Daha önce 5 kez referandum yaşadık

12 Eylül 2010'da yapılacak referandum Türkiye tarihindeki 6. referandum olacak. Türkiye siyasi tarihinde 5 kez denenen referandum seçeneği en son 2007'de kullanıldı. Şimdi bir kez daha gündemde. Peki Türkiye tarihindeki referandumlar nasıl sonuçlandı? İşte Türkiye'nin, kiminde yasaklar, kiminde özgürlükler getiren referandum tarihi...

Haberin Devamı

/

12 Eylül 2010'da yapılacak referandum yaklaşırken, geçmişteki referandumlara bir göz atalım... Türkiye'de ilk referandum, 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesinin ardından hazırlanan 1961 Anayasası için yapıldı. İhtilalinin ardından iktidardan uzaklaştırılan Demokrat Parti yönetiminin özel bir mahkemede yargılandığı davalar dizisinde Celal Bayar ve Adnan Menderes Yassıada'da yargılanırken.

/

Türkiye son olarak bundan 3 yıl önce referanduma gitti. 21 Ekim 2007 pazar günü, "Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçilmesi" maddesiyle ilgili Anayasa değişikliği oylandı. Halkın yüzde 69'u cumhurbaşkanını halkın seçmesine "evet" dedi. "Hayır" diyenler yüzde 31'de kaldı.

Haberin Devamı

/

Şimdi gözler 12 Eylül 2010'da yapılacak referanduma çevrildi.

/

12 Eylül 2010 anayasa referandumunda ilk oylar sınırda verildi...

Haberin Devamı

/

12 Eylül 2010 anayasa referandumunda "evet" panoları...

/

12 Eylül 2010 anayasa referandumunda "hayır" cephesi...

Haberin Devamı

/

12 Eylül 2010 anayasa referandumunda sanatçılar da "hayır" diyor...

/

1961 referandumundan 21 yıl sonraydı ve yine bir askeri müdahale sonrasıydı. 7 Kasım 1982 günü sandığa giden halk, 82 Anayasası'na da "evet" diyordu. "Evet" diyenlerin oranı bu kez 92'lere çıkmıştı.

Haberin Devamı

/

Türkiye, MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in 27 Mayıs 1960 Cuma günü sabaha karşı yaptığı radyo konuşmasıyla yatağından fırladı. 27 Mayıs İhtilali olmuş; Alparslan Türkeş'in sesi 27 Mayıs'ın simgesi haline gelmişti. Hazırlanan 1961 Anayasası için halk sandığa gidecek ve oylamaya katılacaktı.

/

Türk halkı, referanduma ikinci kez yine bir askeri darbeden sonra gitti. Bu kez 1982 Anayasası halkın oyuna sunuluyordu. 7 Kasım 1982 tarihinde yapılan referandumda sandıktan yüzde 91,37 ile yine evetçiler çıktı.

Haberin Devamı

/

Türkiye gündemine giren 3. referandum halkın ezici çoğunlukla kabul ettiği 1982 Anayasa'sının bazı siyasilere getirdiği 5 yıllık siyasi yasaktı.

/

Süleyman Demirel (Başbakan) eşi Nazmiye Demirel ile birlikte, 8 Kasım 1982...

Haberin Devamı

/

6 Eylül 1987 günü seçmene "Yasaklar kalksın mı, kalkmasın mı?" sorusu soruldu. Bu kez de evetçiler kazandı. Ama kıl payı farkla. Evet diyenlerin oranı yüzde 50.1, hayır diyenlerse yüzde 49.9'du. Halk yine evet demişti ama bu kez "evet"i 1982'de kullandığının aksine özgürlükten yana kullanmıştı. Süleyman Demirel, basının karşında... (10 Eylül 1987)

/

"Hayır'da hayır vardır" sloganını kullanan ANAP'ın turuncu kampanyasının temeli 12 Eylül öncesinin kargaşasına dönüş üzerine oturulmuştu. Altında Özal'ın imzası olan gazete ilanında açık açık "Hayır derseniz beş yıl daha kafamızı dinleriz" deniyordu.

Haberin Devamı

/

27 Mayıs 1960 sabahı insanlar radyolarının başında yüzlerce kez yayımlanan şu anonsu dinliyordu: "Bugün demokrasinin içine düştüğü buhran ve müessif hadiseler dolayısıyla ve kardeş kavgasına meydan vermemek maksadıyla Türk Silahlı Kuvvetleri memleketin idaresini ele almıştır."

/

21 Ekim 2007 referandumuna katılım oranı yüzde 68'di ve tarihin en düşük katılmlı referandumu olarak tarihe geçti.

Haberin Devamı

/

O yıllarda referandum sözü ilk defa kullanılıyor ve halkın büyük kesimince henüz bilinmiyordu.

/

Referandumun halkoylaması olduğunu halka anlatmak zor oldu ama sonuçta Anayasa 9 Temmuz 1961 günü yüzde 61,5 oyla kabul edildi. Halk ezici çoğunlukla toplu sözleşme ve grev hakkının genişletilmesine TRT'nin ve üniversitelerin özerkliğine evet diyordu.

Haberin Devamı

/

1987 yılında yapılan referandum ile siyasi yasaklar kalktı ve Bülent Ecevit, Alparslan Türkeş, Süleyman Demirel ile Necmettin Erbakan yeniden siyasi arenada yerlerini aldılar. Ecevit Demokratik Sol Parti’nin (DSP), Türkeş Milliyetçi Çalışma Partisi’nin (MÇP), Demirel Doğru Yol Partisi’nin (DYP), Erbakan ise Refah Partisi’nin (RP) genel başkanları oldular.

/

Yaklaşık bir sene sonra 25 Eylül 1988 tarihinde halktan yerel seçimlerin bir yıl öne alınıp alınmaması için sandık başına gitmesi istendi. 4. referandum da Anayasa'da yapılmak istenen bir değişiklik içindi. Sandıktan bu kez hayır çıktı. Hayırcılar toplamın yüzde 65'ini, evetçiler ise yüzde 35'ini oluşturdu. Halk, 13 Kasım 1988 gününe alınması önerilen erken yerel seçimlere dur dedi.