2. Trump dönemi! Ankara-Washington hattı nasıl olacak?

ABD'de başkanlık seçimlerini kazanan Cumhuriyetçi Donald Trump, oy sayımı tamamlanan Alaska eyaletini de kazanarak 295 delegeye ulaşırken, Demokrat Kamala Harris de Maine eyaletinden gelenlerle 226 delegeye sahip oldu. Trump'ın ikinci başkanlık dönminde neler olacağı merakla beklenirken. Hürriyet Gazetesi'nden Abdulkadir Selvi Ankaranın ikinci Trump dönemine bakışı başlıklı bir köşe yazısı kaleme aldı...Amerikan seçimlerini Bişkekte takip ettim. Sonuçları ise Kırgızistandan Macaristana geçerken öğrendik. Trump ile Kamala Harrisi başa baş gösteren anketler yanıldı, Amerikan derin devletinin tüm direnmesine rağmen Trump zafer kazandı. Trumpı suikastla ortadan kaldırmaya çalıştılar, hapse attılar, siyaseten silmeye çalıştılar ama o Amerikan derin devleti ile vuruşa vuruşa kazandı. Sadece ABD değil, dünya ikinci Trump dönemiyle karşı karşıya. Trump zorlu bir mücadelenin ardından ikinci kez adeta küllerinden doğdu. Suçlanmadığı konu kalmadı, karakoldan fotoğrafları yayınlanan devlet başkanı muamelesi gördü. Ama ekonomi ve savaş karşıtlığı seçimin kaderini belirledi. Demirelin dediği gibi bir kez daha seçimin kaderini tencere belirledi. Bu ülke dünyanın süper gücü olan Amerika olsa dahi. Biden döneminde ekonomik durumu bozulan Amerikalılar, ekonomiyi öncelediği için Trumpı tercih etti. Vergi gelirleri Rusya-Ukrayna savaşına giden Amerikan seçmenine çok net bir şekilde savaşı bitireceği mesajı verdi. Trumpın en tedirgin edici yönü aşırı İsrail yanlısı olması. Düşük profilli de olsa Gazze savaşını da bitireceğini söylemiş olmasına rağmen, Trumpın kazandığı ortaya çıktığı anda Netanyahunun coşkulu desteği rahatsız ediciydi. NETANYAHU FAKTÖRÜ Trumpun zaferi için, Tarihin en büyük geri dönüşü diyen Netanyahu, Beyaz Saraya tarihi dönüşünüz Amerika için yeni bir başlangıç ve İsrail ile Amerika arasındaki büyük ittifaka güçlü bir yeniden bağlılık sunuyor dedi. Netanyahunun ABD ziyareti sırasında da Trumpla görüşmelerinde benzer bir tablo yaşanmıştı. Hatta ABD gezisi dönüşünde Netanyahunun katliamlarını artırması, Trumpla bir anlaşma mı yaptılar yorumlarına neden olmuş. Sonuç itibariyle Kudüsü başkent ilan eden ve İsraille Arapları barıştırma projesinin mimarı olan Trumptan söz ediyoruz. Trump politikalarında en tedirgin edici nokta İsraille ilişkileri ve Filistin konusuna yaklaşımı olacak.Bu konuda damadı Kushnerin rolünü de unutmamak lazım. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Trump arasında doğrudan bir ilişki var. Lider diplomasisini başarıyla yürüten iki liderin dostlukları olması önemli bir avantaj. Biden döneminde Türk-Amerikan ilişkileri olumsuz seyretmedi ama iki lider arasında güçlü bir ilişki kurulamadı. Biden başkandı ama lider değildi. İki lider arasındaki dostluğa rağmen Trump döneminde doğrudan ekonomimizi hedef alan ve Kudüsün başkent ilan edilmesi gibi sorunlar yaşadık. Trumpın ikinci döneminde daha olgunlaştığı ve bu tür olumsuzluklara meydan vermeyeceği temenni edilebilir ama uygulamayı görmek lazım. Trumpın seçildiği andan itibaren Türkiyenin bakış açısını öğrenmeye çalışıyorum. Trumpın kişilik özelliğinden ve İsraille ilişkilerinden dolayı bazı ihtiyat payları konuşulmasına rağmen, Beyaz Sarayda doğrudan ilişki kurduğumuz bir başkanın olması iyidir yaklaşımı söz konusu. Cumhurbaşkanı Erdoğan da Trumpı ilk kutlayan liderlerden biri oldu. Tebrikler dostum Trump dedi. LİDER DİPLOMASİSİ Türkiye ile ABD arasında çok önemli dosyalar var. F-16 satışı, F-35 projesine dönüş, öne çıkan başlıklar ama bizim PKK ve FETÖ terör örgütleriyle mücadele gibi beka sorunumuz olan başlıklarımız var. Ortadoğuda haritaların kanla çizildiği bir dönemde Erdoğan ile Trump arasında doğrudan bir temasın olması, lider diplomasisi açısından çok önemli. Sıcağı sıcağına yapılan değerlendirmeleri başlıklar halinde yansıtmak istiyorum. 1- Trumpın kriz bölgelerine yaklaşımı belirleyici olacak. 2- Rusya-Ukrayna savaşını durdurabilecek mi? Trumpın ilk 3 ay içinde barış masası kurup savaşı sonlandıracağı yönünde çok güçlü bir beklenti oluştu. 3- İsrailin Gazze ve Lübnan saldırıları karşısında tavrı ne olacak? Gazze savaşını sonlandıracak mı? 4- İsraile Biden yönetiminden daha fazla destek vereceği, Gazzenin işgal ve ilhakına izin vereceği endişesi hâkim. 5 Trumpın tek hedefinin Çin olması bekleniyor. Ama bunun şekli ne olacak? 6 İran konusundaki politikası ne olacak? İrana karşı agresif bir politika izleyeceği beklentisi var. Geçen dönem Obamanın İran politikasını yerden yere vuruyordu. Bu dönemde İrana karşı tutumu ne düzeyde olacak? 7- Suriye ve Iraktan çekilecek mi? Ortadoğuya 9 trilyon dolar gömdük demişti. Geçen dönem Suriyeden çekilme kararı almış ama buna Amerikan derin devleti engel olmuştu. Trump bu kez Irak ve Suriyeden çekilmeyi başarabilecek mi? MCGURKU ALACAK MI? 8- Trump daha önce ilk seçildiğinde McGurku görevden almıştı. Biden yönetimi Ortadoğu özel temsilcisi olarak atadı. Trump PKKnın hamisi olan McGurku görevden alacak mı? PKKnın arkasındaki desteği çekecek mi?