SON DAKİKA
Depremde hayati öneme sahip! Saniyeler önce bildirim atabiliyor
İstanbul'da meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki depremde bazı akıllı telefon kullanıcıları, sarsıntı başlamadan saniyeler önce erken uyarı bildirimi aldı. Google tarafından sunulan bu özellikle birçok kişi, Marmara Denizi Silivri açıklarındaki deprem esnasında hızlı kaçma imkanı buldu. Artık telefonların böyle bir uyarı sistemi var. Ancak şimdilik bu servis Google tabanlı Android telefonlar için geçerli. Apple cephesinde böyle bir hizmet yok, sadece birkaç ücretli uygulama mevcut. Hem Android hem de iOS işletim sistemli telefonlara indirilecek bazı uygulamalar, deprem sonrasında yardımınıza koşabilir.
* GOOGLE’ın deprem uyarı sistemi, sarsıntının en çok hissedildiği bölgedeki akıllı telefonların verilerini toplayarak bir merkez üssü belirliyor ve etkilenen bölgeyi daire içerisine alarak o çapta yer alan kullanıcılara bildirim gönderiyor. Teknolojinin temelinde ivme ölçerler var. Tüm bu işlemleri ışık hızında yaptığı için kullanıcıların sarsıntıdan 5-10 saniye önce haberi oluyor. Ücretsiz olarak sunulan sistem yalnızca 4.5 ve üzerinde şiddetteki depremler yaşandığında çalışıyor. Sistemi açmak için şu adımları izlemek gerek:
* Uyarıyı almak için telefonunuz internete bağlı olsun. Aynı şekilde konum servisi ve bildirimlere mutlaka izin verin.
* Telefonun ‘Ayarlar’ bölümüne girildikten sonra ‘konum’ kısmını açın. Açılan ekranda ‘deprem uyarıları’ yazısının hemen karşısında bunun açık veya kapalı olduğuna yönelik bir simge yer alacak, kapalı konumda ise açmanız gerek. Artık uyarıları alabileceksiniz.
* Apple’ın iOS isimli işletim sistemine sahip iPhone telefonlar için şu anda Google’ınkine benzer bir sistem yok. Aslında şirket “hayati uyarı bildirimi” isimli sistemi telefonlara ekledi ancak bu sistem şu anda belli başlı ülkelerde ve farklı uyarılar için aktif. Örneğin, Güney Kore’deki iPhone kullanıcıları Kuzey Kore tarafından fırlatılan çöp balonları yere düşmeden önce haberdar olabiliyor.
* Deprem Ağı: Türkiye tarafında Apple için tek bir yaygın uygulama var. Bunlardan en yaygın olanı şu an için 100 TL fiyatla satın alınan “Deprem Ağı” isimli uygulama. Ancak onun kadar yaygın değil. Uygulama, verileri aynı uygulamayı telefonlarına indirip kuran kişilerden alıyor. Sonrasında Google’ın uyarı sistemine benzer bir sistemle telefonlara erkenden uyarı gönderebiliyor.
* Deprem: Uygulama, telefonlara deprem anında veya birkaç saniye öncesinde yüksek sesli bildirim gönderiyor. Ücretsiz olarak indirilip kullanılabiliyor. Ekrandan size en yakın yerlerde olan depremleri de listelemeniz mümkün. Ancak, Google’ınki kadar kapsamlı bir erken uyarı sistemine sahip değil.
Erken uyarı sisteminden bağımsız olarak deprem öncesinde veya sonrasında hayat kurtarabilecek uygulamalar da bulunuyor. Bu uygulamalar hem Android hem de iOS telefonlara indirilebiliyor. İşte Türkiye gibi deprem ülkesinde mutlaka telefonunuzda bulunması gereken bazı ücretsiz uygulamalar:
* AFAD Acil: Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından geliştirilen bu uygulama, bulunduğunuz konumdaki size en yakın acil toplanma yerini haritada gösteriyor. Enkaz altında kalma, kaybolma, yaralanma gibi durumlarda “Acil Arama” butonuna basarak yetkililere yerinizi bildirebiliyor.
* Deprem Düdüğü: Bu uygulamanın tek amacı acil durum anında çok yüksek sesli düdük çalmak. Uygulamada tek bir buton bulunuyor ve bu butona bastığınızda telefonunuzdan yüksek şiddetli düdük sesi çıkıyor. Böylece enkaz altındayken sesinizi dışarıya daha kolay duyurabiliyorsunuz.
* AKUT Güvendeyim: Deprem veya doğal felaketler sonrasında yakınlarınıza tek tuşla “güvendeyim” mesajı göndermek isterseniz bu uygulama tam sizin için. Uygulamayı indirdikten sonra yakınlarınızın telefon bilgilerini ekliyorsunuz ve felaketten zarar görmeden kurtulduğunuzu “güvendeyim” butonuna basarak yakınlarınıza iletebiliyorsunuz.
* Flashlight: Artık neredeyse tüm telefonların flaşları el feneri olarak kullanılabiliyor. Ancak bazı uygulamalarla el fenerlerini daha işlevsel hale getirmek mümkün. Flashlight isimli veya benzeri el feneri uygulamaları, telefonların flaşlarını açtığı gibi kesintili ışıklarla sinyaller ve sesler gönderebiliyor.
Bu kapsamda servisler; üzerinize devrilecek bir şeyin yanındaysanız uzaklaşmanız, hızlıca çocuklarınızı yanınıza almanız, çök-kapan-tutun yapmak için pozisyon almanız, asansördeyseniz en yakın katta inmeniz, kapıya çok yakınsanız binadan uzaklaşmanız gibi konularda zaman kazandırıyor.