2019 fitre miktarı ne kadar? Sadaka-i fıtır kimlere verilmeli?
2019 fitre miktarı fıtır sadakası için ödeme yapmak isteyen kişiler tarafından merak konusu oldu. Geçtiğimiz günlerde Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada sadaka-i fıtır olarak da bilinen fitre miktarı belirlenmişti. Peki, fitre neye göre belirleniyor ve fıtır sadakası kimlere verilir?
Fitre miktarı ile ilgili beklenen açıklama 2019 Ramazan ayına kısa bir süre kala Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yapılmıştı. Bir yoksulun doyum miktarı olarak kabul edilen sadaka-i fıtır her yıl çeşitli ekonomik koşullar göz önüne alınarak belirleniyor. Bu yıl için bir kişinin doyum miktarı olarak belirlenen rakam 23 TL olarak açıklandı.
Yani sadaka-i fıtır, fıtır sadakası ya da fitre olarak bilinen miktarı ödemek isteyen kişiler günlük 23 TL ödeme yapacak.
KİMLER FİTRE VERMELİ?
Fidye, bir kimseyi bulunduğu sıkıntılı durumdan kurtarmak için ödenen bedel demektir. Dinî bir terim olarak ise, oruç ibadetinin eda edilememesi sebebiyle veya hac ibadetinin edası sırasında işlenen birtakım kusurların giderilmesi için ödenen maddi bedeli ifade eder.
Kur’an-ı Kerim’de, “Oruç tutmaya güç yetiremeyenler, bir yoksul doyumu fidye öder.” (Bakara, 2/184) buyrulmaktadır. Buna göre ihtiyarlık ve şifa ümidi olmayan bir hastalık sebebiyle oruç tutamayan kimse, daha sonra bu oruçları kaza etme imkânı bulamazsa, her gününe karşılık bir fidye öder (Serahsî, el-Mebsût, III, 100; İbn Kudâme, el-Muğnî, IV, 395-397).
Öte yandan Şâfiîlere göre Ramazan ayının kaza borcu herhangi bir mazeret olmaksızın yerine getirilmeden, öteki Ramazan gelecek olursa, kaza borcuna ilaveten bir de fidye ödeme yükümlülüğü ortaya çıkar (Nevevî, el-Mecmû’, VI, 364; Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, I, 645).
Şâfiî mezhebinde fidye ödeme yükümlüğünün ortaya çıktığı bir diğer mesele de gebe ve emzikli kadınlarla ilgilidir. Emzirme ve hamilelik sebebiyle çocuğunun sağlığı hakkında endişe duyan annelerin, oruç tutamadıkları günleri hem kaza etmeleri hem de fidye vermeleri gerekir. Fakat çocuk hakkında değil de kendileri hakkında endişe ederlerse o zaman sadece kaza gerekir (Nevevî, el-Mecmû’, VI, 267).
UNUTURAK YEMEK YEMEK ORUCU BOZAR MI?
Hac ve umre ile ilgili görevler yerine getirilirken meydana gelen bazı eksiklikler için uygulanması gereken maddi yaptırım da fidye kapsamına girer (Bakara, 2/196). Bir fidye, bir kişiyi bir gün doyuracak yiyecek miktarı veya bunun ücretidir. Bu da “sadaka-i fıtır” ile aynı miktarı ifade eder. Bu, fidyenin asgari ölçüsüdür. İmkânı olanların daha fazla vermesi daha iyidir (Bakara, 2/184; Merğînânî, el-Hidâye, II, 270).
FİTRE KİMLERE VERİLİR, KİMLERE VERİLMEZ?
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu eski Üyesi ve İstanbul Aydın Üniversitesi Toplumsal Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (İAÜ- TARMER) Başkanı Prof. Dr. Mustafa Saim Yeprem CNN Türk’e özel yaptığı açıklamada fıtır sadakasının hayır kurumlarına da verilebileceğini ifade etti. Kur’an’da yer alan ayete göre hayır kurumlarının da bu ücreti zekat için ayrılmış olan kısımlardan kullanması gerektiğini belirten Yeprem, bu kuruluşların çok çeşitli faaliyetlerinin olduğunu hatırlattı. Öte yandan önce ailesel ardından da bölgesel yakınlığın dikkate alınması gerektiği belirtildi. Fitre akrabalara ve aileye farklı hanelerde yaşaması halinde verilebilirken aynı hane içerisinde yaşayan akrabalara verilmesi ise uygun görülmüyor.