Fay kaşifleri uyarıyor: Batıya dikkat

Uzmanların Uyandı dediği Doğu Anadolu Fayını (DAF) keşfeden Dr. Esen Arpat ile Dr. Fuat Şaroğlu, Elazığ depreminin meydana geldiği Sivricenin batısına dikkati çekti ve buradaki hareketliliğin özenle takip edilmesi gerektiğini söyledi.Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünde çalıştıkları dönemde deprem araştırmalarını yaptıklarını anlatan Arpat ve Şaroğlu, fayı ve son depremi Hürriyetten Musa Kesler'e yorumladı: Jeoloji Mühendisi Dr. Esen Arpat: 1971 yılında Bingöl ve çevresinde meydan gelen yıkıcı deprem için de benzer bir çalışmayı yaparken o depremin bilinen bir fay parçasının uç bölümünde meydana gelmiş olduğunu ancak bu fayın aslında çok büyük olan ve bilinmeyen, haritalarda yer almayan büyük bir fay sisteminin ufak bir parçası olduğunu fark ettim. Bu büyük fay sisteminin Elazığın, Malatyanın ve Kahramanmaraşın güneyinden, Adıyaman ve Gaziantepin kuzeyinden geçip Antakyaya kadar uzandığını oradan güneyde Suriyede varlığı bilinen ve Suriye, Lübnan, İsrail, Filistin, Ürdünden Kızıldenize bağlanan Ölü Deniz Fay Sistemi adı altındaki fay ile bağlantı kurduğunu fark ettim ve raporladım. Daha sonra, yine MTA da çalışmakta olan Fuat Şaroğlu ile bu yeni fay sistemini oldukça ayrıntılı olarak haritalayıp Doğu Anadolu Fayı adını da vererek yayımladık. Bazı kesimlerden oldukça büyük bir direnç ile karşılaştım. En büyük tepki de o sırada bu faydan 14 kilometre uzakta ve büyük bir deprem kaynağından habersiz olarak Fırat Irmağı üzerinde yapılmakta olan büyük Karakaya barajının denetimini yapan grubun teknik elemanlarından ve danışman konumundaki akademisyenlerden geldi. O günlerde var olan ve Türkiye deprem haritasını yapmakla görevlendirilmiş olan İmar ve İskan Bakanlığı Deprem Araştırma Enstitüsünün uzmanları da fayı kabul etmekte büyük direnç gösterdiler. Sürece Karakaya barajının yapım denetimini yapan grupta yer alan yabancı uzmanlar da katıldı. İlginç yazışmalar ve toplantılar oldu. Ancak, zamanla kaçınılmaz olarak benimsendi ve deprem haritasında yerini aldı. Doğu Anadolu Fayının Palu ilçe merkezi ile Pütürgenin Üçyaka köyü arasındaki 130 kilometrelik bölüm tek bir depremde yırtılarak 7.5 dolayında hatta daha büyük deprem üretebilecek potansiyeldedir. Jeoloji Mühendisi Dr. Fuat Şaroğlu: Bingöl depreminden sonra hocam Esen Bey ile bölgede çalışmalara başladık. Kendisi Stanford Üniversitesinde eğitim görmüş, dünya çapında bir jeolojisi mühendisiydi. Fayın Hataya kadar uzandığını tespit ettik. Bunun Kuzey Anadolu Fayı (KAF) gibi bir fay olduğunu fark ettik ve adını Doğu Anadolu Fay Hattı koyduk. Bir sene sonra MTA dergisinde makale ile yayımladık. Böylece literatüre geçti. Buranın büyük bir fay olduğunu, bir levha olduğunu, büyük depremler üretebilecek potansiyele sahip büyük bir fay olduğunu ilk defa biz makale halinde yayımladık. O tarihten beri bu fay üzerinde araştırmalar var. Son deprem beklenen büyüklükte, beklenen yerde oldu. En riskli segment de Palu-Pötürge arası bölümdü. Son deprem de bu bölgede yaşandı. Bundan sonra batı kısmına dikkat etmek gerekir.