hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    Bir cinayet aleti: Beyaz Toros

    Bir cinayet aleti: Beyaz Toros
    expand
    KAYNAKKerem Şenel / CNN TÜRK

    Türkiye günlerdir Beyaz Toros'u konuşuyor. Türkiye'de karanlık bir dönemin, faili meçhullerin sembolü olan Beyaz Toros'u... O karanlık döneme biraz yakından bakalım...

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Hangi renkti bilinmez ama ilki 1989 yılında üretilmişti. İlk üretilenler 4 vitesliydi.

    Arazilerde ve engebeli yollarda kullanımı rahat ve elverişli olduğu için tercih ediliyordu.

    Adını da bu nedenle Toros Dağları’ndan almıştı. 

    Dağların zirvesine tırmanan iki arabanın görüntüsüyle sona eriyordu reklam filmi. Çekimlerinde helikopter de kullanılan bu film ödül bile kazanmıştı.

    Kazanmıştı ama o arabaların zamanla birer "Toros Canavarı’’na dönüşeceklerini o günlerde kimseler bilmiyordu. 

    Türkiye'nin karanlık o 90'lı yıllarında 17 bine yakın insan faili meçhul cinayetlerde hayatını kaybederken, o dönemin simgelerinden biri olmuştu Beyaz Toroslar.

    Hedefteki kişi ya da kişiler araca bindiriliyor, kimliği camdan atılıyor, ormanlık ya da dağlık bir araziye götürülüyor, öldürülüyordu. O yıllarda bu arabalar ‘’JİTEM'in devriye aracı'' olarak anılıyordu.  

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Mahkeme tutanaklarında ‘’Beyaz Toros’’

    Bir ulaşım aracı bir cinayet aletine dönüşmüştü ve Beyaz Toroslar’ın yarattığı korku o yıllarda mahkeme tutanaklarına da yansımıştı...

    1994'te 4 kişinin kurşuna dizilmesiyle sonuçlanan cinayette, bir tanığın ifadesiyle başrolde sivil kıyafetli kişiler yan rolde ise 3 beyaz Toros vardı. O ifade tutanaklara şu cümlelerle geçiyordu:

    ''Bu sırada gözaltına alınan dört kişi ve onları alanları taşıyan üç beyaz Toros, Nerdüş Çayı köprüsünü geçtikten sonra Holan mezrasından geçerek Bozalan Köyü Jandarma Karakolu'na yöneldi. Bir süre burada mola verdikten sonra gözaltına aldıkları dört kişiyi Kirişçi mezrasındaki bir dereye indirdiler. Araçlardan inen sekiz kişinin elinde uzun namlulu silahlar vardı. Oraya zorla getirdikleri dört kişiyi bir çukura indirip kurşuna dizdiler. Sonra da üzerlerini toprakla örtüp olay yerinden uzaklaştılar''

    90'lı yıllarda sokaklarda görülen Beyaz Toroslar ölüm demekti. En çok görüldüğü yerler ise Cizre ve Şırnak'tı. Şırnak Baro Başkanı Nuşirevan Elçi, Beyaz Toroslar’ın yarattığı korkuyu şöyle tarif ediyordu:

    "Beyaz Renault Toros caddelerde görününce insanlar evlerine kaçardı, 'Sıra bugün kimde acaba?' diye. Öyle gizli saklı değil, cadde ortasından alınıp götürülüyordu insanlar. Kim itiraz edebilirdi ki açıkça?"

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Kimse itiraz edemedi. İtiraz edilmedikçe ölümlerin arkası geldi. Bir zamanlar engebeli araziler için üretilen bir araba zamanla ölüm makinasına dönüşmüştü... O arabaya binenler bir daha geri dönmedi. 2000'li yıllara gelindiğinde ise Beyaz Toroslar’ın üretimi durduruldu...

    Meclis’teki Beyaz Toroslar

    Çok değil bundan üç yıl önce, 2012 yılında Meclis’te adı geçti Beyaz Toroslar’ın. 

    Dönemin BDP Muş milletvekili Sırrı Sakık'ın Beyaz Toroslarla ilgili verdiği Meclis Araştırma Önergesi aynı Meclis'te reddedildi... Toroslar Meclis’te araştırılamadı ama yarattığı ölümcül etki bugün bir toplumu ürkütmeye devam ediyor. Bugün hala kayıp yakınlarını arayanların kabusu oluyor. Bu ülkede bir ulaşım aracı bir cinayet aletine dönüşebiliyor. Daha da kötüsü siyaset meydanlarında bir gözdağı aracı olarak kullanılabiliyor.

    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow