"Bakan ve TİB Başkanı'nın kararına itiraz hakkı yok"
Bilişim Hukuku Uzmanı ve Avukat Burçak Ünsal, 5651 sayılı yasada değişiklikleri öngören teklifin kabul edilmesi durumunda Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı veya TİB Başkanı'nın kararıyla yapılan içerik kaldırmaları için itiraz hakkı olmadığını ve mahkemeye dahi başvurulamayacağını açıkladı.
CNN TÜRK'te yayınlanan Başak Şengül'le Bugün programına katılan Bilişim Hukuku Uzmanı ve Avukat Burçak Ünsal, 5651 sayılı internet kanununda yapılmak istenen düzenlemeleri içeren teklifi değerlendirdi.
Bazı kelimelerin filtreleneceğini belirten Ünsal, "Bir öğrenci evde örneğin internette "meme kanseriyle" ilgili araştırma yaparken filtrelenmiş kelimeler nedeniyle ulaşamayacak" diye konuştu.
"Durum çok kötü"
Erişim engelleme konusuna da değinen Avukat Ünsal, "Telekomünikasyon ve İletişim Başkanlığı zaten kendi resen erişimi engelleyebiliyor. Yeni getirilen konu da halihazırda var olan sansürün çok ileri aşamalara taşınması anlamına geliyor. Durum çok kötü. Mevcut kanunumuzun idareye bu yetkiyi veren hükmü, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından kınandı ve tazminat ödemeye mecbur bırakıldı. Sansürleri artırmamız ve bunları yargı denetimi dışında tutmamız durumu daha kötü hale getiriyor" şeklinde konuştu.
"Bakanın kararına denetleme yok"
Burçak Ünsal'ın değindiği en çarpıcı konusu ise özel hayatın gizliliği hükmünün Ulaştırma Bakanı ve TİB Başkanı'na getirdiği denetlenemeyecek yetkiler.
Yeni düzenlemeye göre Ulaştırma Bakanı ya da TİB Başkanı özel hayatını gizliliğini mazeret göstererek kurulacak Erişim Sağlayıcılar Birliği vasıtasıyla tüm erişim sağlayıcılardan adı geçen içeriğin engellenmesini isteyebilecek. Üstelik birlik bu talebi 4 saat içinde yerine getirmek zorunda kalacak. Eğer karar uygulanmazsa erişim sağlayıcılara para cezası verilecek.
Ünsal, "Bakan veya Başkan tamamen kendi kararıyla bunu içerikten çıkarabiliyor ve sizin itiraz etme hakkınız yok. Mahkemeye de gidemiyorsunuz. 9A bir mahkeme denetimi öngörüyor. Ancak kişilerin başvurusu durumunda. Bakan ve Başkan bizzat emir verirse bu emir için bir yargı denetimi görülmüyor" diye konuştu.
Gidişat dünyanın gittiği yolun tersine mi?
AB'nin internet özgürlüğü bildirisine Türkiye'nin taraf olduğunu da hatırlatan Ünsal, "Gidişatımız, dünyanın gittiği yöne aykırı bir durum sergiliyor" dedi.
Yeni düzenlemeyle internet ekonomisinin de çok ciddi biçimde olumsuz etkileneceğini ifade eden Ünsal bunu şöyle açıkladı: "Bir yabancı yer sağlayıcı, bilişim yatırımcısı Türkiye'de sunucu kurmak isterse, buradan sadece Türkiye'ye değil birçok ülkeye hizmet sunmak isteyecektir. Yeni yasayla Türkiye'deki erişimi engelleme kararını içerikten çıkartma olarak da uygulayabileceksiniz. Yer sağlayıcı Türkiye'de bunu içerikten çıkarırsa o zaman hizmet verdiği hiçbir ülke bu sayfalara erişemez. Bu göze alınabilecek bir yatırım riski değil."
Mahkemeye toptan engelleme inisiyatifi
Ünsal erişim engellemeyle ilgili bir maddeye de dikkat çekerek "URL'ye bağlı engelleme getirilirken ayrıca Mahkeme gerekli görürse bütün hizmeti de erişime engelleyebilir deniyor" dedi ve bununla bir sitenin Mahkemenin inisiyatifiyle tümden kapatılabileceğini vurguladı.
İnternette DNS, VPN gibi arka kapılar için de bu durumun geçirli olacağını belirten Ünsal, "Teklifle IP, DNS, Alan engelleme yapılabiliyor. Uygun görülen her türlü engelleme ifadesi getirilerek bütün kapılar kapatılıyor. Erişim sağlayıcılara erişimi engellemek için bütün önlemleri almak yükümlülüğü getiriliyor" diye konuştu.
İnternet servis sağlayıcıların maliyetleri artacaği ve internetin pahalanacağını da savunan Ünsal, "Şu anki mevzuattaki hapis cezası kaldırılırken yerine erişimi engellemek için bir birlik kurulması ve bu birlik engelleme emirlerini 4 saat içinde yerine getirmeleri gerekiyor. 2 yıla kadar log etme yani kayıt alma, bu da bütün kullanıcıların yaptıklarının kayıt edilmesi anlamına geliyor. Tüm bunlar maliyeti artıracak" dedi.