EMASYA Protokolü kaldırıldı

1997 yılında Genelkurmay Başkanlığı ile İçişleri Bakanlığı arasında imzalanan ve askere toplumsal olaylara müdahale yetkisi veren Emniyet Asayiş Yardımlaşma Protokolü (EMASYA), bugün itibarıyla yürürlükten kaldırıldı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Kararı açıklayan İçişleri Bakanı Beşir Atalay, bu konuda Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ ile görüşme yaptığını belirterek, "Bunun ortak imza ile yine yürürlükten kaldırılmasını kararlaştırmıştık" dedi.

Beşir Atalay, "Arkadaşlarımız bir araya geldiler. Bugün ortak imzayla yürürlükten kaldırdılar. Bildiğiniz gibi protokolü 1997 yılında Genelkurmay Harekat Başkanı ile İçişleri Bakanlığının o zaman ki Müsteşarı imzalamıştı. Şimdi de yine aynı şekilde Genelkurmay Başkanlığı Harekat Başkanı Sayın Korgeneral Mehmet Eröz ile bakanlığımız Müsteşarı Sayın Osman Güneş imzalayarak tutanağı yürürlükten kaldırmış oldular" açıklamasını yaptı.

Atalay, konuya ilişkin yeni bir düzenleme veya protokole ihtiyaç olmadığını belirterek, "Mevzuat şu haliyle bu konudaki ilişkileri düzenlemek için yeterli. Zaten bildiğiniz gibi genelde kanun bu konudaki yetkileri valilere verir. Şu anda ilgili kanunun hükümleri geçerli olacak" dedi.

Konuya ilişkin tebliğ Genelkurmay Başkanlığı ve il valililerine gönderildi.

EMASYA nedir?

EMASYA, Şemdinli'deki Umut Kitabevi'nin bombalanmasının ardından astsubayın ifadesiyle kamuoyunun gündemine girmişti. Protokol, Türkiye'nin gündemine ise Balyoz Eylem Planı iddialarıyla oturdu. Zira, planı hazırladığı iddia edilen dönemin 1. Ordu Komutanı Orgeneral Çetin Doğan, EMASYA'yı dayanak gösterdi

Türkiye, EMASYA ile 7 Temmuz 1997 yılında, 28 Şubat sürecinden hemen sonra tanıştı. Protokole İçişleri Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığı imza attı. Protokolün altına Genelkurmay adına Çetin Doğan imza attı.

27 maddeden oluşan protokol, askere Vali'nin izniyle şehirlerdeki toplumsal olaylara müdahale etme imkanı tanıyor.

Vali izni olmaksızın...

Ancak protokolün bir maddesi, izne bile gerek olmaksızın askere harekete geçebilme yetkisi veriyor. Olağanüstü bir durum algılaması varsa - örneğin terör şüphesi - o noktada asker mülki idare amiri, yani vali veya kaymakamdan izin almadan da olaylara el koyabiliyor.
 
Özellikle Güneydoğu'da terör tehdidi nedeniyle EMASYA protokolünün sık sık uygulandığı iddia ediliyor.

Hatta bir yıl içinde toplumsal olayların çıkabileceği günler de önden tespit ediliyor. Ordu içindeki EMASYA birliklerinin bu kritik tarihlerde çarşı izinleri kaldırılıyor. Birlikler kışla içinde hazırlıklı bir biçimde gün boylu bekliyor.

"Askerin çevik kuvveti" de denilen bu birliklerin el koyma yetkisi de var. Gerekli hallerde, kamu kurumlarının her türlü araç-gereç ve malzemesi, EMASYA komutanlarının emrine verilebiliyor.

13 yıldır uygulanan ama nerelerde ve nasıl uygulandığı konusunda net bilgi olmayan protokol, bugün itibarıyla yürürlükten kaldırıldı.