Ağrı Dağı'nın zirvesindeki buzullar eriyor, çamur ve taşlar yerleşim alanlarına geliyor

'Türkiye'nin çatısı' olarak nitelendirilen Ağrı Dağı'nın zirvesindeki şapka buzullarının havaların ısınmasıyla birlikte erimesi tehlikeyi de beraberinde getiriyor. Buzulların bir bomba gibi patlamasının ardından Ağrı Dağı eteklerindeki yerleşim alanlarına çamurla birlikte kaya parçalarının geldiğini söyleyen turizmci ve dağ rehberi Murat Şahin ilk kez böyle bir manzarayla karşılaştığını söyledi.Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesi ile Iğdır'ın arasında bulunan deniz seviyesinden 5 bin 137 metre yüksekliğindeki Ağrı Dağı'nın 4 bin 900 metresinden sonra başlayan buzullar kavurucu sıcaklara dayanamadı. Iğdır'ın Aralık ilçesi Ahura Vadisi ve Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesi Örtülü köyündeki derelere büyük kayalarla birlikte gelen çamur yöre halkı tarafından cep telefonları ile görüntülendi. Zirveden gelen çamur ve kayaları görenler hem şaşırdı hem de büyük korku yaşadı. Turizmci ve dağ rehberi olan Murat Şahin de dağdan akan çamur ve kayaları görüntüledi. Şahin, Ağrı Dağı'nda ilk kez böyle bir manzarayla karşılaştığını belirterek, Yaklaşık 40 yıldır bölgede dağcılık faaliyetleri ve turizm arama-kurtarma işleri yapıyorum. Hava günlük güneşlik ama zirveden gelenler bir seli andırıyor. Kuruyan dere yatağından çamurla birlikte dev kaya parçaları geliyor. Tırmanış için çıktığım Ağrı Dağı'nın eteğindeki Yenidoğan köyüne gittiğimizde köylülerin bir yere toplandığını ve bir yere baktığını gördüm. Ben de o noktaya baktığımda gördüğüm manzara korkutucuydu. Tonlarca çamur ve ve kaya parçaları hızla geliyordu. Gelen kayalar insan gücü ile kaldırılabilecek kayalar değil. Köylüler bu olay yaşanmadan önce zirveden büyük bir patlama sesi duyduklarını söyledi. Şimdilik köylere bir tehlikesi yok ama zirveden ne zaman ne geleceği belli değil diye konuştu. Şahin, bu yıl aşırı sıcaklardan dolayı Ağrı Dağı'ndaki buzulların gözle görülebilecek derecede eridiğini belirterek, Böyle giderse 5- 10 yıl sonra Ağrı Dağı'nın zirvesinde kar bile kalmayacak dedi. Ağrı Dağı eteklerinde yaşayanlar ise bu yil ilk kez gerçekleşen alışılmadık doğa olayını iki kez tanıklık ettiklerini ve bu olaydan büyük bir tedirginlik duyduklarını söyledi. Milliyet'ten Gökhan Karakaş'ın haberine göre; Türk Coğrafya Kurumu Yönetim Kurulu Başkanı Doç. Dr. Ahmet Ertek, gözlemlerini Milliyet ile paylaştı. Bölgenin doğal zenginliklerinin korunması için buradaki buzullarda erime tespit ettiklerini söyleyen Doç. Dr. Ertek, bölgedeki tespitlerini paylaştı: Buzullar, buzul vadileri ve buzul gölleri iklim değişikliğinden olumsuz etkilenmeye devam ediyor. Hayvanlarını otlatan köylüler, yüksek dağ zirvelerindeki buzul aşındırması göllerinde geçen yıllarda daha fazla buzul olduğunu söyledi. Cilonun kuzey buzullarında ciddi erime tespit ettik. Buzulların, oydukları çanaklara çekilerek gittikçe küçüldüğünü ve buzul dillerinin gerilediğini gördük. 18 bin yıl önce Pleistosen Buzul Çağında 10 kilometreyi bulan Suppa Durek (Erinç Buzulu) Buzulu, 1948de Sırrı Erinç hocamız 4 km ölçtü. 73 yıl sonra biz yüzde 75 kütle kaybı gördük. Kayıp öylesine hızlı ki 2009da 1.5 kmlik buzul uzunluğu şimdi 900 metreye kadar düştü. Prof. Dr. Sırrı Erinç (solda), Suppa Durek (Erinç) Buzulunu 4 kilometre ölçtü. Türk Coğrafya Kurumu 73 yıl sonra aynı buzulda ölçüm yaptı ve 2009da 1.5 kilometre olan buzul uzunluğunu 2021de 900 metreye gerilediğini tespit etti. Türkiyenin Ağrı Dağından sonra 4135 metrelik yüksekliğiyle ikinci yüksek doruğu Cilo Dağlarındaki Uludoruk (Reşko Tepesi); dört mevsim erimeyen karları, buzul örtüsüyle bilim insanlarının gözlem yapmasını sağlıyor. Altı tepesiyle özellikle coğrafyacılar açısından açık hava laboratuvarı olan Cilo, Türkiyenin güneydoğu sınırını oluşturan Hakkâride bulunuyor. Türk Coğrafya Kurumu ekibi, 5 günde güneydoğu torosların uzantısı olan Sat Dağları, Sümbüldağ, Mor Dağ ve Cilo Dağında derin vadiler açan Büyük Zap Suyu gibi akarsular da izlendi, kayaç ve fosil örnekleri toplandı.