Ceza hukukunda 'uzlaştırma' sistemi geliyor

KAYNAKDHA - Cnnturk.com

Adalet Bakanlığı'nın hazırladığı tasarıyla ceza hukukunda "uzlaştırma" uygulaması getiriliyor. Planlanan değişiklikle uzlaştırma, hırsızlık gibi etkin pişmanlık hükümlerine yer verilen suçları da kapsayacak. Uygulamayı Cnnturk.com'a değerlendiren Prof. Dr. Ersan Şen, "Hırsızlıkta uzlaşma olmaz. Bu şu demektir: 'çal gel burada anlaş öde anlaş!' Türkiye'de hiçkimse hırsızıyla karşılaşmak, oturmak, anlaşmak istemiyor" dedi.

Haberin Devamı

Hukuk davalarına konu olan uyuşmazlıklarla ilgili 2012'de getirilen "Arabuluculuk" sisteminin bir benzerine ceza yargısında da geçiliyor. Adalet Bakanlığı'nın hazırladığı tasarıyla Ceza Muhakemeleri Kanunu'nda (CMK) yer alan "uzlaşma" değiştirilerek, "uzlaştırma"ya dönüşecek ve başsavcılıklarda kurulacak bürolar tarafları dosya mahkeme önüne gitmeden uzlaştırmaya çalışacak. Amacı, "yargının yükünü alternatif çözümlerle azaltmak" olarak belirlenen tasarıda, etkin pişmanlık hükümlerine yer verilen suçlar da uzlaştırma kapsamına alındı. Ayrıca soruşturması ve kovuşturulması şikayete bağlı olduğuna bakılmaksızın suçlar uzlaştırma kapsamına alınabilecek.

Anadolu Adliyesi'nde Arabuluculuk Merkezi açıldı

Öte yandan hazırlanan tasarı ile TCK'nın 75. maddesinde bulunan ön ödeme uygulamasının kapsamının genişletilmesi ve uygulanabilen suçların sınırının da 3 aydan, 6 aya çıkarılması öngörülüyor.

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'ın Bakanlar Kurulu toplantısında sunumunu yaptığı tasarı ile yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi, genel güvenliğin taksirle tehlikeye sokulması, trafik güvenliğini tehlikeye sokma, çevrenin taksirle kirletilmesi, özel işaret ve kıyafetleri usulsüz kullanma suçları da ön ödeme kapsamına alınıyor. Ön ödemeyle sonuçlanan dosyaların özel bir sicile kaydedilmesi ve 5 yıl içinde tekrarı halinde ödenecek miktarın yarı oranında artırılması düzenleniyor.

Haberin Devamı

Arabuluculuk sistemini ne kadar biliyoruz?

Tasarıyla kamu davası açılmasının ertelenmesi düzenlemesinin de kapsamı genişletilecek. Yasadaki 1 yıllık sınır, tasarı yasalaşırsa 2 yıla çıkarılacak. Ancak tasarıda bunun istisnası da bulunuyor. Buna göre, cezasızlık algısının önlenmesi adına mükerrirler, itiyadi suçlular ve suçu meslek edinenler ile örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar ve kamu görevlisince görev sebebiyle işlenen suçlar bakımından bu kurum uygulanmayacak.

Uzlaştırma geliyor

Tasarıyla CMK'da yer alan "Uzlaşma"nın adı "Uzlaştırma" olarak değiştiriliyor ve kapsamı genişletiliyor. Etkin pişmanlık hükümlerinin uygulandığı suçlar da uzlaştırma kapsamına alınıyor. Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçların yanı sıra şikayete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın uzlaştırma yoluna gidilebilecek suçların sayısının arttırılması ve etkin pişmanlık hükümlerine yer verilen suçlara ilişkin sınırlamanın kaldırılması suretiyle uzlaştırma kurumunun uygulanma alanı genişletiliyor.

Arabuluculuk sistemi işliyor ama bilinmiyor

Başsavcılıklarda uzlaştırma bürosu kurulacak

Taraflara uzlaşma teklifinin kolluk aşamasında çok erken yapılması ve olayın sıcaklığıyla teklifin çoğunlukla reddedilmesini önlemek için, kamu davası açılması için yeterli şüphenin bulunması halinde Cumhuriyet savcısı tarafından dosya Cumhuriyet başsavcılıkları bünyesinde kurulan uzlaştırma bürosuna gönderilecek. Büro tarafından görevlendirilen uzlaştırmacılar taraflarla irtibata geçmek suretiyle uzlaştırma işlemlerini gerçekleştirecek ve işlemlerin sonucunu büroya bildirecek. Uzlaştırma süreci sonunda soruşturma dosyaları uzlaştırma bürosunda görevli Cumhuriyet savcısı tarafından sonuçlandırılacak.

Haberin Devamı

Yargıda 1500 kişilik ikinci dalga tasfiye

Avukatlar veya hukuk eğitimi alanlar yapabilecek

Yeni düzenleme ile bütün Cumhuriyet başsavcılıkları bünyesinde uzlaştırma bürosu kurulacak ve yeteri kadar Cumhuriyet savcısı ile personel görevlendirilecek. Uzlaştırmacılar, avukatların veya hukuk öğrenimi görmüş kişilerin yer aldığı, Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen uzlaştırmacı listelerinden görevlendirilecek.

Tasarıyla hedeflenen düzenlemeyi cnnturk. com'a değerlendiren İstanbul Üniversitesi'nden ceza hukuku uzmanı Prof. Dr. Ersan Şen, "Hırsızlıkta uzlaşma olmaz. Bu şu demektir: 'çal gel burada anlaş öde anlaş!' Hiçkimse hırsızıyla karşılaşmak, oturmak, anlaşmak istemiyor. Çekiniyor. Türkiye şartlarında bu uygulama, özellikle de niyet istek varsa hırsızlık suçlarında düşünülmemeli. Zaten hırsızlık soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı bir suç değil" dedi.

Haberin Devamı

Hırsızlar Bodrum'da lüks otelde tatil yaparken yakalandı

Uzlaştırma hükümlerinin TCK'nın 221. maddesindeki, suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçu işleyenlerin etkin pişmanlık hali için de uygulanması gerektiği düşüncesinde olduğunu belirten Prof. Dr. Şen, şunları söyledi:

"Karmaşık bir yapıya sahip suç örgütlerinin ortaya çıkarılmasının yanında, bu örgütlerce işlenen ve cezası suç örgütü fiiline göre çok daha ağır olan amaç suçlar ile faillerinin ortaya çıkarılmasında etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanılmalı, soruşturma ve yerel mahkeme aşamaları ile sınırlı olmak üzere etkin pişmanlık gösteren faille uzlaşma usulü kabul edilmelidir. Elbette bu yöntem; örgütün yapısı ve faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlarla ilgili elverişli ve somut bilgilerin verilmesi karşılığında kullanılmalı, amaç suçları ve asıl failleri, yani örgütün kurucusu, yöneticisi, müşterek failleri ile azmettiricilerini ortaya koymalı, bunlardan uzak genel anlatımlara ve suçlamalara itibar edilmemelidir. Bu usul, suçun azmettiricisinin tespitinin sağlanması amacıyla yardımda bulunan fail veya diğer suç ortağına yapılacak indirim tipinde olabilir. "

Haberin Devamı

Prof. Dr. Şen, bu durumda da uygulamanın olumsuz tarafının, dürüst yargılamayı ortadan kaldırmak olacağını, sanığın daha az ceza almak için düzenlemeyi istismar edebileceğini belirtti.