanbul ve Ankara'da sahte içkiye bağlı ölüm sayısı 103 oldu. Vatandaşlar sahte içki nedir, sahte içki nasıl anlaşılır, sahte içki neden öldürür gibi soruların yanıtını araştırıyor. Ankara Valiliği başkentte sahte alkol zehirlenmelerine dair açıklamalarda bulundu. Peki, sahte içki nedir, sahte içki nasıl anlaşılır? Sahte içki neden öldürür?
Sahte içki, yasal denetimlerden geçmeyen, insan sağlığına zararlı maddeler içeren ve genellikle kaçak yollarla üretilen alkollü içkilerdir. Bu tür içkilerde kullanılan metanol gibi toksik maddeler, ciddi sağlık sorunlarına ve ölüme yol açabilir. Sahte içki ne kokusundan ne de tadından anlaşılıyor. Uzmanlar açık gelen şişelerden şüphelenilmesi gerektiğinin altını çiziyor.
Düşük maliyeti nedeniyle etil alkol yerine metil alkol kullanılarak üretilen sahte içkiler, içenlerin ölümüne sebebiyet verebiliyor. Konuyla ilgili yapılan testler, 30 mililitre, kaçak içkinin ham maddesi, yani yarım çay bardağı dolusu saf metanolün ölüme neden olduğunu, bir kaşığının da kör bırakabileceğini gösteriyor.
Alınan içkinin sahte olduğunu anlayabilmenin birkaç basit yolu bulunuyor. GİB'in mobil uygulaması bondrollü ürün izleme sistemi sayesinde alkolün sahte olup olmadığı anlaşılabiliyor. Tek yapılması gereken şişe üzerindeki barkodu telefona okutmak. GİB uygulaması dışında da sahte içkinin nasıl anlaşılabileceğine dair yöntemler bulunuyor. İşte o yöntemler:
Fiyat Kontrolü: Gerçek alkolün fiyatı belirli bir aralığa sahiptir. Normalden çok daha ucuz olan ürünlere şüpheyle yaklaşılmalıdır.
Ambalaj ve Etiket: Sahte içkilerin ambalaj ve etiketlerinde genellikle orijinal ürünlere göre farklılıklar bulunur. Etiketin üzerindeki yazıların bulanık, eğri veya silik olması sahte olduğuna işaret edebilir.
Bandrol: Türkiye'de satılan alkollü içeceklerde TAPDK bandrolü bulunması zorunludur. Bandrolün olmaması veya sahte görünmesi bir uyarı işareti olabilir.
Tat ve Koku: Sahte içkilerde kullanılan alkol türü farklı olduğu için tadı ve kokusu orijinal üründen farklı olabilir. Anormal bir tat veya koku fark ederseniz içmekten kaçının.
Kapak ve Şişe: Şişenin kapağı gevşek ya da orijinaline göre farklı olabilir. Ayrıca, orijinal ürünlerin şişeleri genellikle daha kaliteli malzemeden üretilir.
Satın Alınan Yer: Alkollü içecekleri güvenilir ve lisanslı yerlerden almak önemlidir. Sokak satıcılarından veya belirsiz kaynaklardan alınan içkiler sahte olabilir.
Sahte içkinin ölümcül olmasının en büyük sebebi, içinde bulunan metanol (odun alkolü) gibi zehirli maddelerdir. Normal içkilerde kullanılan etil alkol (etanol) vücut tarafından tolere edilebilirken, sahte içkide bulunan metanol son derece toksiktir ve vücutta formaldehit ve formik aside dönüşerek ölümcül hasarlara yol açar. Sahte içki sinir sistemine ve beyne zarar, solunum yetmezliği ve kalp durması, böbrek ve karaciğer yetmezliği, asidoz (kan zehirlenmesi) hastalığına sebep olabilir.
Daha ucuz olması nedeniyle cazip gelen sahte içkinin tüketiminin faturası sonradan ağırlaşıyor. Sahte içkinin neden olduğu zararlar, metil alkolün çeşidi ve kullanım miktarına göre farklılık gösteriyor. Metil alkol yüksek toksisiteye, yani zehirleme gücüne sahip. 10 mililitre kadar küçük bir saf metanol hacmi, optik sinirlere zarar verdiği için kalıcı körlüğe sebep olur. 30 mililitre kadar bir hacim ise ölümlere neden olur.
Sahte içki tüketimi, özellikle metanol zehirlenmesine neden olabilir. Metanol vücutta formaldehit ve formik asite dönüşerek organlara zarar verir. Yaygın belirtileri şunlardır:
✔ Baş ağrısı, mide bulantısı, kusma
✔ Bulanık görme veya kalıcı körlük
✔ Nefes darlığı ve bilinç kaybı
✔ Böbrek ve karaciğer yetmezliği
Metil alkol yani sahte içki belirtileri 10 ile 24 saat arasında kendisini gösteriyor.
🔹 Güvenilir ve bandrollü ürünler tercih edin.
🔹 Piyasaya göre aşırı ucuz içkilere dikkat edin.
🔹 Şişe ve bandrollerde sahtecilik olup olmadığını kontrol edin.
🔹 Açılmış veya şüpheli ürünleri tüketmeyin.
Sahte içki tüketimi ölümcül sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle yalnızca yasal ve denetlenmiş markalardan içki satın alarak sağlığınızı koruyabilirsiniz. Şüpheli durumlarda ALO 184 Sağlık Bakanlığı İhbar Hattı veya Alo 136 Kaçakçılık İhbar Hattı üzerinden yetkililere bildirimde bulunabilirsiniz.